Λίγο πριν την επίσημη έναρξη του 22ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, «Νύχτες Πρεμιέρας», ρίχνουμε μια ματιά σε 10+1 μεγάλες κινηματογραφικές στιγμές της κατηγορίας «Μουσική και Φιλμ». Η επιλογή ήταν δύσκολη κι απ' έξω έμειναν πολλές, ωστόσο ιδού τί ξεχωρίσαμε με κύρια κριτήρια τη θεματική, τη σκηνοθεσία και φυσικά τη μουσική!

Ο Μυστικός μου Κόσμος: Η Ιστορία της Sarah Records (2015)

Ένα ντοκιμαντέρ-ωδή στην αθωότητα των 90s. H Sarah Dawkins διηγείται τη σύντομη -πλην επιδραστική- πορεία της ανεξάρτητης δισκογραφικής Sarah Records, του label που τάραξε τα νερά της μουσικής βιομηχανίας αφού εδραίωσε το genre της indie pop, σε μια περίοδο μεγάλου ανταγωνισμού, όταν η garage, η britpop και η trip hop πρωτοστατούσαν στη σκηνή της Αγγλίας. Αν και λειτούργησε μόλις οχτώ χρόνια (1987-1995) η Sarah Records πρόλαβε να μάς συστήσει σπουδαίες μπάντες όπως Field Mice (η «σημαία» του label), The Orchids, Blueboy και St. Christopher καθώς και αξεπέραστα χιτς, γεμάτα δυνατές κιθάρες και μπόλικο ρομάντζο. Το ντοκιμαντέρ συνοδεύεται από ένα εγγενές αίσθημα γλυκιάς νοσταλγίας για το πρόσφατο (αθώο) παρελθόν, όταν οι σημερινοί 30+ ερωτεύονταν, χόρευαν και ωρίμαζαν ακούγοντας Field Mice και λιώνοντας τις σόλες τους στο Mad και το Decadence. Μέσα από συνεντεύξεις με τους ιδρυτές της εταιρείας αλλά και τα εναπομείναντα μέλη των γκρουπ της, το φιλμ ξεδιπλώνει τις σελίδες της Sarah Records σπέρνοντας χαμόγελα με το κιλό.

Pulp: Μια Ταινία για τη Ζωή, τον Θάνατο και τα Σουπερμάρκετ (2014)

Η κάμερα του Florian Habicht καταγράφει την πορεία προς το τελευταίο live της μπάντας που πρωτοστάτησε στη britpop σκηνή της Αγγλίας των 90s και επηρέασε τη σύγχρονη μουσική όσο λίγες. Μέσα από συνεντεύξεις συγγενών, φίλων και fans, το φιλμ σκιαγραφεί με έναν τρόπο αυθεντικό και ιδιαίτερα προσωπικό το πορτρέτο τόσο των Pulp όσο και της ίδιας της πόλης που τους γέννησε, το Σέφιλντ. Εκεί θα ακούσουμε την ιστορία ενός τύπου που φοράει T-shirt με quote "I am a common person so fuck you", τις αναμνήσεις μια γυναικείας ομάδας ποδοσφαίρου, την αφήγηση ενός νεαρού μουσικού που το ‘σκασε από το κέντρο ψυχικής φροντίδας για να ακούσει την εκπομπή του Jarvis Cocker στο BBC Radio 6 καθώς και πολλές άλλες που συνθέτουν το προφίλ ενός εκ των σπουδαιότερων indie γκρουπς όλων των εποχών. Στο ενδιάμεσο θα απολαύσουμε στιγμιότυπα από τις εκρηκτικές live εμφανίσεις των Pulp, θα ακούσουμε τα ξεσηκωτικά τραγούδια που αγαπήσαμε και χορέψαμε και γενικά θα περάσουμε πολύ ωραία στη μιάμιση ώρα που διαρκεί. Το φιλμ βραβεύτηκε με ειδική μνεία, χάνοντας ωστόσο το βραβείο «Χρυσής Αθηνάς» από το…

