Η ετικέτα που υπάρχει στη συσκευασία κάθε προϊόντος, περιέχει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες που χρειάζονται οι καταναλωτές για να κάνουν σωστές διατροφικές επιλογές. Ωστόσο, πολλοί λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν να τις «διαβάσουν» σωστά, με αποτέλεσμα να τους ξεφεύγουν πολλά σημαντικά στοιχεία.

Το να υπάρχει ποικιλία τροφών στο super market, είναι πραγματικά σημαντικό. Αλλά με τόσες πολλές επιλογές, πώς ξέρετε τι είναι πιο υγιεινό για σας; Πώς μπορείτε να πείτε ποια μάρκα χυμού φρούτων έχει περισσότερη βιταμίνη C, ποια δημητριακά έχουν λιγότερη ζάχαρη και ποιο τυρί είναι χαμηλότερο σε λιπαρά;

Το «κλειδί» για όλα είναι η διατροφική ετικέτα, που περιέχει πληροφορίες για το προϊόν και τη θρεπτική του αξία.

Ο ΕΦΕΤ, ως Αρμόδια Κεντρική Αρχή, και το Υπουργείο Ανάπτυξης παρακολουθούν συστηματικά το θέμα της επισήμανσης των τροφίμων. Οι πληροφορίες που δίδονται από τις ετικέτες των προσυσκευασμένων προϊόντων καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τις γενικές διατάξεις για την επισήμανση των τροφίμων, όπως έχουν διαμορφωθεί μετά την εναρμόνισή τους προς την Οδηγία 13/2000/ΕΚ και τις τροποποιήσεις της. Βασικός άξονας της ανωτέρω Οδηγίας είναι η αρχή της πληροφόρησης και της προστασίας των καταναλωτών.

Όλες οι ετικέτες των τροφίμων, θα πρέπει να αναφέρουν τις ίδιες διατροφικές πληροφορίες. Με αυτόν τον τρόπο, μπορείτε να συγκρίνετε τις διάφορες τροφές και να κάνετε την καλύτερη επιλογή. Οι υπεύθυνοι φορείς ελέγχουν επίσης αν όσα γράφονται στις ετικέτες είναι αληθή. Όταν ένα τρόφιμο αναφέρει π.χ. ότι έχει «χαμηλά λιπαρά», θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Για μερικούς ανθρώπους, οι πληροφορίες στις ετικέτες των τροφών, μπορεί να είναι ακόμη πιο σημαντικές. Άτομα που υποφέρουν από αλλεργίες μπορούν να μάθουν από την ετικέτα αν μια τροφή έχει κάτι αλλεργικό γι’ αυτούς και να αποφύγουν ένα σοβαρό πρόβλημα στην υγεία τους. Επίσης, άτομα με διαβήτη μπορούν να πάρουν πληροφορίες σχετικά με την περιεκτικότητα των τροφών σε ζάχαρη. Και άτομα που ακολουθούν μια δίαιτα χαμηλή σε αλάτι, μπορούν να μάθουν πόσο νάτριο περιέχεται στα τρόφιμα.

Ενώ όμως οι ετικέτες αναφέρουν χρήσιμα στοιχεία, μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση σε πολλούς. Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να χρησιμοποιήσετε τις ετικέτες για να κάνετε καλύτερες επιλογές.

Κατανοώντας τις ετικέτες

Οι πληροφορίες που παρέχουν οι ετικέτες μπορεί να σας βοηθήσουν να ακολουθήσετε μια πιο υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή. Δίνουν δύο είδη πληροφοριών: Ένα που αφορά το συγκεκριμένο προϊόν, την ποσότητα, τις θερμίδες και τις θρεπτικές ουσίες. Αυτές οι πληροφορίες είναι διαφορετικές για κάθε προϊόν. Το άλλο είδος περιλαμβάνει ημερήσιες τιμές, τα ποσοστά της διατροφικής αξίας μιας μερίδας για έναν μέσο άνθρωπο. Τα ποσοστά αυτά αποτελούν έναν γενικό οδηγό που μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε αν ένα τρόφιμο έχει υψηλή ή χαμηλή αξία σε θρεπτικά συστατικά. 5% ή λιγότερο είναι χαμηλό ποσοστό, ενώ 20% ή περισσότερο, είναι υψηλό.

Το ημερήσιο ποσοστό βασίζεται σε ένα άτομο που τρώει 2.000 θερμίδες την ημέρα. Μπορεί να χρειάζεστε περισσότερες ή λιγότερες, ανάλογα με την ηλικία σας, το σώμα και το επίπεδο δραστηριότητάς σας. Ωστόσο, το ποσοστό της ημερήσιας αξίας, εξακολουθεί να είναι μια χρήσιμη μέθοδος μέτρησης.

