Η documenta14 μάς προσκαλεί στη Βουλή των Σωμάτων, ένα διαρκώς εξελισσόμενο πρόγραμμα διαλόγου και δράσης πάνω σε διαφορετικές αντιλήψεις περί ελευθερίας το οποίο θα διαρκέσει έως τις 24 Σεπτεμβρίου.

Με μια συνάντηση του θεωρητικού της πολιτικής και φιλοσόφου Antonio Negri με τους υπέρμαχους των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων, Niillas Somby και Linnea Dick, εγκαινιάστηκε χθες,14 Σεπτεμβρίου, το πρόγραμμα Δημόσιων Δράσεων της documenta 14 στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, στο πάρκο Ελευθερίας. Ήταν η πρώτη από τις 34 Ασκήσεις Ελευθερίας που περιλαμβάνονται στο δεκαήμερο πρόγραμμα με το οποίο ξεκινούν οι δημόσιες δράσεις της documenta 14.

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016
(7-11 μ.μ.)

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΑΣΕΙΣ… ΣΤΟΝ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟ

Ασκήσεις:
#5. Η Ελευθερία ως Αξία της Αγοράς. Η Ελευθερία ως Πράξη Αντίστασης
Judith Revel, καθηγήτρια Φιλοσοφίας, Université Paris Ouest Nanterre-La Défense και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Κέντρου Michel Foucault
Ποιο είναι το νόημα της ελευθερίας όταν η αγορά απαιτεί από το άτομο να είναι όλο και πιο ελεύθερο, δημιουργικό, αυτόνομο, πολλά υποσχόμενο; Ποια η διαφορά ανάμεσα σε εκείνο που ο Foucault από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 χαρακτήριζε ως νέα μορφή του homo oeconomicus και στο σύνολο πρακτικών άσκησης της ελευθερίας που θα μπορούσαμε ίσως να διανοηθούμε να προβάλλουμε επάνω τους κάτι που να μοιάζει με αντίσταση;

#6. Μνήμη under Construction: Προς μια Δημόσια Mνήμη των Βασανιστηρίων στην Ελλάδα
Κωστής Κορνέτης, UC3M CONEX-Marie Curie Fellow στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Carlos III, Μαδρίτη
Μετά την οικονομική κατάρρευση της Αργεντινής το 2001, υπήρξε μια έντονη συζήτηση γύρω από την πολιτική του σώματος που ασχολήθηκε, όχι μόνο με την αντιμετώπιση, αλλά και με την ενεργητική επεξεργασία του οδυνηρού δικτατορικού παρελθόντος της χώρας. Το πρότζεκτ Μνήμη Under Construction έφερε στον δημόσιο χώρο το θέμα ταμπού των βασανιστηρίων μέσα στο διαβόητο μυστικό κέντρο κράτησης στο Escuela de Mecanica de la Armada (ESMA), μετατρέποντας το κτίριο σε μουσείο και προσφέροντας εκπαιδευτικές ξεναγήσεις μέσα στους θαλάμους βασανιστηρίων. Στην Ελλάδα, όπως και στην Ισπανία και την Πορτογαλία, οι πρόσφατες οικονομικές κρίσεις οδηγούν σε σταδιακή επανεξέταση των μετα-αυταρχικών δομών και διαδικασιών – σε ένα δεύτερο κύμα ιστορικής έρευνας. Αυτά τα μεταβαλλόμενα κοινωνικοοικονομικά μοντέλα και πολιτικά παραδείγματα υπαγορεύουν την επαναξιολόγηση των κοινωνικών μεταβάσεων και θέτουν ερωτήματα για την ποιότητα της ίδιας της δημοκρατίας. Επιπλέον, τα κοινωνικά κινήματα από τα κάτω συχνά λειτουργούν ως φορείς μνήμης ενός οδυνηρού παρελθόντος. Η συγκριτική ανάγνωση του Κορνέτη δείχνει πώς αντιμετωπίζεται στην περίπτωση της σύγχρονης Ελλάδας το βίαιο παρελθόν, με βάση τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο η ιδιωτική ιστορία του βασανισμού και του πόνου μετατρέπεται σε δημόσια γνώση.

