Με αφορμή τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, το click@life κάνει μια αναδρομή σε μερικούς από τους πιο μεγάλους έρωτες καλλιτεχνών του 20ού αιώνα.

“Ό,τι γίνεται όταν είσαι ερωτευμένος, γίνεται σωστά”, είπε κάποτε ο Vincent Van Gogh ως συμβουλή προς τους νεότερους καλλιτέχνες. Με αυτή τη φράση, ο μεγάλος ιμπρεσιονιστής εξυμνεί τη δημιουργία που πηγάζει από την αγνότητα του έρωτα και της αγάπης. Παρακάτω, θα δούμε πώς βίωσαν τον έρωτα πέντε διάσημα ζευγάρια καλλιτεχνών του προηγούμενου αιώνα. Σε κάποια από αυτά ο έρωτας δούλεψε, σε άλλα όχι τόσο…

Μarina Abramović και Ulay

Ένας διάσημος έρωτας κι ένας ακόμα πιο διάσημος χωρισμός-σημείο αναφοράς της pop κουλτούρας. Oι δύο performers γνωρίστηκαν στο Άμστερνταμ το 1976 κι ερωτεύτηκαν παράφορα. Έγιναν αμέσως ζευγάρι στη ζωή και στην τέχνη, δημιουργώντας για πάνω από 10 χρόνια ανατρεπτικά projects που εξέταζαν σε βάθος τα όρια του έρωτα, της αγάπης και της συμβίωσης. Με μοναδικό μέσο το σώμα τους, η Σέρβα Abramović και ο Γερμανός Ulay έκαναν ριζοσπαστικές αναπαραστάσεις που επαναπροσδιόρισαν το ρόλο της performance στο χώρο της σύγχρονης τέχνης. Η σχέση τους τελείωσε το 1988 με τρόπο ποιητικό και συμβολικό, όμοιο με τα καλλιτεχνικά πονήματά τους. Έτσι, στα πλαίσια ενός τελευταίου κοινού act, οι καλλιτέχνες περπάτησαν επί 90 ημέρες κατά μήκους του Σινικού τείχους από αντίθετες πλευρές μέχρι να συναντηθούν στη μέση και να αγκαλιαστούν για τελευταία φορά. Είκοσι χρόνια μετά, οι δυο τους ξανασυναντήθηκαν στο μεγαλύτερο και πιο απαιτητικό project της Abramović, χαρίζοντάς μας ένα αξέχαστο στιγμιότυπο καθώς και εκατομμύρια views στο Youtube. Kατά τη διάρκεια  της αναδρομικής της έκθεσης The Artist Ιs Present, η ιέρεια της performance καθόταν επί 8 ώρες τη μέρα απαθής σε μια καρέκλα, χωρίς φαγητό, νερό ή οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Στο πλαίσιο του act, οι επισκέπτες μπορούσαν να καθίσουν σιωπηλοί απέναντί της για ένα λεπτό. Στους 3 μήνες που διήρκησε το project, 750.000 άνθρωποι χάθηκαν στο βλέμμα της, ανάμεσά τους κι ο Ulay.. (Πριν δείτε το βίντεο, εφοδιαστείτε με μπόλικα χαρτομάντηλα). Δυστυχώς, η τρυφερή ανάμνηση αυτής της συνάντησης ξεθώριασε πέντε χρόνια μετά όταν ο Ulay μήνυσε το 2015 την πρώην σύντροφό του για παραβίαση των όρων του συμβολαίου που είχαν συνάψει το 1999 για τα δικαιώματα των έργων που μαζί δημιούργησαν.

Άλλη μια διάσημη ερωτική σχέση, αυτή του Pablo Picasso και της ζωγράφου και συγγραφέως Françoise Gilot. Γνωρίστηκαν σε ένα εστιατόριο στο Παρίσι το 1943 όταν η χώρα βρισκόταν υπό Γερμανική κατοχή. Εκείνος, παθολογικός γυναικάς, 61 ετών, παντρεμένος με τη Ρωσίδα χορεύτρια Olga Khokhlova και σε σχέση με την πανέμορφη Dora Maar, η οποία μάλιστα φημολογείται πως έπαθε νευρικό κλονισμό όταν ο Picasso την εγκατέλειψε για τη νεαρή Gilot. Εκείνη, μόλις 21 ετών και φοιτήτριά του. Προερχόμενη από έναν καταπιεστικό πατέρα που τη μεγάλωσε αυστηρά και χωρίς τρυφερότητα, η νεαρή φοιτήτρια βρήκε στον Picasso τη στοργική πατρική φιγούρα που της έλειπε ενώ ο Picasso ανακάλυψε σε εκείνη τη νέα του μούσα. Ξεκίνησαν μια παθιασμένη αλλά ιδιαίτερα «τοξική» σχέση γεμάτη εντάσεις και απιστίες που διήρκησε 10 χρόνια, ωστόσο, δεν παντρεύτηκαν ποτέ. Στη διάρκειά της, έκαναν δύο παιδιά, τον Claude και την Paloma. Στο βιβλίο της Life with Picasso η Gilot περιγράφει τον Picasso ως ψυχοπαθή και αναφέρει πως η δεσποτική και βίαιη συμπεριφορά του την ανάγκασε να τον εγκαταλείψει και να πάρει μαζί της τα δύο τους παιδιά, γεγονός που συνέτριψε το διάσημο Ισπανό ζωγράφο. Λέγεται μάλιστα πως η Gilot τον εγκατέλειψε για Έλληνα εραστή.

