Τα ινομυώματα ταλαιπωρούν εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, σήμερα η αντιμετώπισή τους είναι πιο εύκολη από ποτέ χάρη στις νέες ιατρικές μεθόδους που υπόσχονται άριστα αποτελέσματα.

Το μεγαλύτερο μέρος της μήτρας αποτελείται από μυϊκό ιστό, ο οποίος με την σειρά του αποτελείται από μυϊκά κύτταρα. Τα ινομυώματα της μήτρας είναι καλοήθεις όγκοι οι οποίοι αποτελούνται από μυϊκό ιστό, κολλαγόνο και από ινώδη ιστό. Προέρχονται από τον υπέρμετρο πολλαπλασιασμό ενός και μόνο μυϊκού κυττάρου της μήτρας.

Τους συναντάμε κατά την αναπαραγωγική ηλικία αφού "τρέφονται" με τις ορμόνες που παράγουν οι γυναίκες που είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Κατά την κλιμακτήριο θα μειωθεί ο όγκος τους, αφού δεν παράγονται οι παραπάνω ορμόνες, εκτός και γίνει χρήση ορμονών υποκατάστασης δηλαδή οι γυναίκες πάρουν οιστρογόνα με ή χωρίς προγεστερόνη. Συνήθως είναι περισσότερα του ενός και μπορεί να βρίσκονται σε διαφορετικές περιοχές της μήτρας. Το μέγεθος τους μπορεί να ποικίλει από μερικά χιλιοστά μέχρι και 30 ή και περισσότερα εκατοστά. Τέλος μπορεί να είναι μονήρη (δηλ. μόνο ένα) ή πολλά.

Τα συχνότερα και σοβαρότερα προβλήματα προκαλούνται αν τα ινομυώματα βρίσκονται μέσα στην κοιλότητα της μήτρας. Σε αυτή τη θέση ονομάζονται υποβλεννογόνια και μπορεί να προκαλέσουν μεγάλες αιμορραγίες καθώς και προβλήματα στην αναπαραγωγή. Εάν τα ινομυώματα βρίσκονται μέσα στον κυρίως μυϊκό χιτώνα της μήτρας, λέγονται ενδομυϊκά και εάν βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας καλούνται υπορογόνια.

Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις συμπτώματα θα προκληθούν μόνο εάν τα ινομυώματα αυτά είναι μεγάλα σε μέγεθος οπότε και προκαλούν συνήθως πιεστικά φαινόμενα. Εάν δηλαδή υπάρχει ινομύωμα μεγάλο στο πρόσθιο τοίχωμα της μήτρας, τότε μπορεί να συμπιέζει την ουροδόχο κύστη και η γυναίκα να παραπονείται για συχνουρία. Εάν υπάρχει μεγάλο ινομύωμα στο οπίσθιο τμήμα της μήτρας τότε μπορεί να δημιουργήσει δυσκοιλιότητα επειδή πιέζει το έντερο. Τέλος υπάρχει και κατηγορία των ινομυωμάτων που βρίσκονται στον τράχηλο της μήτρας και ονομάζονται τραχηλικά. Αυτά μπορεί να προκαλούν αιμορραγίες, πιεστικά φαινόμενα και υπογονιμότητα και κάποια από αυτά είναι πολύ δύσκολο να χειρουργηθούν.

Επέμβαση

Η θεραπεία από το σχετικά πρόσφατο παρελθόν μέχρι και σήμερα είναι συνήθως χειρουργική. Μπορεί να γίνει με μεγάλη τομή στην κοιλιά που λέγεται λαπαροτομή. Θα λέγαμε ότι οι περισσότεροι γυναικολόγοι ακόμα και σήμερα προτιμούν αυτές τις επεμβάσεις ακόμα και αν η ασθενής είναι κατάλληλη για να υποβληθεί σε ενδοσκοπική επέμβαση.

Παρόλα αυτά στις ημέρες μας όλο και περισσότερο οι ασθενείς ζητούν τέτοιες επεμβάσεις να γίνουν ενδοσκοπικά είτε δηλαδή με λαπαροσκόπηση είτε με υστεροσκόπηση ανάλογα με την θέση που βρίσκονται τα ινομυώματα.

Πρέπει λοιπόν να δούμε ποιες ασθενείς είναι κατάλληλες για ενδοσκοπικές και ποιες για ανοικτές επεμβάσεις δηλ. με λαπαροτομή.

Καταρχήν όμως, πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα του τι μπορεί να γίνει εάν μια ασθενής δεν μπορεί ή δεν πρέπει να χειρουργηθεί καθώς επίσης και σε νέες μεθόδους θεραπείας που ερευνώνται.

Θεραπεία ινομυωμάτων

Η θεραπεία των ινομυωμάτων λοιπόν, μπορεί να είναι αμιγώς φαρμακευτική, μη χειρουργική και αμιγώς χειρουργική.

Αμιγώς φαρμακευτική

Έχει δύο στόχους:

1) να ανακουφίσει από τα συμπτώματα π.χ. αιμορραγία και 2) να μειώσει το μέγεθος των ινομυωμάτων.

Εδώ ανήκουν: α) τα αντισυλληπτικά χάπια και το Danazol τα οποία μειώνουν την ποσότητα της εμμήνου ρύσεως. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, σήμερα έχουν εγκαταλειφθεί από τους περισσότερους γυναικολόγους.

β)τα GNRH ανάλογα τα οποία μειώνουν το μέγεθος του ινομυώματος άρα και συμπτώματα πίεσης αν υπάρχουν, καθώς επίσης σταματούν την έμμηνο ρύση.

Δυστυχώς πρέπει να δίνονται για περιορισμένο χρονικό διάστημα (μέσος όρος είναι οι έξι μήνες), διότι προκαλούν φαρμακευτική εμμηνόπαυση. Εδώ το κύριο πρόβλημα δεν είναι μόνο τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αλλά κυρίως η μείωση της οστικής μάζας η οποία μπορεί να είναι καταστροφική σε κάποιες περιπτώσεις. Χρησιμοποιούνται πολύ και στις ημέρες μας κυρίως προεγχειρητικά.

γ) Τώρα τελευταία ερευνώνται τα SPRMs που είναι ειδικοί τροποποιητές των υποδοχέων της προγεστερόνης. Αυτά δρουν στο ενδομήτριο μειώνοντας αισθητά την διάρκεια και την σοβαρότητα των αιμορραγιών και δεύτερον μειώνουν το μέγεθος των ινομυωμάτων. Αυτά τα τελευταία φάρμακα απομένει να τα δούμε στην πράξη.

Από τον Παναγιώτη Παπαλάμπρο, Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .