Έξι βιβλία για τις τελευταίες μέρες του Μαρτίου

gunaika-biblio-tzin-panteloni-skismeno
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Έξι ολοκαίνουρια βιβλιά από Έλληνες συγγραφείς προτείνουν για αυτή την εβδομάδα οι εκδοτικοί οίκοι της χώρας.

Νέες αφίξεις στον χώρο της γεύσης, κριτικές εστιατορίων και όλα τα γαστρονομικά νέα

Σκοτεινός χρόνος-Κατερίνα Καριζώνη
Εκδόσεις Καστανιώτη

Ποίηση ενός μυστικού, αινιγματικού και αφώτιστου χρόνου, ο οποίος καταγράφεται και περιγράφεται με αλληγορίες και συμβολισμούς, μύθους και σπαραγμένα προσωπικά βιώματα. Η ποιήτρια χρησιμοποιεί το λόγο με μαθηματική αυστηρότητα, τα ποιήματα μοιάζουν με εξισώσεις, όπου το ζητούμενο είναι η κρυμμένη ουσία των πραγμάτων.

Παίζοντας συχνά σκάκι με τις λέξεις, διεκδικεί τόπους ονείρων που μοιάζουν με αντεστραμμένους παραδείσους, ενίοτε απειλητικούς, και επιχειρεί μια αισθητική υπέρβαση του πραγματικού, μια αγωνιώδη φυγή μέσα απ’ τον σκοτεινό και αστάθμητο χρόνο. 

Πώς ορίζεται όμως στα ποιήματά της αυτός ο γριφώδης και μη μετρήσιμος χρόνος;

Με τις μνήμες, τις απώλειες, τους φόβους, τους έρωτες, τις ενοχές, τα ανομολόγητα πάθη, την κατακερματισμένη και τραυματισμένη προσωπική μυθολογία της. Με αυτά τα υλικά χτίζει το ποιητικό της σύμπαν η ποιήτρια, χρησιμοποιώντας τις λέξεις ως πρόσχημα, τις εικόνες και τους μύθους ως πυξίδες και όχημα για να μας ταξιδέψει ως το τέρμα του δικού της ιδιόμορφου και συναρπαστικού ποιητικού χρόνου.

Των Αγίων Πάντων-Κώστας Γ. Παπαγεωργίου
Εκδόσεις Γκοβόστη

[...] Η γραφή του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου αποδεικνύεται έμπειρη και εύστοχη. Παρά τη γλωσσική αυτοσυγκράτηση -οι πιο ερεθιστικές σκηνές αποδίδονται με έντεχνες περιφράσεις- η ένταση του εφηβικού αισθησιασμού μεταδίδεται και στον κορεσμένο ακόμη αναγνώστη.

Την ένταση των αισθησιακών συγκινήσεων συνδαυλίζουν και παροξύνουν ο φόβος, η ντροπή και η αμηχανία του παιδιού που μυείται στο σεξ μέσα σε μάλλον αφύσικες συνθήκες.

Ο αισθησιασμός εξάλλου είναι διάχυτος, απλώνεται σε όλη τη συνοικία, και δένει αντιστικτικά με το κλίμα της φοβίας και της τρομοκρατίας που μαζί με τη μιζέρια και το ακατάσχετο κουτσομπολιό δεσπόζουν στο μικρόκοσμο τον οποίο ορίζει η αφήγηση.

Γι' αυτή την αντιστικτική συνύφανση έρωτα και θανάτου, σεξ και φόβου, απόγνωσης και ελαφρότητας, πρέπει κυρίως να πιστωθεί το αφηγηματικό εγχείρημα του Παπαγεωργίου. [...] 

