Ένα ταξίδι στον χρόνο θα άξιζε για να επισκεφτείτε αυτές τις χαρακτηριστικές εκθέσεις.

Το MOMA εγκαινίασε πρόσφατα έναν δωρεάν ψηφιακό κατάλογο όλων των εκθέσεων που έχει φιλοξενήσει στον χώρο του, από το 1929 όταν και άνοιξε τις πόρτες του, μέχρι σήμερα. Σας παρουσιάζουμε δέκα από τις πιο χαρακτηριστικές εκθέσεις του.

«The Young Rebel in American Photography, 1950-1970» (1992): Προς το τέλος του 20ου αιώνα η νοσταλγία για την επαναστατική δεκαετία του 1950 έφτασε στην ακμή της, επηρεάζοντας την συγκεκριμένη έκθεση. Αντλώντας έμπνευση από κλασσικές ταινίες του James Dean και του Marlon Brando, καθώς και την μονογραφία του Robert Frank, «Οι Αμερικάνοι», η έκθεση εστίαζε στους τολμηρούς φωτογράφους που εγκατέλειψαν την αντικειμενικότητα του φωτορεπορτάζ για να δημιουργήσουν ένα νέο λεξιλόγιο για την φωτογραφία, βασισμένο στην υποκειμενικότητα της προσωπικής εμπειρίας. Η έκθεση εστίασε σε τέσσερις φωτογράφους: τον Danny Lyon, τον Bruce Davidson, τον William Gedney και τον Larry Clark.

«Useful Household Objects Under $5.00» (1938): Δεδομένων των μεγάλων εκθέσεων που γίνονται κάθε χρόνο στο MoMA, είναι λίγο αστείο που μια από τις πρώτες εκθέσεις στον χώρο ήταν για την οικιακή οικονομία. Η έκθεση περιελάμβανε πάνω από 100 οικιακά σκεύη (όπως κατσαρόλες, μαχαιροπίρουνα, λάμπες και κάδους) και είχε στόχο να δείξει ότι το εξαιρετικό design σε είδη καθημερινής χρήσης δεν συνεπάγεται και απαγορευτικές τιμές. Περίπου 60 χρόνια αργότερα, το 2004, φιλοξενήθηκε μια αντίστοιχη έκθεση με post-its, στυλό και επιδέσμους.

«Committed to Print» (1988): Η συγκεκριμένη έκθεση εστίαζε στις κοινωνικές και πολιτικές ιδέες που διακινήθηκαν μέσω των αμερικάνικων εντύπων της εποχής, συμπεριλαμβανομένων βιβλίων και αφισών που σχεδίασαν καλλιτέχνες που δραστηριοποιούνταν κυρίως στη ζωγραφική και τη γλυπτική. Η έκθεση ήταν οργανωμένη ανά θέματα: κυβερνήσεις και ηγέτες, φύλο, πυρηνική ενέργεια και οικολογία, πόλεμος κι επανάσταση, φυλή και πολιτισμός, καθώς και οικονομία, ταξική πάλη και το αμερικανικό όνειρο. Κραυγαλέα παράλειψη από την έκθεση οι αναφορές στο AIDS, ενδεικτικού του κλίματος της εποχής.

«The Pleasures and Terrors of Domestic Comfort» (1991): Το «Αμερικάνικο Όνειρο» αποτελεί βάση αυτής της έκθεσης φωτογραφίας, αλλά σε αντίθεση με την «Committed to Print», η συγκεκριμένη εστίασε στην κοινωνική πολιτική μέσα από το σπίτι. Η έκθεση είχε πάνω από 150 φωτογραφίες 60 φωτογράφων, όπως η Tina Barney, ο Doug DuBois, η Carrie Mae Weems, η Nan Goldin, η Cindy Sherman και η Laurie Simmons. Τα έργα υπάρχουν στον κατάλογο του μουσείου, που περιέχει εισαγωγές από τον David Lynch και την Diane Arbus.

