Συναντήσαμε τον Πάνο Μουζουράκη και κάναμε μαζί του μια εκ βαθέων συζήτηση και ανάλυση όσων μας απασχολούν στην καθημερινότητα.

Λίγο πριν την κυκλοφορία του νέου του δίσκου, που δημιουργήθηκε με αφορμή τη συναυλία που πραγματοποίησε στον Κήπο του Μεγάρου, συναντήσαμε τον Πάνο Μουζουράκη και μιλήσαμε μαζί του σχεδόν για όλα! Για τις εμφανίσεις του στο «Σταυρό του Νότου», για τη φιλία και την αγάπη, για το σύστημα και τους επαγγελματικούς συμβιβασμούς, για τους φόβους και τις επιθυμίες του. Λιγομίλητος μέχρι να σε «ψυχολογήσει» και ν' αρχίσει να σου ανοίγεται, σοβαρός ή χιουμορίστας ανάλογα με την περίσταση, άνθρωπος με ευαισθησίες και προβληματισμούς. Απολαύστε τον!

Για την παράταση των εμφανίσεων στο «Σταυρό του Νότου» και τα συναισθήματά του που εμφανίζεται ξανά εκεί

«Είναι το δεύτερο σπίτι μου, αυτό που θα πάρει η τράπεζα τώρα, γιατί λένε πως η πρώτη προστατεύεται ακόμα. Είναι ο χώρος που με φιλοξένησε από τα πρώτα βήματά μου το 2002, όταν κατέβηκα στην Αθήνα. Οπότε έχουμε μια απίστευτη οικογενειακή σχέση με τους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί. Κι επιστρέφουμε και πάλι, για δεύτερη φορά φέτος, τις Παρασκευές του Απρίλη, με ένα υπέροχο πρόγραμμα που όσοι είδαν είμαι σίγουρος πως θα θέλουν να το ξαναδούν κι όσοι δεν το είδαν πρέπει να το δουν».

Για το πρόγραμμα που θα παρακολουθήσουμε και τη διαδραστική του ταυτότητα

«Σκέφτηκα να μην κάνω αλλαγές στο πρόγραμμα, διότι, αφενός δεν προλαβαίνω, κι αφετέρου το 2015 έβαλα τους δικούς μου ανθρώπους, τους μουσικούς μου να κάνουν πάρα πολλές πρόβες. Δεν θέλω να τους ξαναβάλω σ’ αυτή τη διαδικασία. Επίσης, από τη στιγμή που κάτι είναι καλό, μην το πειράζεις. Βέβαια, θα κάνω κάποιες αλλαγές, θα βάλω το...μπλε πουκάμισο για τις εμφανίσεις αυτές. Δεν θα είναι ακριβώς το ίδιο με εκείνο που έχετε δει, γιατί σέβομαι την κοινή γνώμη και το ότι ζούμε σε μια εποχή, που οι αλλαγές είναι αναγκαίες.

Πέρα από τραγούδια, που προέρχονται από την προσωπική μου δισκογραφία, από ξένη, αλλά και τη δισκογραφία φίλων μου, που σέβομαι και αγαπάω, όπως και τα τραγούδια τους και έδεσαν πολύ όμορφα μέσα στο πρόγραμμα, υπάρχει και διάδραση. Προφορικός λόγος, εξήγηση γιατί γίνεται όλο αυτό, αλλά και προβληματισμοί, που βγαίνουν χιουμοριστικά με τη βοήθεια του κειμένου που έχει γράψει η Κάτια Κισσονέγρη. Επιτέλους μου δόθηκε η ευκαιρία να την τιμήσω, γιατί δεν την έχω αναφέρει σε όλες μου τις εμφανίσεις. Και μέσα από εσάς να πω: «Κάτια μου σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ για το κείμενό σου, είναι υπέροχο!».

Το stage είναι πιο μικρό και πιο κοντά στον κόσμο, άρα η κατάσταση γίνει πιο οικογενειακή. Άλλωστε επιζητάω την επικοινωνία με τον κόσμο από κάτω χωρίς να είναι κάτι στημένο. Αντιθέτως, είναι κάτι που βγαίνει αυθόρμητα, από την καλή διάθεση του κόσμου να επικοινωνήσει μαζί σου».

«Τι γλυκό! Σ‘ ευχαριστώ πάρα πολύ που με ρωτάς γι αυτόν τον δίσκο. Δεν είμαι σίγουρος για το ποιες θα είναι οι αντιδράσεις, αλλά χαίρομαι γι αυτόν. Μακάρι να είναι όσο καλές ήταν και την ώρα της συναυλίας, που ηχογραφήθηκε, στις 25/9 στον Κήπο του Μεγάρου.

