Το φαγητό ενώνει, αλλά και διασπά. Γιατί δεν είναι απλά η λύση σε μια βασική μας ανάγκη, αλλά ένα βαρυσήμαντο εθνικό σύμβολο. Το φαγητό είναι ένα κομμάτι της ταυτότητας ενός λαού. Ας δούμε ποιες είναι οι 7 μεγαλύτερες εθνικές διαμάχες για το φαγητό σε όλο τον κόσμο, όπως τις παρουσίασε το Cnn Travel.

Ελλάδα vs Ε.Ε.: φέτα

Δεν θα μπορούσαμε να μη ξεκινήσουμε από τη μάχη της φέτας. Σε αυτή τη διαμάχη μπλεκόμαστε εμείς εναντίον… όλων. Η Ελλάδα ήταν εκείνη που πήγε πρώτη στα δικαστήρια για να διεκδικήσει τη φέτα ως αποκλειστικά τοπικό προϊόν της. Αυτή η κίνηση όμως, δεν άρεσε ούτε στη Δανία -που είναι η δεύτερη παραγωγός φέτας στην Ευρώπη και παράγει φέτα από το 1963- ούτε στη Βουλγαρία -όπου χρησιμοποιούν τη φέτα σε παραδοσιακή σαλάτα τους- ούτε στη Γερμανία -που και αυτοί είναι παραγωγοί φέτας από το 1985- ούτε και στην Ολλανδία -που έχει τη δική της φέτα από το 1981.

Οι Γερμανοί και οι Δανοί υποστήριξαν ότι η ονομασία είναι κοινή για όλους και δεν σχετίζεται με την περιοχή παρασκευής του συγκεκριμένου προϊόντος. Μετά από δεκαετή διαμάχη, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο πήρε απόφαση και από τον Οκτώβριο του 2002, η φέτα θεωρείται και επισήμως, ελληνικό προϊόν.

Αλλά για κάποιους, το Ευρωπαϊκό δικαστήριο δεν θεωρείται αξιόπιστο, με αποτέλεσμα η απόφαση να χαρακτηριστεί «σκανδαλώδης» και η Δανια, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία να μηνύσουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για «κατάφορη αδικία»…

Λίβανος vs Ισραήλ: χούμους

Οι σχέσεις Λιβάνου και Ισραήλ μπορεί να μην είναι οι καλύτερες, όσον αφορά στην πολιτική των κρατών, σίγουρα όμως, είναι οι χειρότερες όσον αφορά στη μεταξύ τους διαμάχη για το χούμους. Το 2008 ο Πρόεδρος του Λιβανέζικου Συνδέσμου Βιομηχάνων κατέθεσε μήνυση στο Ισραήλ για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, σχετικά με το χούμους και η κυβέρνηση του Λίβανου έκανε αίτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατοχύρωση του χούμους, ως ένα αποκλειστικά λιβανέζικο έδεσμα.

Εκτός αυτού ο Λίβανος παραπονέθηκε και για το άστοχο πλασάρισμα του εν λόγω μεζέ, υπό την ταμπέλα της «ισραηλινής κουζίνας», στα εστιατόρια της Δύσης. Η μάχη δεν έμεινε μόνο στο νομικό επίπεδο όμως, καθώς οι Ισραηλινοί θέλοντας να επιβάλλουν την κυριαρχία τους, έσπασαν το ρεκόρ του μεγαλύτερου πιάτου χούμους, φτιάχνοντας τον Ιανουάριο του 2010, ένα πιάτο βάρους 4.082 κιλών, γεμάτο με χούμους.

Ο Λίβανος πέρασε «αστραπιαία» στην αντεπίθεση με τη σειρά του και τον Μάιο του 2010, μια ομάδα 300 chef έφτιαξε ένα ακόμα μεγαλύτερο πιάτο, βάρους 10.450 κιλών!

Το Ισραήλ που μάλλον, δεν είχε μεγαλύτερο πιάτο να χωρέσει κι άλλο χούμους, μετέφερε τον «πόλεμο» των δύο χωρών στο marketing και κυκλοφόρησε στην αγορά καρτ-ποστάλ που αποκαλούσαν το χούμους, «εθνικό snack του Ισραήλ».

Η αλήθεια βέβαια, είναι ότι η καταγωγή του χούμους κρατάει από την εποχή του σουλτάνου Saladin, τον 12ο αιώνα, δηλαδή πολύ πριν συγκροτηθούν τα δυο αντιμαχόμενα κράτη. Αν λάβει κανείς όμως, υπόψη του τις ετήσιες πωλήσεις του χούμους, που αγγίζουν το ποσό της τάξης του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, μπορεί να εξηγήσει την ύπαρξη αυτής της «βεντέτας».

