Αλ. Πρωτοψάλτη: «Ζούμε ένα θρίλερ διαρκείας με πολλές ανατροπές»
Η Άλκηστις Πρωτοψάλτη μιλά στο click@Life για τις μουσικές παραστάσεις που ετοιμάζει μαζί με την Ευανθία Ρεμπούτσικα στο Παλλάς και μας θυμίζει ότι υπάρχει και μια «άλλη» Ελλάδα που δεν θα χαθεί ποτέ...
H Άλκηστις Πρωτοψάλτη συναντά την Ευανθία Ρεμπούτσικα και ενώνουν για δέκα παραστάσεις, την αγάπη τους για τη μουσική με καινούργια τραγούδια. Οι δύο τους ετοιμάζουν ένα πρόγραμμα ασυμβίβαστο, με τραγούδια από το χτες μέχρι το σήμερα.
H Άλκηστις Πρωτοψάλτη, με την έντονη φωνή της, τη δυναμική της παρουσία και τον μοναδικό, βαθιά συναισθηματικό της τρόπο, μοιράζεται με το click@Life την αγάπη της για την Ελλάδα, τους φόβους ενός παιδιού-μετανάστη, την εθνική υπερηφάνεια που βιώνει ως Ελληνίδα, αλλά και την βαθιά πίστη της ότι το «καλύτερο» βρίσκεται μπροστά μας.
«Μπαχάρι Κανέλλα και γιορτή» είναι ο τίτλος της μουσικής παράστασης που θα παρουσιάσετε με την Ευανθία Ρεμπούτσικα στο Παλλάς. Από πού προκύπτει ο συγκεκριμένος τίτλος και τι ετοιμάζετε για τις εμφανίσεις σας αυτές;
Ας πάρουμε την ιστορία από την αρχή. Με την Ευανθία γνωριζόμαστε πάνω από τρεις δεκαετίες... Θα σας πάω πίσω, στα χρόνια της εφηβείας μας, τότε που τραγουδούσα με τους συνθέτες Δήμο Μούτση και Ηλία Ανδριόπουλο, η Ευανθία έπαιζε βιολί. Ήταν μια ωραία εποχή, που ταξιδεύαμε σε όλη την Ελλάδα παίζαμε σε μπουάτ, κάναμε μαζί συναυλίες, ηχογραφήσεις, εκδρομές. Υπέροχα χρόνια αθωότητας, με χιούμορ και πολλά όνειρα, με μουσική και πάθος. Από τότε διαγραφόταν η πορεία της Ευανθίας. Ήταν ένα ξανθό κορίτσι που μάγευε τους πάντες με τον τρόπο που έπαιζε βιολί.
Πέρασαν τα χρόνια και φτάσαμε στο 2003. Συγκινήθηκα με την ταινία «Πολίτικη κουζίνα» και τη μοναδική μουσική της Ευανθίας. Ταίριαζε τόσο πολύ ο μελωδικός της χείμαρρος με όλο αυτό που έβλεπα και εισέπραττα. Αυτή ήταν η αφορμή που αναζήτησα την μουσική μας συνύπαρξη και έτσι, απλά έφτασε η στιγμή που της πρότεινα με καινούργια τραγούδια να επανεκκινήσουμε τη μουσική μας σχέση.
Βρεθήκαμε, θυμηθήκαμε, γελάσαμε, συγκινηθήκαμε και ενώσαμε την διάθεσή μας. Από το καλοκαίρι σκιαγραφούμε την παράσταση: Αθήνα–Κωνσταντινούπολη-Αίγυπτος-Βαλκάνια. Μεγάλο ταξίδι ποικίλα ηχοχρώματα, που όταν παντρεύονται βγαίνει μεγάλο συναίσθημα. Ο ήχος της Ευανθίας σε μεταφέρει σε κάτι πολύ γνώριμο, σε μυρωδιές και αρώματα, σε κάτι πολύ οικείο... σαν την Κυριακή το μεσημέρι στο σπίτι της μαμάς που μοσχοβολούν όλα....
«Μπαχάρι, Κανέλλα και γιορτή» ο τίτλος μας, εμπνευσμένος από ένα τραγούδι της Πολίτικης κουζίνας για να «ξορκίσουμε» το κακό, με μια Χριστουγεννιάτικη διάθεση.
Η ορχήστρα είναι ιδιαίτερη και βγάζει φωτιές. Κάθε μουσικός παίζει από 2-3 όργανα, κανονάκι, ακορντεόν, τρομπέτα, τσέλο, λαούτα, μεταλλόφωνο, πιάνο, καχόν, όρθιο μπάσο, καβαλ, κρουστά, νταούλια, κιθάρα, μαντολίνο..., παίζουμε τραγούδια πολύ αγαπημένα, γνωστές μελωδίες, αλλά και 4 καινούργια. Θα κάνουμε μια βαθιά βουτιά στο χρόνο και η ανάσα μας θα συνορέψει με ό,τι αξίζει στη ζωή.