Είναι ο πάνθηρας ζωντανός;-Νίκη Μαραγκού
Εκδόσεις Καστανιώτη

Kάποιες από τις ιστορίες στο βιβλίο αυτό μου τις διηγήθηκε ο Eυάγγελος Λουίζος. O Λουίζος ήταν ένας αληθινός κοσμοπολίτης, που συνδέθηκε στα νιάτα του με την ομάδα Kατσίμπαλη, Kαραντώνη, Eλύτη, Aντωνίου κ.ά. Στο σπίτι του στην Aμμόχωστο φιλοξένησε τον Eλύτη και τον Σεφέρη. Ένα μεγάλο μέρος της αγάπης του Σεφέρη για την Kύπρο ανήκει στο "μάστρο", όπως αποκαλούσε ο Σεφέρης τον Λουίζο. Aσχολήθηκε με κυπρολογικές έρευνες και ίδρυσε το 1966 στην Aμμόχωστο, με προτροπή του Σεφέρη, τον εκδοτικό οίκο Les editions L' Oiseau. Έζησε στην Aμμόχωστο μέχρι το 1974. Tον επισκεπτόμουν τακτικά τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Λευκωσία. Όταν πέθανε, το 1993, σκέφτηκα να συγκεντρώσω κάποιες από τις ιστορίες του. Όταν όμως ξεκίνησα να γράφω, τα πρόσωπα στο βιβλίο πήραν τους δικούς τους δρόμους, η φαντασία μπλέχτηκε με τις αληθινές ιστορίες της Aμμοχώστου, με τις δικές μου αναμνήσεις της εποχής, και βγήκε τελικά ένα άλλο κείμενο, που δεν είναι πια η ιστορία του Eυάγγελου αλλά η μυθιστορία μιας εποχής και μιας πόλης. Mια νεαρή Γερμανίδα ζωγράφος παντρεύεται στην Aμμόχωστο του 1962 έναν ιδιόμορφο άντρα, που έχει τη διπλάσια ηλικία. Mέσα από την ιστορία του Στέφανου και της Bέρας, τους σκοτεινούς δρόμους του έρωτα, διαγράφεται η φυσιογνωμία μιας παραλιακής μεσογειακής πόλης στη δεκαετία του '60, θολή και κρυφή.

Κάτω από την ίδια στέγη-Αναστάσης Βιστωνίτης
Κίχλη

Συνδυάζοντας την ταξιδιογραφία, την τεχνική του δοκιμίου, το ερευνητικό ρεπορτάζ και προσωπικές του εμπειρίες, ο Αναστάσης Βιστωνίτης συγκεντρώνει «Κάτω από την ίδια στέγη» κείμενα που έχουν γραφτεί με διάφορες αφορμές. Το βιβλίο αποτελείται από πέντε ενότητες. Η πρώτη («Οι εποχές της στάχτης») αναφέρεται σε σκοτεινές πλευρές του 20ού αιώνα: στην αποκρυφιστική εκδοχή του ναζισμού, τον σοβιετικό πολιτισμικό ολοκληρωτισμό, τον πόλεμο των ιδεών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και την τυραννία του χρήματος. Η δεύτερη («Η κατοικία και η εξορία») περιγράφει το υπαρξιακό και το κοινωνικό τραύμα, αλλά και τη γοητεία που ασκούν η πόλη, η εστία και οι αναμνήσεις. Στην τρίτη («Τόποι, πόλεις, άνθρωποι») περιγράφονται τα ταξίδια του συγγραφέα σε πόλεις-σταθμούς: Παρίσι, Νέα Υόρκη, Βερολίνο, Βιέννη, Λονδίνο, αλλά και σε κέντρα του πολιτισμού και της Ιστορίας: Μπουένος Άιρες, Πόλη του Μεξικού, Πεκίνο και Τσυ Φου. Στην τέταρτη ενότητα παρακολουθούμε κάποιες «διαδρομές του καφέ», δηλαδή τα περάσματα του συγγραφέα από ιστορικά καφενεία της Ευρώπης, καθώς και μια αναδρομή σε αναμνήσεις της παιδικής και εφηβικής του ηλικίας. Στην τελευταία ενότητα, ένας «κόσμος αλλού» αναδύεται από τη σεληνιακή γοητεία, το φως του καλοκαιριού, τα Χριστούγεννα, τη μυθολογία του αυτοκινήτου, τα τοπία της ουτοπίας και την έλευση της άνοιξης.

Κείμενα με πλήθος αναφορές στην Ιστορία, τη μυθολογία και τη λογοτεχνία, όπου η γνώση και η εμπειρία συγχωνεύονται για να εκφράσουν την προσωπική ματιά του συγγραφέα πάνω στον κόσμο και τα πράγματα.

Οι γιοι της γαλανής κυράς-Δήμητρα Ιωάννου
Ψυχογιός

Σύρος 1841 

Δυο ξένοι εμφανίζονται από το πουθενά στην πανέμορφη αρχόντισσα του Αιγαίου και ταράζουν τις ζωές των ντόπιων. Ένας μεγάλος έρωτας θα σαρώσει την καρδιά του πρώτου, σηματοδοτώντας τις εξελίξεις. Ο δεύτερος, ένας διάβολος με αγγελική μορφή, θα προσπαθήσει να γητέψει τη μονάκριβη κόρη του Δομένικου Βονασέρα, στοχεύοντας στο όνομα και στα πλούτη της οικογένειας. 

«Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα», και οι επόμενες γενιές καλούνται να πληρώσουν τα φοβερά λάθη του παρελθόντος. Ο ουρανός σκοτεινιάζει και η σύγκρουση είναι αναπόφευκτη. Το καλό και το κακό πολεμούν στις ψυχές των Βονασέρα, που αγωνίζονται να παραμείνουν στο φως ή καταποντίζονται νικημένες στην άβυσσο. Δαμιανός, Δομήνικος, Λορέντζος. Τρεις άντρες, τρεις γενιές, που αφανίζονται από τα παράφορα πάθη τους ή λυτρώνονται από το μεγαλείο της αγάπης και τη θέρμη του έρωτα. 

Και πάνω από όλους, ο ακοίμητος πατριάρχης, ο γερο-Δομένικος Βονασέρας, που φυλάει καλά το φοβερό μυστικό της οικογένειας προστατεύοντας την αλήθεια. Ποια μυστικά περιφρουρούν εδώ και αιώνες οι φύλακες της οικογένειας; Ποιος θα κρατήσει στα χέρια του όλη τη δύναμη, κληρονομώντας τη γνώση; Θα επικρατήσει η σύνεση και η επιθυμία για το ανώτερο καλό ή όλα θα βουλιάξουν στην απληστία και στο σκοτάδι; Ένα μυθιστόρημα όπου ο έρωτας και το μυστήριο συνυπάρχουν αρμονικά, και η νησιώτικη ντοπιολαλιά ενσωματώνεται αβίαστα στη γραφή της συγγραφέως που ταξιδεύει τον αναγνώστη.

Φλας στη νύχτα-Γιώργος Αριστηνός
Βιβλιοπωλείον της Εστίας

Ώσπου κάτι ακούστηκε εκεί μέσα, ένας ήχος τρομπέτας (σχίσιμο βρεγμένου μεταξιού) που τα πήρε όλα και τα καρατόμησε, τα πέταξε στην αγκαλιά μας σαν ξεραμένα λουλούδια επιτάφιου, αυστηρός στην αρχή, καθώς σχεδίαζε το θέμα και το αχνό περίγραμμά του, υπονοώντας πως αυτό ήταν το όριο, η επικράτειά του, ένας παράδεισος χωρίς αγγέλους· και ύστερα «θα βάλω μέσα τον Μπρέγκελ και τα κολασμένα μαϊμουδάκια του», το πιάνο, τα κρουστά, τενόρο σαξόφωνο, μπάσο, δέκα χιλιάδες λεύγες κάτω από τη θάλασσα βάραιναν λιγότερο από μια μουσική του φράση ή αντί-φραση. Μάιλς Ντέιβις, λοιπόν, «dig watermelon man", και έπειτα «it's about that», και λίγο μετά παρέα με τον Κολτρέιν τενόρο σαξόφωνο, «so what, so what», λοιπόν, κυρά μου με το πλατινένιο μαλλί, «so what» αγοράκι με το καπιτονέ μπουφάν και το πουράκι στην κωλοτρυπίδα, «so what» αρχίδι γιαλαντζί· ο Μάιλς έκοβε το σκοτάδι στα δύο με τον αστραφτερό του ήχο και τις γαλαξιακές του πτήσεις (κάτι σαν μετάληψη μιας τρομερής αιμομιξίας) καθώς μια παράδοση καθολικισμού και μεταρρύθμισης, οργάνωσης της αρμονίας και σχεδιαστικής σύνθεσης έλιωνε σαν βούτυρο από την αίρεση του αυτοσχεδιασμού του· γλυκό μαύρο σκυλί, πόσα αναγεννησιακά βρέφη δε θα ήθελαν να γίνεις η βρεφοκρατούσα τους, να γλείψουν λίγο μέλι από το καυλί σου. Σήκωσα το κεφάλι μου που είχε γείρει στη λακαρισμένη μπάρα. Κολυμπούσα πια μέσα στους καπνούς και ήταν ανάγκη να απογειωθώ, φυλάγοντας λίγο ψωμάκι από το βραδινό μου συσσίτιο, να γυρίσω στη Νικόλ, γιατί όχι, ήδη το χιόνι είχε λιώσει, αλλά ο κρύος αέρας ξεκολλούσε φέτες από το δέρμα σου.

Ταξιδεύουμε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γνωρίζουμε τον κόσμο και τις ομορφιές του!