#7. Your Neighbor’s Son: The Making of a Torturer (Ο γιος του γείτονά σας: Η δημιουργία ενός βασανιστή)
Jørgen Flindt Pedersen και Erik Stephensen, Δανία, 1981, 52 λεπτά
Προβολή ταινίας

#8. This Is Not The Place. Τέσσερις επισκέψεις στη Villa Grimaldi: Ένα κέντρο βασανιστηρίων και κράτησης στη Χιλή
Diana Taylor, καθηγήτρια Παραστατικών Τεχνών και Ισπανικής Φιλολογίας στο New York University
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Diana Taylor επισκέφτηκε την περιβόητη Villa Grimaldi στη Χιλή, μαζί με ανθρώπους που υπέστησαν βασανιστήρια, ή μόνη της, χρησιμοποιώντας ηχογραφημένη ξενάγηση. Τι σημαίνει να είμαστε σε έναν τόπο βασανισμού και εξαφάνισης; Να συνοδεύουμε τους επιζώντες; Να ενσωματώνουμε και να μεταφράζουμε τα λόγια τους; Τι ζητούν εκεί οι επιζώντες; Τι ζητούσε εκεί η Taylor; Πρόκειται για ένα παράδειγμα τουρισμού του θανάτου, ή μήπως το στρατόπεδο έχει έναν ρόλο ζωτικής σημασίας στη στρατηγική κατά της λήθης; Η ομιλία χρησιμοποιεί οπτικοακουστικό υλικό για να ανασυνθέσει τις τέσσερις επισκέψεις της Taylor στη Villa Grimaldi.

#9. Μεταξύ τρόμου και γλεντιού. Συλλογικές στρατηγικές aντίστασης κατά τη διάρκεια της δικτατορίας στην Αργεντινή και τη Βραζιλία
Ana Longoni, συγγραφέας, επιμελήτρια και καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης, Universidad de Buenos Aires
Οι δικτατορίες τόσο στη Βραζιλία (1964-1985) όσο και στην Αργεντινή (1976-1983) αποτελούσαν μέρος της Operación Condor, ενός παράνομου σχεδίου καταστολής που το συντόνιζαν διάφορες κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής προκειμένου να διεξαγάγουν μια πολιτική κρατικής τρομοκρατίας η οποία περιλάμβανε τη μεθοδευμένη δολοφονία πολιτικών, εργαζομένων, φοιτητών, διανοουμένων και καλλιτεχνών που αντιτάχθηκαν στα καθεστώτα. Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε οδήγησε στην «εξαφάνιση» δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, σε απαγωγές, βασανιστήρια, δολοφονίες και άλλα εγκλήματα. Μολονότι ο «τρόμος του στρατοπέδου συγκέντρωσης» (Pilar Calveiro) που ξεχείλιζε από τα στρατόπεδα κράτησης στον δημόσιο χώρο είχε σαφώς παραλυτική επίδραση, δεν ήταν απόλυτος. Υπήρχαν πάντα και ρωγμές και εναλλακτικές λύσεις, χώροι αντίστασης, ανυπακοής και αντιπαράθεσης, στρατηγικές για απόκρυψη και επανεπινόηση της πολιτική δράσης, καθώς και νέοι τρόποι αντίληψης του σώματος. Η παρουσίαση Between Terror and Revelry (Μεταξύ τρόμου και γλεντιού) μιλάει για τη συνύπαρξη ή ακόμη και τη συμβολή διαφορετικών τρόπων αντίστασης: τις καταγγελίες της καταστολής στη δημόσια σφαίρα μέσα από δημιουργικές δράσεις κινημάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και έναν άλλο τρόπο αντίστασης, τον οποίο ο Roberto Jacoby χαρακτηρίζει ως «στρατηγική της χαράς»: την αγαλλίαση του να είμαστε ζωντανοί, να απολαμβάνουμε το σώμα μας και να το μεταμορφώνουμε μέσα από την ανυπακοή στους πειθαρχικούς κανόνες.

#10. DJ set
Lies Van Born, DJ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016
(5:45-11 μ.μ.)

