Διαβάζουμε το "Κάρολ" πριν ή αφού δούμε την ομώνυμη ταινία
Η κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος της Πατρίτσια Χάισμιθ "Κάρολ" με την Κέιτ Μπλάνσετ και τη Ρούνι Μάρα μάς δίνει την αφορμή να ανατρέξουμε στο βιβλίο από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Το μυθιστόρημα
Η ιστορία περιστρέφεται γύρω από την ερωτική σχέση δύο πολύ διαφορετικών γυναικών, της δεκαεννιάχρονης Τερίζ που εργάζεται ως υπάλληλος σε κάποιο κατάστημα και της παντρεμένης και κομψής Κάρολ. Η πένα της Χάισμιθ μετατρέπει την ιστορία τους σ’ ένα μαγευτικό ταξίδι θάρρους, αυτογνωσίας και έντονων αισθημάτων, με φόντο τη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1950.
Καθώς η Χάισμιθ έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των αναγνωστών της ως συγγραφέας μυθιστορημάτων μυστηρίου, το Κάρολ, αρχικά, ξενίζει γιατί σ’ αυτό δεν συναντούμε υποψήφιους δολοφόνους και θύματα... δεν υπάρχουν φόνοι και γρίφοι, αλλά ο έρωτας μιας νεαρής κοπέλας για μια μεγαλύτερη γυναίκα, τον οποίο η συγγραφέας παρακολουθεί και αποδίδει σε κάθε του φάση και με όλες του τις λεπτομέρειες.
Φυσικά, όπως και στα υπόλοιπα μυθιστορήματά της, το Κάρολ δεν στερείται «σασπένς», αλλά εδώ προκύπτει από την ένταση των συναισθημάτων, τον φόβο της απόρριψης αλλά και την αμφιθυμία των χαρακτήρων, οι οποίοι, όπως και αλλού, είναι απρόβλεπτοι, σκοτεινοί, πολυεπίπεδοι, με προθέσεις και κίνητρα αδιαφανή έως την ανάγνωση της τελευταίας σελίδας. Και μέχρι το τέλος δεν μας εγκαταλείπει η αίσθηση ενός επικείμενου κινδύνου και η έλευση ενός μοιραίου κακού που θα ανατρέψει την πλοκή και την αναμενόμενη κατάληξη.
Όπως αναφέρει στο επίμετρο του βιβλίου της, η Χάισμιθ εμπνεύστηκε το συγκεκριμένο μυθιστόρημα από ένα προσωπικό της βίωμα. Προτού καθιερωθεί ως συγγραφέας εργαζόταν και η ίδια ως υπάλληλος σε ένα κατάστημα στο Μανχάταν, όπου εμφανίστηκε ένα πρωί μια ξανθιά γυναίκα με γούνινο παλτό για να αγοράσει μια κούκλα για την κόρη της. Ήταν μια συναλλαγή ρουτίνας, όμως όταν η γυναίκα πλήρωσε και έφυγε, η νεαρή τότε Χάισμιθ αισθάνθηκε ίλιγγο και μια ανάταση, σαν να είχε δει όραμα. Το ίδιο βράδυ έγραψε την αρχική ιδέα του μυθιστορήματος, Για να αποφύγει τον χαρακτηρισμό τής μυθιστοριογράφου βιβλίων με λεσβιακό περιεχόμενο, το Κάρολ εκδόθηκε υπό το ψευδώνυμο Κλερ Μόργκαν με τον τίτλο «The price of salt», ένας τίτλος που κάλυπτε το σκαμπρόζικο, για την εποχή, θέμα του, τον έρωτα δύο γυναικών. Κι ενώ η ερωτική αφύπνιση μιας νεαρής ήταν ταμπού για τη συγκεκριμένη εποχή, το μυθιστόρημα δεν άργησε να βρει τους αποδέκτες του, καθώς ήταν από τα ελάχιστα στο είδος του που δεν περιέγραφε αρνητικά την ομοφυλοφιλία και οι χαρακτήρες δεν ήταν ούτε απόβλητοι ούτε δυστυχείς.
Η Πατρίτσια Χάισμιθ (Patricia Highsmith) γεννήθηκε το 1921 στο Τέξας. Μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Αφού σπούδασε στο κολέγιο Μπάρναρντ αγγλικά, λατινικά και ελληνικά, ταξίδεψε στην Ευρώπη, όπου πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής της. Το πρώτο της βιβλίο Ξένοι στο τρένο εκδόθηκε το 1950 και σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Το βιβλίο μεταφέρθηκε στο σινεμά από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Εξέδωσε είκοσι μυθιστορήματα και εφτά συλλογές διηγημάτων. Τιμήθηκε με το Grand Prix αστυνομικής λογοτεχνίας, το Edgar Allan Poe Award, το O. Henry Memorial Award και το Silver Dagger. Πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου του 1995 στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Πολλά έργα της έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της "Αυτή η γλυκιά αρρώστια" και "Χωρίς ενοχές".