Θέλετε να «ξαναγεννήσετε τα χαμένα μας συναισθήματα και να μας θυμίσετε ότι υπάρχει ακόμα μία άλλη Ελλάδα που δεν θα χαθεί ποτέ» αναφέρετε για τη μουσική σας παράσταση. Ποιά είναι αυτά τα συναισθήματα;
Της αυθεντικής επαφής, που το «βγαίνω έξω» και επιλέγω που θα πάω... είναι σημαντικό, απογυμνωμένο από το life and style, το συναίσθημα της απλής επικοινωνίας, του «ανθρώπινου» ήχου, της μουσικής που εξυψώνει το «μέσα μας» -ήσυχα αλλά δυνατά- και στο τέλος αφήνει μια αλήθεια, ένα φως στην σκοτεινή εποχή. Τραγουδάμε όχι για να ξεχάσουμε αλλά για να θυμηθούμε.
Γεννηθήκατε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Πως νιώθετε που ο δρόμος σας σάς έφερε στην Ελλάδα;
Δεν πρόλαβα να βιώσω κάτι συγκεκριμένο γιατί ήμουν παιδάκι όταν έφυγα, αλλά θυμάμαι την απέραντη αγάπη των γονιών μου, τις βόλτες στην παραλία της Αλεξάνδρειας, τις μυρωδιές από τα φαλάφελ και την αραβική κουζίνα, τη βουή της ολοζώντανης πόλης, τα παιδιά που ψάρευαν, τον εαυτό μου να κυνηγάω καβουράκια, τα δένδρα φούλια που με την μυρωδιά τους σε τρέλαιναν, τη ζέστη που έλειωνε το παγωτό μου, το Αβερώφειο σχολείο, τα αμαξάκια με τα άλογα, τα χαμόγελα του παππού και της γιαγιάς, την Κυριακή που έσφυζε από ζωή το σπίτι μας, τα ταψιά με τα φαγητά και τα γλυκά, τον ναργιλέ, τον ιμάμη που ακουγόταν από το ανοιχτό παράθυρο με το Αλλάχ ουάκμπαρ.
Μετά τον διωγμό του Νάσερ, τα αδέλφια του πατέρα μου και της μητέρας μου διασκορπίστηκαν στην Αμερική και στην Αυστραλία. Οι γονείς μου πήραν την απόφαση να συνεχίσουν το υπόλοιπο της ζωής τους στην μητέρα πατρίδα, στην Ελλάδα. Σαφώς ο ξεριζωμός είναι σκληρός, κυρίως όταν τα χάνεις όλα και μηδενίζουν οι γονείς το κοντέρ στα 45 τους χρόνια. Δεν είναι και το πιο απλό πράγμα του κόσμου και όπως λέει και ο Καβάφης: «κι αποχαιρέτα την... την Αλεξάνδρεια που χάνεις».
Τι είναι η Ελλάδα για εσάς;
Η Ελλάδα είναι τρόπος ζωής, είναι το ωραιότερο μέρος του κόσμου. Την αγαπώ παράφορα και τη γνωρίζω σαν την παλάμη του χεριού μου. Αγαπώ τους ανθρώπους της, τα βουνά, τις πεδιάδες, τα χωριά, τις λίμνες της, τα ηλιοβασιλέματα, την ανατολή, τη φεγγαράδα, τα ποτάμια, τα πουλιά, τη θάλασσά της με τη μοναδική διαύγεια, τους ήχους της, τα νησιά, ειδικά της άγονης γραμμής- που πάντα αναρωτιόμουν γιατί δεν την κάνουμε γόνιμη... ΝΟΙΩΘΩ ΥΠΕΡΗΦΑΝΗ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΕΛΛΗΝΙΔΑ και που αυτός ο τόπος γέννησε τον Όμηρο, τον Αριστοφάνη, τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη, τον Ησίοδο, τη Σαπφώ, τον Πίνδαρο, τον Μένανδρο. Αγαπώ την Ελλάδα της τραγωδίας, των φιλοσόφων, του δημοτικού τραγουδιού, των ερειπίων, των αρχαίων, την Ελλάδα του Καβάφη, του Παλαμά, του Ρίτσου, του Σικελιανού, του Κάλβου, του Καρυωτάκη, του Σολωμού, του Σεφέρη, του Ελύτη, του Θεοδωράκη, του Χατζιδάκι, της Μελίνας, του Παπανικολάου και τόσων άλλων... Δυστυχώς, διανύουμε ένα οδυνηρό παρόν και μπορεί και ένα πιο οδυνηρό μέλλον. Διανύουμε την περίοδο με την απόλυτη απαξίωση των πολιτικών που δεν μπορούν να αντιπροσωπεύσουν τίποτα. Πολιτικοί του τίποτα, ανύπαρκτοι, φοβισμένοι, χωρίς όραμα, πρωταγωνιστές σε μια απαίσια ταινία που προβάλλεται παγκοσμίως και που αφορά εμάς.