Προσπαθήσαμε όσο γινόταν να βγάλουμε αυτό το αίσθημα εκείνης της βραδιάς - δυστυχώς δεν την μαγνητοσκοπήσαμε, θα ήταν ακόμα καλύτερα - τουλάχιστον την ηχογραφήσαμε, κι εκεί, μέσα σ’ αυτόν το δίσκο υπάρχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που με τίμησαν με την παρουσία τους εκείνο το βράδυ. Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας, ο Λάκης Παπαδόπουλος, ο Παντελής Αμπαζής, η  Ελεονόρα Ζουγανέλη, ο Κωστής Μαραβέγιας, ο Μανώλης Φάμελλος, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Μαρίζα Ρίζου.

Ήταν τόσοι πολλοί οι φίλοι που ήρθαν εκείνο το βράδυ κι η αλήθεια είναι πως θα μπορούσαν να είναι ακόμα τόσοι, αλλά επειδή είχαμε μόνο 2 ώρες να παίξουμε, αν έφερνα κι άλλους δεν θα είχα καθόλου χρόνο να τραγουδήσω εγώ.
Είναι τρομερό όμως, το γεγονός ότι όλοι τους ήρθαν χωρίς δεύτερη κουβέντα. Ο Φοίβος, για παράδειγμα, ήρθε τελείως απρόβλεπτα. Συναντηθήκαμε μια εβδομάδα πριν σε άλλη συναυλία του Κήπου και του είπα: «Ξέρεις, την άλλη βδομάδα κάνω κι εγώ μια συναυλία, μήπως θα ήθελες να πούμε και μαζί ένα τραγούδι;» και μου απαντά «Εννοείται. Το συζητάς; Άλλωστε είσαι ο μικρός πνευματικός μου αδελφός».

Ο Σαββόπουλος έκανε επίσης, την έκπληξη και ήρθε, μολονότι, αν και έχουμε συνεργαστεί, δεν τολμούσα να τον καλέσω και να τον ενοχλήσω. Ήταν όλοι σε μία γλυκιά έκσταση και μετά τη συναυλία μιλούσαν με τα καλύτερα λόγια γι αυτό που έζησαν.

Έτσι σου δημιουργείται η ανάγκη να το δώσεις πίσω αυτό. Παίρνοντας τέτοιες ποσότητες αγάπης λες, "Δεν γίνεται να το αξίζω εγώ όλο αυτό". Οπότε μπαίνεις στη διαδικασία του να βελτιώσεις τον εαυτό σου. Τη μουσική μου, τους στίχους μου, για να αισθανθώ έστω και λίγο αντάξιος απέναντι σε όλη αυτή την ευλογία που νιώθω».

«Θετικά. Είναι αυτό που λένε οι Αμερικάνοι "όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια, φτιάξε λεμονάδα". Σίγουρα δεν μπορώ να πω πως είναι κάτι που δεν επεδίωξα. Είχα και ανασφάλειες για το αν θα με αποδεχθεί ή όχι ο κόσμος. Είναι πολύ σημαντικό το συναίσθημα ότι αυτό που σκέφτεσαι, μπορείς να το εκφράσεις. Επίσης, αν δεις πως και κάποιος άλλος ταυτίζεται, άρα  δεν είσαι μόνος σου, δεν είσαι τρελός, αισθάνεσαι λίγο πιο οικουμενικά όμορφα, ότι ανήκεις κάπου. Προσπαθώ να βλέπω μόνο τη θετική πλευρά αυτής της εξέλιξης, λοιπόν».

Υποκριτική, τραγούδι ή σύνθεση και στιχουργία;

«Μ’ αρέσει να παίζω. Να παίζω μουσική, να παίζω στην τηλεόραση, στο θέατρο. Το θέατρο η αλήθεια είναι πως δεν το αντέχω πάρα πολύ, γιατί έχει μια πειθαρχεία. 5 μέρες την εβδομάδα το ίδιο πράγμα στις 21.00, χτυπάει κουδούνι, πρέπει να μεταμορφωθείς, να βγάλεις ένα ρόλο και την άλλη μέρα πάλι το ίδιο....Ενώ στο τραγούδι ο ρόλος μου είναι πολύ πιο ολοκληρωμένος, γιατί κάποια από τα τραγούδια μου τα γράφω μόνος μου, είμαι πιο «μπλεγμένος» στη διαδικασία. Μετά θα βγω να πω το τραγούδι, δε χρειάζεται να το λέω πάντα με τον ίδιο τρόπο -ανάλογα με το πώς αισθάνομαι- ή μπορεί να μην αισθάνομαι ένα βράδυ πως θέλω να το πω, οπότε δεν το λέω. Το δίνεις όμως στον κόσμο, εκείνος στο «επιστρέφει» μ’ ένα χαμόγελο, ένα χειροκρότημα, ένα δάκρυ ή σιγοτραγουδώντας το μαζί σου.  Κι έτσι λυτρώνεσαι σ’ έναν πιο ολοκληρωμένο βαθμό».