«Are Clothes Modern?» (1944): Το μουσείο θα φιλοξενήσει το 2017 μια έκθεση με τίτλο «Items: Is Fashion Modern?», όπου θα παρουσιαστούν ρούχα – όπως τα 501 τζιν της Levi's – που άφησαν το στίγμα τους στον πολιτισμό τον περασμένο αιώνα. Η ερώτηση είναι αναφορά στη μοναδική έκθεση του μουσείου για το design των ρούχων μέχρι τώρα, πριν από 70 χρόνια. Στόχος της έκθεσης του 1944 ήταν να αναδείξει την απίστευτη δύναμη των ρούχων να κυριαρχούν και να διαμορφώνουν όλες τις φάσεις της ζωής.

«The Last Works of Matisse: Large Cut Gouaches» (1961): Ο Matisse είναι ένας από τους αγαπημένους του ΜοΜΑ, έχοντας γίνει θέμα σε περίπου 40 εκθέσεις. Η συγκεκριμένη παρουσίαζε πληθώρα έργων του, από πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, γλυπτά και τα περίφημα cut-outs του. Ο ίδιος ο Γάλλος καλλιτέχνης αναφερόταν σε αυτά ως «ζωγραφική με ψαλίδια» και ασχολήθηκε αρκετά με αυτά τα τελευταία τέσσερα χρόνια της ζωής του. Η έκθεση, όπως αποκαλύπτει ο τίτλος της, είναι αφιερωμένη στα τελευταία έργα του Matisse.

«Love Forever: Yayoi Kusama 1958-1968» (1998): Η Γιαπωνέζα καλλιτέχνης διακρίνεται για τη χρήση ψυχεδελικών χρωμάτων, επαναλήψεων και μοτίβων, έχοντας επηρεάσει πολλούς σύγχρονους της, όπως τον Andy Warhol, τον Claes Oldenburg και τον George Segal. Η έκθεση αυτή συγκεντρώνει πολλούς πίνακες, γλυπτά και εγκαταστάσεις της Kusama, τα οποία δημιούργησε όσο βρισκόταν στην Αμερική. Να είστε έτοιμοι για πολύ πουά.

«In Honor of Dr. Martin Luther King» (1968): Η έκθεση με προς πώληση έργα Αμερικανών καλλιτεχνών πραγματοποιήθηκε μόλις έξι μήνες μετά τη δολοφονία του Martin Luther King και είχε στόχο να συλλέξει χρήματα για τη Southern Christian Leadership Conference. Στην έκθεση παρουσιάστηκαν έργα των Alexander Calder, Mark Rothko, Jasper Johns και Andy Warhol, ενώ οι Ralph Ellison, James Baldwin και Allen Ginsberg συμμετείχαν σε λογοτεχνική ανάγνωση στο κλείσιμο της έκθεσης.

«Diane Arbus» (1972): Η πρώτη ανασκοπική έκθεση του ΜοΜΑ για την Arbus πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο μετά την αυτοκτονία της, όταν και το ενδιαφέρον για τη φωτογραφία σαν καλλιτεχνικό μέσο βρισκόταν σε διαρκή άνοδο. Στην έκθεση υπάρχουν 125 φωτογραφίες της Arbus, συμπεριλαμβανομένων και φωτογραφιών που δεν είχε προλάβει να εμφανίσει και να επεξεργαστεί. Τα θέματα των φωτογραφιών της έχουν τεράστια ποικιλία: από γυμνιστές, παιδιά στους δρόμους και Ρώσους νάνους, μέχρι χορευτές και δίδυμους.

«Life of the City» (2002): Τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου επηρέασαν βαθύτατα τον κόσμο και την τέχνη. Η πειραματική αυτή έκθεση χωριζόταν σε τρία τμήματα. Στο πρώτο υπάρχουν φωτογραφίες που αναδεικνύουν τον πλούτο, την ποικιλία και τη δύναμη της παράδοσης της φωτογραφίας στην Νέα Υόρκη, που με τη σειρά τους υπογραμμίζουν τη ζωντάνια και ομορφιά της πόλης. Στο δεύτερο τμήμα παρουσιάζονται φωτογραφίες από τους επισκέπτες και κατοίκους της πόλης, για τη σχέση τους με τη Νέα Υόρκη. Το τελευταίο τμήμα, ίσως το πιο συγκινητικό, παρουσιάζει φωτογραφίες που πάρθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά το τρομοκρατικό χτύπημα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