Περάσαμε ένα βράδυ στην κλινική ύπνου της Στέγης στο πλαίσιο του Hypnos Project και επανεκτιμήσαμε τα ωφέλη του ύπνου.

Βράδυ Τρίτης και κατευθύνομαι αργοπορημένη για το προκαθορισμένο «ραντεβού ύπνου» στην κλινική ύπνου που έχει στηθεί για λίγες ημέρες στο κτίριο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών στο πλαίσιο του μεγαλόπνοου Ύπνος Project. Πηγαίνω νευρική και αγχωμένη, σχεδόν σιχτιρίζοντας τον εαυτό μου που μπήκα στη διαδικασία να ξεσπιτωθώ για έναν ύπνο που καλά-καλά δυσκολεύομαι να κάνω στο κρεβάτι μου.

21.40 βρίσκομαι έξω από το επιβλητικό κτίριο της Συγγρού. Με οδηγούν στο φουαγιέ όπου ήδη βρίσκεται η «συγκάτοικος» της πρώτης διανυκτέρευσης και μαζί περιμένουμε τη γιατρό που θα μας εξηγήσει τα δέοντα. Στη διάρκεια της αναμονής, μοιραζόμαστε την περιέργειά μας για αυτό που θα ακολουθήσει, για το οποίο γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα, όχι πολύ περισσότερα δηλαδή από όσα περιγράφει το σχετικό δελτίο Τύπου: «Στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο του Ύπνος Project, θα λειτουργήσει κλινική ύπνου για 10 ημέρες, όπου θα καταγράφονται οι σωματικές αντιδράσεις κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου». Κυρίως όμως αναρωτιόμαστε πώς στο καλό θα κοιμηθούμε από τις 22.00 έως τις 06.00, όπως επιβάλλει το αυστηρό πρόγραμμα της κλινικής.

c. Παύλος Φυσάκης

Hypnos Project

Αφού έχουμε και οι δύο εκτονώσει τη νευρικότητά μας μέσα από ένα σύντομο άλλα χειμαρρώδες chitchat, συναντούμε τη γιατρό-πνευμονολόγο Μάρθα Ανδρίτσου, επιστημονική συνεργάτιδα του Κέντρου Μελέτης Ύπνου του νοσοκομείου Ευαγγελισμός. Μάς οδηγεί στα «δωμάτιά» μας, τα οποία έχουν στηθεί για λίγες μόνο μέρες στο φουαγιέ του δευτέρου ορόφου. Πρόκειται για δύο μονόκλινα, «πάλλευκα» δωμάτια 2x3 μ. τα οποία χωρίζει ένα αντίστοιχου μεγέθους χωλ, στο οποίο μαθαίνουμε πως θα διανυκτερεύσει ο τεχνικός των ιατρικών μηχανημάτων για να παρακολουθεί την καταγραφή της εξέτασης. Κι εδώ ξεκινάνε τα ωραία.

Μεταφερόμαστε στα δωμάτιά μας, αλλάζουμε ρούχα (μέσω e-mail μάς έχουν ενημερώσει πως μπορούμε να φοράμε ό,τι θέλουμε και να έχουμε μαζί όποιο αντικείμενο μας χαλαρώνει όπως πχ. τάμπλετ, βιβλίο κτλ) και περιμένουμε ξανά τη γιατρό και τον τεχνικό που θα συνδέσουν στο σώμα μας τα καλώδια που θα μετρούν τις αντιδράσεις μας κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η διαδικασία της «συνδεσμολογίας» ξεκινά κατά τις 22.30 και ολοκληρώνεται τουλάχιστον μισή ώρα μετά. Και αυτό όχι λόγω νωχελικών κινήσεων αλλά λόγω του τεράστιου αριθμού καλωδίων, που πρέπει να κολλήσουν κυριολεκτικά πάνω στο σώμα.

Ξεκινάμε με 4 καλώδια στα δύο πόδια, ανεβαίνουμε στη μέση και την κοιλιακή χώρα όπου τοποθετείται μια ζώνη (επίσης με καλώδια) και συνεχίζουμε προς τα πάνω που συμβαίνει το απόλυτο «τσίρκο»: 12 καλώδια σε όλο το κεφάλι, 5 στο πρόσωπο, 1 μέσα στη μύτη. Να μην ξεχάσω να αναφερθώ στο πιο ενοχλητικό κατ’ εμέ, το οποίο παραδόξως δεν ήταν αυτό που τοποθετήθηκε μέσα στη μύτη αλλά εκείνο που σαν μανταλάκι μού έπιασε τον αριστερό παράμεσο με σκοπό να καταγράψει την οξυγόνωση του αίματος. Η «μάνα» όλων αυτών των καλωδίων ήταν ένα μικρό, τετράγωνο μηχανηματάκι που τοποθετήθηκε με ακόμα μία ζώνη κοντά στην καρδιά–όπερ μεθερμηνευόμενον εστί, η στάση μπρούμυτα κρίθηκε αδύνατη.