Ασκήσεις:
#11. Περίπατος σε Τόπους Ελευθερίας και Βασανισμού στην Αθήνα
(5:45-8:45 μ.μ.)
Ομαδικός περίπατος στην πόλη της Αθήνας, σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), αναζητώντας τα ιστορικά ίχνη καταπίεσης, βίας και διεκδίκησης της Ελευθερίας κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας της περιόδου 1967-1974.
Περίπατος στα ελληνικά, Σημείο συνάντησης: 5:45 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον ελληνόγλωσσο περίπατο είναι οι: Βαγγέλης Καραμανωλάκης (Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Αθηνών) και Τάσος Σακελλαρόπουλος (Ιστορικός, Υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα)
Περίπατος στα αγγλικά, Σημείο συνάντησης: 6:15 μ.μ. στο Πολυτεχνείο στην είσοδο από την οδό Τοσίτσα
Σημείο κατάληξης: Πάρκο Ελευθερίας
Ξεναγοί στον αγγλόφωνο περίπατο είναι οι: Κωστής Καρπόζηλος (Ιστορικός, Διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας - ΑΣΚΙ, Αθήνα) και Κατερίνα Λαμπρινού (Ιστορικός, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα)
Σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)

Εν τω μεταξύ, στo Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, Πάρκο Ελευθερίας:
#12. Το Χρονικό της Δικτατορίας (1967-1974)
Παντελής Βούλγαρης, Ελλάδα, 37 λεπτά
Προβολή ταινίας
Επιτάφιος για τη Δημοκρατία
(9:30-11 μ.μ.)

#13. Επιτάφιος 2
Άντζελα Μπρούσκου ‒ Θέατρο Δωματίου, θεατρική ομάδα και Minimaximum ImproVision, μουσική ομάδα αυτοσχεδιασμού
O Επιτάφιος 2 είναι μια συνεργασία ανάμεσα σε επαγγελματίες ηθοποιούς, μουσικούς, φοιτητές, καλλιτέχνες και στο κοινό. Ένα στρώμα από ανθρώπινα σώματα και αντικείμενα καλύπτει το δάπεδο του πρώην αρχηγείου της ελληνικής στρατιωτικής αστυνομίας ΕΑΤ/ΕΣΑ. Σε μια εποχή όπου κυριαρχεί οικονομική, πολιτική και κοινωνική απόγνωση, η περφόρμανς συνθέτει μια ωδή, μια μουσική εγκατάσταση, σε διάλογο με τον Επιτάφιο του Περικλή, από την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη –που θα τον διαβάσει δημόσια ένας έντιμος πολίτης της σύγχρονης Αθήνας– μαζί με αποσπάσματα από το κείμενο του Κορνήλιου Καστοριάδη Το πρόβλημα της δημοκρατίας σήμερα(1990). Η συμμετοχή στον Επιτάφιο 2 είναι ανοικτή σε όποιον επιθυμεί να συμμετάσχει για προσωπικούς ή κοινούς λόγους. Θέτει ερωτήματα σχετικά με την έννοια της δημόσιας θλίψης και πώς αυτή εκφράζεται, σχετικά με τον θάνατο, το τέλος των σεξουαλικών και οικογενειακών σχέσεων, την καθημερινή εγκληματικότητα, τις πολιτικές και κοινωνικοπολιτικές αναταραχές, τις βίαιες εκτοπίσεις και τα υπαρξιακά αδιέξοδα, ή απλώς τον χρόνο που περνά ανεπιστρεπτί. Επιτρέπει να εκφράσει ο καθένας και να ομολογήσει, μαζί με το σύνολο και ξεχωριστά, αδιανόητες δημόσιες ή ιδιωτικές απώλειες. Η πρώτη έκδοση του Επιταφίου παρουσιάστηκε στην Kunsthalle Athena το 2012.

Στο δεκαήμερο πρόγραμμα συμμετέχουν 45 προσκεκλημένοι που συμπράττουν με σύγχρονα κριτικά κινήματα στην Αθήνα και όχι μόνο. Θα πραγματοποιήσουν Ασκήσεις Ελευθερίας που περιλαμβάνουν ομιλίες, περφόρμανς, εργαστήρια, περιπάτους, τελετουργίες, προβολές, ηχοτοπία και άλλες δράσεις. Είστε ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχετε στην καθημερινή διαμόρφωση του πολιτικού θεάτρου της «Βουλής των Σωμάτων».

Δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα των δράσεων 14-24 Σεπτεμβρίου 2016 εδώ: documenta 14