«Δεν είχα ποτέ απαιτήσεις από τους φίλους μου. Είναι αυτό που είχα διαβάσει σ’ ένα ποίημα: "Η φιλία βασίζεται πάνω στην αγάπη. Αγάπη είναι να χαίρομαι και να δίνω. Ανάγκη είναι να φοβάμαι και να ζητάω. Οπότε δεν μπορείς να έχεις ανάγκη τους φίλους ή τη σχέση σου. Είναι σαν το παραμύθι "Το κομμάτι που λείπει συναντά το μεγάλο Ο". Οι φίλοι μου θέλω μόνο να με αισθάνονται και να με αγαπούν».

Για τους πιθανούς συμβιβασμούς στα επαγγελματικά του και το "σύστημα"

«Κοίταξε, αυτό που εσύ θεωρείς συμβιβασμό, εγώ μπορεί να το θεωρώ μέθοδο. Δεν λέω βέβαια πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Είναι λίγο περίεργο όλο αυτό με τους συμβιβασμούς, το σύστημα, τα κυκλώματα. Μπορείς να πεις πως «ο Μουζουράκης είναι μέρος του συστήματος». Και ναι, δεν είμαι εξωσυστημικός, αλλά νομίζω πως όλοι είμαστε. Ούτε πιστεύω πως ισχύει το "πολεμάω το σύστημα από μέσα". Δεν "πολεμιέται", γιατί εσύ είσαι το σύστημα. Μπορείς να βοηθήσεις κάνοντας τον εαυτό σου καλύτερο ή να βρεις διάφορες δικαιολογίες για να μην το κάνεις.  

Όταν ήμουν πιτσιρικάς και παίζαμε με τις κιθάρες στις πλατείες, κάναμε τράκες από τους περαστικούς για να πάρουμε τσιγάρα και ρετσίνες, ήμασταν έξω από το σύστημα και το βρίζαμε.

Ξαφνικά μπαίνεις μέσα σ’ αυτό και γίνεσαι αποδεκτός, χωρίς να έχεις κάνει κάτι, χωρίς γνωριμίες ή μέσα, και θεωρείς ότι το έκανες με την ευλογία του κόσμου, του Θεού και την αξία σου. Ουσιαστικά οποιοσδήποτε εκτός συστήματος αν γίνει γενικά αποδεκτός, γίνεται μετά το σύστημα. Έτσι δεν είναι; Είναι ωραία και μεγάλη η ερώτηση, με προβλημάτισες πάρα πολύ, μάλλον δεν έχω τη σωστή απάντηση...

Το θέμα είναι ότι εμείς οι άνθρωποι δεν είμαστε τέλειοι. Αν ήμασταν τέλειοι, θα είχαμε φτιάξει τις τέλειες κοινωνίες, την τέλεια παιδεία, την τέλεια δημοκρατία ή την τέλεια αναρχία. Έχουμε και το ανικανοποίητο μέσα μας. Είμαι σίγουρος ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν για να φτιάξουν αυτό τον κόσμο καλύτερο δεν είναι ούτε μπροστά στις κάμερες ούτε στα φώτα της δημοσιότητας κι έχουν βρει ένα πολύ πιο συνειδητό τρόπο ώστε να βοηθήσουν.

Όσοι είμαστε μέσα ή έξω από αυτό το σύστημα κι όσοι το βοηθάμε ή το πολεμάμε, απλά δουλεύουμε γι αυτό. Αυτή είναι η δική μου, προσωπική, μπερδεμένη άποψη και μπορεί και να κάνω και λάθος».

Eυχαριστούμε θερμά το Divino Wine Case για τη φιλοξενία, για το οποίο ο Πάνος δημιουργήσε επί τόπου και... τραγούδι.

Συνέντευξη: Μαρία Πορτοκαλάκη
                        [email protected]

Βίντεο: Βάνιας Σταυρακάκης
              [email protected]