Συζητώντας με την κα Ανδρίτσου, όσο εκείνη με καλωδιώνει, μαθαίνω πως όλα αυτά τα εκνευριστικά «μπλιμπλίκια» που έχουν τοποθετηθεί -και κολλήσει με ταινία- στο σώμα μου επιτελούν όλα μαζί και το καθένα ξεχωριστά σπουδαίο ρόλο για την καταγραφή των σωματικών μου αντιδράσεων. Συγκεκριμένα, τα καλώδια που μπαίνουν στο κεφάλι λειτουργούν σαν ηλεκτρο-εγκεφαλογράφημα, εκείνα του προσώπου καταγράφουν τις κινήσεις των ματιών, του σαγονιού και του μετώπου, ενώ όλα τα υπόλοιπα εξετάζουν ένα σωρό σημαντικές σωματικές λειτουργίες που συμβαίνουν στη διάρκεια του ύπνου, όπως η μυϊκή δραστηριότητα, οι αναπνευστικές κινήσεις του θώρακα και της κοιλιάς, η αναπνοή καθώς και τα πέντε στάδια του ύπνου (Rem, Non-Rem).

Γεμάτη ενδιαφέρον και ενθουσιασμό για όλο αυτό που θα ανακαλύψω για τον οργανισμό μου φεύγοντας από τη Στέγη, τη ρωτώ ποια είναι η πιο συχνή διαταραχή για την οποία οι άνθρωποι καταφεύγουν στην κλινική ύπνου και εκείνη μου απαντά σχεδόν αυτόματα: η άπνοια. Σημειώνει μάλιστα πως η συγκεκριμένη διαταραχή συμβαίνει συχνά σε μικρές ηλικίες και σχετίζεται άμεσα με καρδιαγγειακά προβλήματα, πράγμα που καθιστά τον έλεγχό της επιτακτικό. Μέσα από τη συζήτησή μας, μαθαίνω πως οι άνθρωποι που διανυκτερεύουν στην κλινική ύπνου πάσχουν, εκτός από άπνοιες, και από προβλήματα αναπνοής, καρδιάς και μυών μεταξύ άλλων.

Στιγμιότυπο από την εικαστική έκθεση του Ύπνος Project, που βρίσκεται στο υπόγειο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών

Αναρωτιέμαι ποιοι είναι όλοι αυτοί που συρρέουν στις κλινικές ύπνου και για τι αριθμό ανθρώπων μιλάμε. «Πρόκειται για άτομα κάθε ηλικίας και οικονομικού στρώματος», μού απαντά κατηγορηματικά κι αμέσως σκέφτομαι πόσο άσχημα περνούν το 1/3 της ζωής τους (ποσοστό που καλύπτει ο ύπνος) όλοι εκείνοι που μπαίνουν σε αυτή τη διαδικασία. Η δεύτερη απορία μου λύνεται με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Αν μετά από αυτή την εξέταση κριθεί πως χρειάζεσαι παραπομπή στην κλινική ύπνου του Ευαγγελισμού, το επόμενο ραντεβού είναι για τον Ιούνιο». Μιλάμε για τέτοιο αριθμό ασθενών λοιπόν. Αμέσως, μού εξηγεί πως η ενημέρωση γύρω από τις διαταραχές του ύπνου έχει φτάσει σήμερα σε άλλο επίπεδο με αποτέλεσμα οι ασθενείς, απαλλαγμένοι από κάποιο πιθανό ταμπού, να σπεύδουν στον  Ευαγγελισμό για να κάνουν μια πλήρη «χαρτογράφηση» του ύπνου τους. Ρωτώ για το κόστος και μαθαίνω πως τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν (ακόμα) το μεγαλύτερο μέρος της εξέτασης. Έτσι εξηγείται, σκέφτομαι μόνη μου.

Η διαδικασία της καλωδίωσης ολοκληρώνεται, η γιατρός με καληνυχτίζει, τα φώτα σβήνουν και μπαίνουμε στην τελική φάση, αυτήν για την οποία πήγαμε. Παρότι μόλις 11 και κάτι, παραδίνομαι στην κούραση (και στο «συννεφένιο» Coco Mat στρώμα) και ξεκινώ τη «βύθιση». 

Το πρωινό που μας σέρβιρε το Hytra Restaurant and Bar

Η πόρτα χτυπά στις 06.00 ακριβώς, καθώς η διαδικασία έχει φτάσει πια στο τέλος της. Μαζεύουμε τα πράγματά μας κι ανεβαίνουμε στον πέμπτο όροφο, όπου μας περιμένει το τέλειο «σβήσιμο» μιας ιδιαίτερης νυχτερινής εμπειρίας: ένα μεγαλειώδες πρωινό από τα χέρια του σεφ του Hytra Restaurant & Bar. Και κάπως έτσι, ξεχάσαμε τα άβολα καλώδια και τη στάση μούμιας, στην οποία κοιμηθήκαμε προκειμένου να μη χάσουμε τον πολυπόθητο εξοπλισμό.

Η κλινική ύπνου θα λειτουργεί δωρεάν στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών για τα διαστήματα 19-23 Απριλίου και 6-10 Μαΐου.  Λόγω μεγάλου ενδιαφέροντος, οι θέσεις έχουν ήδη συμπληρωθεί. Τα ιατρικά δεδομένα από την κλινική ύπνου θα αποτελέσουν πρώτη ύλη για τη δημιουργία εικαστικής εγκατάστασης Polysomnogarden της Μαρίνας Γιώτη, όπου τα στάδια του ύπνου θα μετουσιωθούν σε ένα μεταβαλλόμενο εικαστικό περιβάλλον με ήχους, φώτα, προβολές και κινητικά γλυπτά. Το πρότζεκτ θα παρουσιαστεί 19 Μαΐου – 2 Ιουνίου. Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις του Ύπνος Project θα βρείτε εδώ.

Σοφία Κανελλοπούλου
[email protected]