...20.000 Μέρες στη Γη (2014)

H ταινία είχε ήδη περγαμηνές (βραβείο σκηνοθεσίας και μοντάζ στο Φεστιβάλ Σάντανς) προτού συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των 20ων Νυχτών, γεγονός διόλου τυχαίο αφού μιλάμε για ένα αριστουργηματικό φιλμ που ξεγυμνώνει με πρωτότυπο τρόπο τις 20.000 μέρες του χαρισματικού Nick Cave στη γη. Η ταινία ξεκινά με ένα αστραπιαίο πέρασμα από τις 19.999 μέρες του εν ζωή για να φτάσει στη σημέρα, νο 20.000, όταν ο Cave ξυπνά αντικρίζοντας μια ακόμη γυναίκα στο πλευρό του. Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ τους είδους του από άποψη δομής, καθώς ισορροπεί ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη μυθοπλασία, αποκαλύπτοντας με αριστοτεχνικό τρόπο την πολυσχιδή προσωπικότητα ενός μεγάλου καλλιτέχνη. Η μουσική υπόκρουση εκτοξεύει την εμπειρία της θέασης στα ύψη.

Mistaken for Strangers (2013)

Τι γίνεται όταν μεταξύ δύο αδερφών ο ένας είναι ροκ σταρ και ο άλλος ένας απλός, καθημερινός άνθρωπος; Πώς εξελίσσεται μια αδερφική σχέση όταν τα δύο υποκείμενα κάνουν τόσο άνισους βίους και πώς αυτό επηρεάζει την αλληλεπίδρασή τους; Ο Τom Berninger καταγράφει με την κάμερά του το εξαντλητικό τουρ του αδερφού του, Matt Berninger και της μπάντας του, The National σε ένα συναρπαστικό rockumentary που δεν μπαίνει στη λίστα (μόνο) για τους προφανείς λόγους (που έχουν να κάνουν με τους National) αλλά για κάτι πολύ περισσότερο. Μέσα από το ντοκιμαντέρ, αποκαλύπτεται το πορτρέτο του Tom Berninger, ενός ανθρώπου που ακροβατεί μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας τη στιγμή που αδερφός του κατακτά τον πλανήτη. Το "Mistaken for Strangers" καταφέρνει με χαριτωμένο και απόλυτα ειλικρινή τρόπο να απενεχοποιήσει τις δύο όψεις τις αδερφικής σχέσης: τον ανταγωνισμό και την υποστήριξη. Μέσα από ένα κατ’ ουσίαν αυτοαναφορικό φιλμ -που υποθέτουμε πως λειτούργησε γι αυτόν ως κάθαρση-, ο Tom γίνεται για λίγο ο μεγάλος πρωταγωνιστής, ο κουλ τύπος που όλοι θέλουμε να γνωρίσουμε και να πιούμε μια μπύρα μαζί του.

Shut Up And Play The Hits (2012)

Το Φεβρουάριο του 2011 ο James Murphy ανακοινώνει μέσω Facebook ότι τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς, οι LCD Soundsystem θα κάνουν το τελευταίο τους gig στο Madison Square Garden της Νέας Υόρκης. Το τέλος μιας εποχής είχε μόλις έρθει για εκατομμύρια fans ανά τον κόσμο. Mετρώντας μόλις δέκα χρόνια ζωής και όντας στο πικ της καριέρας τους, οι LCD σόκαραν με την αιφνίδια διάλυσή τους, που ωστόσο δεν ήταν οριστική, αφού το 2015 η μπάντα από το Μπρούκλυν έκανε comeback με μια τεράστια παγκόσμια περιοδεία, συμπεριλαμβάνοντας μέσα μεγάλα φεστιβάλ όπως το Coachella, το Primavera και πολλά άλλα. Στο γλυκόπικρο ντοκιμαντέρ βλέπουμε τις τελευταίες 48 ώρες του συγκροτήματος πριν από τη συναυλία-κύκνειο άσμα τους και τα συναισθήματα που νιώθουμε είναι σίγουρα ανάμεικτα: συγκίνηση και νοσταλγία εναλλάσσονται με το ξεσήκωμα που προκαλούν τα ντισκο πανκ χιτς μιας μπάντας που τραγούδησε “I’m Losing My Edge” και έκανε εκατομμύρια 30άρηδες να ταυτίζονται με τον Murphy και να πνίγουν τον πόνο τους στο χορό.