Πιστεύω στην πνευματική και ηθική δύναμη του Έλληνα, πιστεύω στον πολιτισμό σαν απάντηση, πιστεύω στα γλυκά όνειρα, πιστεύω στην σκληρή δουλειά για να βγούμε από το λαγούμι του φόβου. Πιστεύω ότι δεν μπορεί να κριθεί ένας ολόκληρος λαός από ένα χρέος. Πιστεύω στην ευτυχία του ανθρώπου. Μισώ την αδικία, τις ίντριγκες, την αχαριστία, την έλλειψη κοινωνικής συνείδησης, την αδιαφορία, τα πολιτικά παιχνίδια, την ατιμωρησία, μισώ οτιδήποτε μας έχει φέρει σε ελώδη στεκούμενα νερά και σε μια υποχρεωτική «νάρκη». Πιστεύω στην συθέμελη αλλαγή του μίγματος της πολιτικής. Τα καλά υλικά δεν ξέρω όμως, ποιός μπορεί να τα έχει. Σίγουρα όχι η Wall street.
Βιώσατε τον «ξεριζωμό» από την πατρίδα σας. Τι κοινά μπορεί να έχει αυτό το συναίσθημα με εκείνο της υποτίμησης και της απογοήτευσης που βιώνουμε σήμερα για τη χώρα μας;
Μιλώντας αλληγορικά έχει απόλυτη σχέση. Η Αλεξάνδρεια είναι η πόλη που γεννήθηκα, την αποχαιρέτησα βίαια στα επτά μου χρόνια, έχασα τον πατέρα μου στα έντεκα μου γι αυτό τον λόγο, μπήκα στη ζωή με ελεύθερη πτώση και στάθηκα όρθια. Αυτό μου έμαθε: να μη φοβάμαι.
Είστε αισιόδοξη ότι όλη αυτή η κοινωνική και οικονομική ανισορροπία θα οδηγήσει σε κάτι καλύτερο για τους Έλληνες;
Είμαι βέβαιη ότι όλη αυτή η αναταραχή θα μας οδηγήσει σε κάτι πολύ καλύτερο. Είναι ακραίος, δυσάρεστος και επίπονος ο τρόπος που πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, σχεδόν βίαιος. Είναι ένα θρίλερ διαρκείας με πολλές ανατροπές. Το ότι δεν χαμογελάει ο Έλληνας με πειράζει πολύ βαθειά. Είναι η πιο βάναυση φωτογραφία της σύγχρονης εποχής. Όλοι έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε σε κάτι, σε κάποιον που θα μιλήσει και θα καθαρίσει ο αέρας. Δεν υπάρχουν ηγέτες με την έννοια που ξέρουμε. Mου είναι αδιανόητο ότι σ’αυτήν την χώρα που γέννησε την δημοκρατία, δεν υπάρχει κάποιος ικανός ηγέτης που να αγαπάει πραγματικά την Ελλάδα και τους κατοίκους της, για να χαράξει μια πορεία ανάπτυξης και πολιτισμού.
Ποια είναι η δική σας άμυνα και διέξοδος από τη σημερινή απαισιοδοξία; Ο ρόλος του καλλιτέχνη είναι διπλά δύσκολος σήμερα;
Μου έρχονται αυθόρμητα τα λόγια του ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη που λέει:
«Οι άγγελοι τραγουδάνε.
Και οι ερωτευμένοι επίσης.
Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι
Μια κιθάρα περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν είναι λίγο αυτό.
Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους.
Είναι αυτό που μας βαστάει στη ζωή...»
Προσωπικά πιστεύω στη μουσική, τη θεωρώ ευλογημένη που καθαρίζει τις σκοτεινές γωνιές της ψυχής, μέσα από τη μουσική εκπαιδεύω την ελπίδα μου. Για κάποιους μπορεί να είναι αδιάφορο, ειδικά στην παρούσα φάση -και απόλυτα δικαιολογημένο- για μένα όμως, είναι πολύ σημαντικό. Δεν είναι τυχαίο ότι πάντα σε δύσκολες εποχές οι Τέχνες –απ’όπου κι αν προέρχοντο- ήταν σε μεγάλη ανάπτυξη και φυσικά, ο ρόλος του καλλιτέχνη διπλά δύσκολος, έχοντας απέναντι την κρίση επιβίωσης, ταυτότητας, έναν διεθνή οικονομικό πόλεμο.
Υπάρχει κάτι που σας φοβίζει στη ζωή;
Αυτό που με φοβίζει στην σημερινή εποχή είναι ο κυκλώνας που δεν μας αφήνει να δούμε καθαρά. Ούτως η άλλως, όλοι στροβιλιζόμαστε. Όταν θα σταματήσει η δίνη, τότε θα ταιριάζει απόλυτα η έκφραση: «ο ,τι δεν σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό»...
ΒΑΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