Ελέγξτε πρώτα το μέγεθος της μερίδας

Όταν επιλέγετε ένα τρόφιμο, να είστε σίγουροι ότι γνωρίζετε το μέγεθος της μερίδας. Όλα στην ετικέτα, όπως οι θερμίδες, βασίζονται επί του ποσού αυτού. Και αυτό μπορεί να είναι πολύ μικρότερο από ό, τι νομίζετε. Μπορεί για παράδειγμα να θεωρείτε ότι ένα τυπικό μπολ δημητριακών είναι μία μερίδα, ενώ η μερίδα που αναφέρεται στην ετικέτα να αφορά τη μισή ποσότητα.

Μέτρηση θερμίδων

Το πρώτο μέρος της ετικέτας παραθέτει επίσης τις θερμίδες σε μία μερίδα. Για παράδειγμα, η ετικέτα μπορεί να αναφέρει ότι μια μερίδα ισούται με τρία μπισκότα και έχει 100 θερμίδες. Αν φάτε έξι μπισκότα, τότε, αυτό είναι δύο μερίδες και 200 θερμίδες.

Επίσης, να έχετε κατά νου ότι όταν δεν υπάρχουν λιπαρά, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και θερμίδες. Τα λιγότερα λιπαρά, μπορεί να έχουν εξίσου πολλές θερμίδες με τα τρόφιμα που έχουν περισσότερα λιπαρά. Η ετικέτα δείχνει επίσης πόσες θερμίδες προέρχονται από το λίπος. Για τους περισσότερους ανθρώπους, μόνο περίπου 30% των θερμίδων, πρέπει να προέρχεται από λίπος.

Προσοχή στα λίπη, τη χοληστερόλη και το αλάτι

Η ετικέτα αναφέρει επίσης στοιχεία σχετικά με τα συστατικά που θα πρέπει να περιορίσετε. Αυτά περιλαμβάνουν λίπη, χοληστερόλη και το νάτριο. Η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου και την υψηλή πίεση του αίματος.

Ο στόχος είναι να παραμείνετε κάτω από το 100% της ημερήσιας αξίας αυτών των ουσιών κάθε μέρα. Επιλέξτε τρόφιμα που είναι χαμηλότερα σε κορεσμένα λιπαρά, trans λιπαρά και χοληστερόλη.

Αν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας, ο γιατρός σας μπορεί να σας πει να περιορίσετε ορισμένα συστατικά ακόμη περισσότερο. Μερικοί άνθρωποι με υψηλή αρτηριακή πίεση θα πρέπει να περιορίσουν το αλάτι. Αυτή η πληροφορία στην ετικέτα μπορεί να σας βοηθήσει να ελέγξετε τις ποσότητες που τρώτε.

Επιλέξτε τους πιο υγιεινούς υδατάνθρακες

Οι υδατάνθρακες περιλαμβάνουν τα σάκχαρα και τις φυτικές ίνες και αναγράφονται επίσης στην ετικέτα. Προσπαθήστε να περιορίσετε τα τρόφιμα με πρόσθετα σάκχαρα. Αυτά μπορεί να αναφέρονται ως σακχαρόζη, γλυκόζη, φρουκτόζη, σιρόπι καλαμποκιού, ή σιρόπι σφενδάμου. Προσθέτουν θερμίδες αλλά όχι άλλα θρεπτικά συστατικά.

Υγιείς πηγές υδατανθράκων, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα φασόλια και τα δημητριακά ολικής αλέσεως, είναι καλές επιλογές. Μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο των καρδιακών παθήσεων και να βοηθήσουν το πεπτικό σας σύστημα.

Τα δημητριακά ολικής αλέσεως είναι μια καλή πηγή φυτικών ινών. Δεν μπορείτε να καταλάβετε πάντα ποιες τροφές προέρχονται από δημητριακά ολικής αλέσεως, από το όνομά τους. Θα πρέπει λοιπόν να ελέγξετε τον πρώτο κατάλογο των συστατικών, για καστανό ρύζι, βρώμη κ.ά..

Αποκτήστε πρωτεΐνη, βιταμίνες και μέταλλα

Οι ετικέτες μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να επιλέξετε περισσότερα τρόφιμα με υγιεινά συστατικά. Προσπαθήστε να πάρετε τα περισσότερα δυνατά θρεπτικά συστατικά, με τις θερμίδες που καταναλώνετε.

Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα ξηρά φασόλια, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Ελέγξτε τις ετικέτες για να βρείτε τα τρόφιμα που είναι άπαχα, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή χωρίς λιπαρά.

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]