Searching for Sugarman (2012)

Tην ίδια χρονιά, είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε ένα απίστευτα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ που, αντιθέτως από τα προηγούμενα, κατάφερε να δημιουργήσει hype καθαρά από το περιεχόμενο κι όχι από τη «μαρκίζα». Το φιλμ περιστρέφεται γύρω από την ιδιαίτερη ιστορία του Sixto Rodriguez, ενός Αμερικανο-μεξικανού φολκ μουσικού που κατάφερε να έχει την ίδια στιγμή δύο εκ διαμέτρου αντίθετες καριέρες: μια που πάτωσε και μια που εκτοξεύτηκε στα ύψη. Η ιστορία ξεκινά από το 1968, όταν δύο μεγάλοι Αμερικανοί παραγωγοί διακρίνουν το ταλέντο του Rodriguez και του προτείνουν συνεργασία. Το αποτέλεσμα ήταν δύο άλμπουμ που απέτυχαν εμπορικά στην αμερικάνικη ήπειρο με αποτέλεσμα ο Rodriguez να εξαφανιστεί από προσώπου γης. Πού να 'ξερε ότι σε μια άλλη γωνιά του πλανήτη, η μουσική και οι στίχοι του κατά των διακρίσεων θα γίνονταν το λάβαρο της επανάστασης κατά του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική! Πολλά χρόνια μετά από αυτό, δύο fans αποφασίζουν να ερευνήσουν τα ίχνη του «βασιλιά της σκόνης», ο οποίος λεγόταν πως αυτοκτόνησε επί σκηνής. Ένα φανταστικό φιλμ-οδοιπορικό από ήπειρο σε ήπειρο με συντροφιά τις φολκ μελωδίες του Rodriguez.

Upside Down: The Creation Records Story (2011)

Η δισκογραφική που μας γνώρισε τους Jesus and Mary Chain, τους Primal Scream και τους Oasis. Ίσως αυτό είναι αρκετό για να για να πατήσει κανείς το play και να ανακαλύψει την ιστορία του πιο επιδραστικού ανεξάρτητου label, που άπλωσε τη φήμη του και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Creation είναι το απόλυτο σημείο αναφοράς της μουσικής που ακούμε σήμερα και της ποπ κουλτούρας που έχουμε χτίσει. Δε χρειάζεται να πούμε περισσότερα.

Η ιστορία του CBGB (2009)

Όσα κι αν έχεις διαβάσει για το CBGB, ποτέ δεν είναι αρκετά. O Jim Jarmusch μάς ξεναγεί στη Μέκκα της νεοϋορκέζικης μουσικής σκηνής, το θρυλικό club στο οποίο έπαιξαν για πρώτη φορά οι Ramones μπροστά σε κόσμο. Το φιλμ της Mandy Stein βασίζεται σε πλούσιο αρχειακό υλικό, το οποίο και μας εισάγει στα άδυτα του ναού των μουσικόφιλων, από τότε που πρωτοάνοιξε τις πόρτες του στην underground γειτονιά του  Ιστ Βίλλατζ (1973), μέχρι το 2006 όταν κατέβασε κι επίσημα ρολά για να δώσει στέγη σε γνωστή σειρά αντρικών ρούχων. Στις τρεις δεκαετίες που «έζησε», το καταγώγιο του Μανχάταν φιλοξένησε κάποιες από τις σπουδαιότερες μπάντες (και στιγμές) όλων των εποχών, αλλάζοντας ριζικά το μουσικό και καλλιτεχνικό τοπίο και επηρεάζοντας καθοριστικά τη μουσική που ακούμε σήμερα. Rock'n'roll, ναρκωτικά, ξέφρενα βράδια και φανταστική μουσική συνθέτουν το παζλ μιας εποχής που το CBGB μετουσίωσε στο έπακρο.