Η σχέση τους ξεκίνησε από έναν αγώνα σκάκι κι εξελίχθηκε σε μια από τις πιο δυνατές ιστορίες αγάπης στο χώρο της τέχνης. Ο διάσημος Γερμανός σουρεαλιστής καλλιτέχνης ήταν ακόμα παντρεμένος με την τρίτη σύζυγό του, Peggy Guggenheim, όταν γνώρισε την Tanning, γόνιμη καλλιτέχνιδα και μετέπειτα ποιήτρια. Τέσσερα χρόνια μετά, πήρε διαζύγιο και την παντρεύτηκε σε ένα διπλό γάμο στο Beverly Hills, μαζί με το έτερο καλλιτεχνικό ζευγάρι Juliet Browner και Man Ray. Οι δυο τους υπήρξαν ένα από τα πιο κομψά και ερωτευμένα ζευγάρια της εποχής. Ξεκινώντας από τη Σεντόνα της Αριζόνας, συνέχισαν την κοινή τους ζωή στη νότια Γαλλία, όπου ασχολήθηκαν με πρωτοπόρες καλλιτεχνικές πρακτικές σε όλα σχεδόν τα φάσματα της τέχνης. Ζωγραφική, κολλάζ, εκτύπωση, γλυπτική, σκηνοθεσία, σκηνογραφία, ενδυματολογία, γραφιστική και συγγραφή εξελίχθηκαν αλματικά με τη συμβολή των Ernst και Tanning. Τη δυνατή σχέση τους χώρισε ο θάνατος του Ernst το 1976.

Τι να πρωτοπούμε γι αυτό το ζευγάρι, η πολύκροτη σχέση του οποίου έχει μεταφερθεί και στη μεγάλη οθόνη μέσα από την ταινία Frida τo 2002. Στα 22 της και ούσα φοιτήτρια Καλών Τεχνών ακόμα, η Khalo γνώρισε τον καταξιωμένο τότε Μεξικανό τοιχογράφο προκειμένου να τον συμβουλευτεί σχετικά με την καριέρα της. Παρότι εκείνος ήταν 20 χρόνια μεγαλύτερος και παντρεμένος, οι δύο τους ξεκίνησαν μια θυελλώδη σχέση που οδήγησε σε γάμο το 1929. Αυτή η εξέλιξη δυσαρέστησε τόσο πολύ τους γονείς της διάσημης Μεξικανής ζωγράφου ώστε να αποκαλούν το ζευγάρι «ο ελέφαντας και το περιστέρι». Μετά από δέκα χρόνια αμέτρητων επεισοδιακών τσακωμών και απιστιών, το ζευγάρι πήρε διαζύγιο για να ξαναπαντρευτεί ένα χρόνο αργότερα. Ωστόσο, ούτε η δεύτερη απόπειρα στέφθηκε με επιτυχία, καθώς ο δεύτερος γάμος τους ήταν εξίσου ταραχώδης με τον πρώτο. Στη διάρκεια της κοινής τους ζωής, η Kahlo  και ο Rivera ζούσαν χωριστά, ωστόσο η αγάπη που τους ένωνε ήταν τόσο βαθιά ώστε ο Rivera να αποκαλύψει στην αυτοβιογραφία του ότι ο θάνατος της Kahlo ήταν η πιο τραγική στιγμή της ζωής του.

O Κandinsky και η Münter ξεκίνησαν τη σχέση τους το 1902, ωστόσο ποτέ δεν παντρεύτηκαν. Εκείνος, διάσημος Ρώσος ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ανερχόμενης τότε αφηρημένης και μοντέρνας τέχνης. Εκείνη, Γερμανίδα εικαστικός και πρωτοπόρα μορφή του Εξπρεσιονισμού και της avant-garde καλλιτεχνικής σκηνής. Γνωρίστηκαν στο Μόναχο και παρασύρθηκαν σε ένα θυελλώδες ειδύλλιο γεμάτο πάθος, ευτυχισμένες στιγμές, αλλά και σφοδρές συγκρούσεις. Οι δυο τους αποτέλεσαν σημεία αναφοράς του καλλιτεχνικού κινήματος Blue Rider, το οποίο σηματοδότησε τη μετάβαση από τη νατουραλιστική τέχνη στο μοντερνισμό. Η εκρηκτική και γεμάτη εντάσεις σχέση τους σταμάτησε το 1917, τρία χρόνια αφότου ο Kandinsky εγκατέλειψε το Μόναχο όπου ζούσε και δούλευε μαζί με τη Münter, για να επιστρέψει στην πατρίδα του, τη Ρωσία.

Σοφία Κανελλοπούλου
[email protected]