Velvet Bus (2008)

Eναλλακτικοί μουσικοί όπως Μy Wet Calvin, Victory Collapse και The Boy, δημοσιογράφοι και φίλοι επιβιβάστηκαν για πρώτη φορά το 2008 μαζί με τους Τhe Callas σε ένα λεωφορείο και ξεκίνησαν ένα πρωτότυπο road trip προς διάφορα μέρη της Ελλάδας. Το Velvet Bus σήμαινε stop και συναυλία, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε διάφορα μέρη της επικράτειας να βουτήξουν για λίγο στο φανταστικό σύμπαν των The Callas. H Γρατσιέλλα Κανέλλου σκηνοθέτησε ένα οδοιπορικό γεμάτο φως και μουσική που, βλέποντάς το, θα εύχεσαι να ήσουν μέρος του.

Control (2007)

Το ασπρόμαυρο biopic είναι μια γροθιά στο στομάχι καθώς βουτά το θεατή σχεδόν με βία στο νοσηρό σύμπαν του Ian Curtis. Ο σκηνοθέτης Anton Corbijn ρίχνει κλεφτές ματιές στις αθέατες πλευρές της καθημερινότητάς του ηγέτη των Joy Division, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα τους λόγους που τον έστρεψαν στην αυτοκτονία στα 23 του μόλις χρόνια. Ένας διαταραγμένος γάμος, μια κόρη και μια σκοτεινή ψυχοσύνθεση γεμάτη επιληψίες και ουσίες αποκρυσταλλώνουν το πορτρέτο του μουσικού που έμελλε να επηρεάσει καθοριστικά τη new wave και να εμπνεύσει μπάντες όπως Cure, Nirvana και Radiohead. Μια ταινία για fans και όχι μόνο.

Μια Ταινία για τους Sigur Rós - Sigur Rós, Heima (2007)

"Heima" στα ισλανδικά σημαίνει «στο σπίτι» και «πατρίδα». Το καλοκαίρι του 2006, οι Sigur Rós ως γνήσιοι τιμητές του ισλανδικού εδάφους, έδωσαν μια σειρά από δωρεάν συναυλίες σε ιδιαίτερα τοπία της Ισλανδίας (ηφαίστεια με παγωμένη λάβα, εγκατελειμμένα εργοστάσια αλιείας, καταπράσινες πλαγιές κάτω από κόκκινους ουρανούς) δημιουργώντας μια εμπειρία μυσταγωγική. Οι εσωστρεφείς ήχοι τους, οι σχεδόν αλλόκοσμοι στίχοι και οι πειραματισμοί με τα φώτα σε συνδυασμό με την γεωλογική ιδιαιτερότητα της πατρίδας τους συνέθεσαν ένα από τα καλύτερα οπτικο-ακουστικά θεάματα που μπορεί κανείς να δει (και να βιώσει), και το ντοκιμαντέρ προσπαθεί να αποδώσει αυτήν ακριβώς την αίσθηση. Σπάνιες συνεντεύξεις των μελών του γκρουπ, αρχειακό υλικό από την περιοδεία, ήχοι, χρώματα, φως και εικόνες μάς κάνουν για λίγο μέρος ενός εξωπραγματικού σκηνικού που δημιουργεί αυτόματα ρίγη συγκίνησης.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ / [email protected]