Χιλή vs Περού: πατάτα

Η πατάτα καταλήγει στα πιάτα όλων των πόλεων, όλων των χωρών, όλου του κόσμου. Αλλά σε ποιο σημείο της γης ξεφύτρωσε για πρώτη φορά η πατάτα; Σύμφωνα με το βιβλίο του Πάμπλο Νερούδα «Ωδή στην πατάτα» (1955), η πατρίδα της πατάτας είναι το νησί Chiloe της Χιλής και τον Ιούνιο του 2008, ο τότε Υπουργός Γεωργίας της Χιλής, διακήρυξε πως το «99% των πατατών του κόσμου, έχει γενετικό υλικό που συνδέεται με τις χιλιανές πατάτες».

Εκείνη ήταν και η στιγμή που το Περού, απείλησε να πάει στα Ηνωμένα Έθνη. Γιατί για τους Περουβιανούς, η πατάτα ανακαλύφθηκε από τους στρατιώτες του Ισπανού Συνταγματάρχη Pizarro, στις Άνδεις, κοντά στη λίμνη Τιτικάκα, περιοχή που σήμερα ανήκει στο Περού. Και δεν παρέλειψε ο Υπουργός Εξωτερικού του Περού, να αναγνωρίσει ότι «η περουβιανή πατάτα έσωσε την Ευρώπη από την πείνα». Εκτός όμως, από τη Χιλή και το Περού, έρχεται και η Βολιβία να δηλώσει ότι σε έδαφός της ανακαλύφθηκαν ίχνη από τον παλιότερο καταγεγραμμένο βολβό πατάτας.

Από τους τρείς αυτούς «μνηστήρες» της πατάτας όμως, το Περού την τιμά περισσότερο απ’ όλους. Σε ένα περουβιανό χωριό, τα πράγματα ξέφυγαν όταν στην προσπάθειά τους να μιμηθούν το φεστιβάλ «La Tomatina» της Ισπανίας, αντικατέστησαν τις ζουμερές ντομάτες με πατάτες, με αποτέλεσμα δεκάδες άτομα να τραυματιστούν στο όνομα της περουβιανής πατάτας…

Μαλαισία vs Σιγκαπούρη: yee sang ή yusheng

Η γευστικότατη σαλάτα με τα λεπτοκομμένα κομμάτια ωμού ψαριού και λαχανικών, έχει δύο ονόματα και δυο καταγωγές: «yusheng» όταν φτιάχνεται στη Σιγκαπούρη και «yee sang» όταν φτιάχνεται στη Μαλαισία.

Η αλήθεια είναι ότι την αρχή της διαμάχης αυτής έκανε η μαλαισιανή κυβέρνηση όταν το 2009, πρόσθεσε το yee sang, στη λίστα με τα τοπικά προϊόντα της. Είχε μάλλον, άγνοια γι’ αυτό που θα ακολουθούσε, καθώς ένας καθηγητής από τη Σιγκαπούρη, δημιούργησε ολόκληρη σελίδα στο facebook προκειμένου να καταχωρηθεί το yusheng ως εθνικό φαγητό της Σιγκαπούρης, στη λίστα με την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της UNESCO. Στην κίνηση αυτή, απάντησε ο Υπουργός Τουρισμού της Μαλαισίας, λέγοντας πως «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε άλλες χώρες να καπηλεύονται το φαγητό μας». Η προσπάθεια της Σιγκαπούρης να πατεντάρει το yee sang, χαρακτηρίστηκε από τους Μαλαισιανούς, «εσκεμμένη παραβίαση δικαιωμάτων».

Και σε αυτή την περίπτωση όμως, υπάρχει και τρίτος αντίζηλος. Ιάπωνας αρθρογράφος δήλωσε ευθέως πως «Εάν οφείλουμε σε κάποιον το yee sang, αυτός είναι η Ιαπωνία και η κουλτούρα της στην κατανάλωση ωμού ψαριού εδώ και αιώνες».

Η μαύρη αλήθεια ωστόσο, είναι ότι η συνταγή είναι καντονέζικης προέλευσης και έχει παραλλαχθεί τόσο από τη Μαλαισία όσο και από τη Σιγκαπούρη, ενώ οι Κινέζοι πέρασαν και από τις δύο αυτές χώρες, οι οποίες με τη σειρά τους, έχουν υπάρξει βρετανικές αποικίες. Δε θα βρεθεί ποτέ άκρη δηλαδή…

Αυστραλία vs Νέα Ζηλανδία: πάβλοβα

Μπορεί η ονομασία της αφράτης και ελαφριάς Πάβλοβα, να οφείλεται στη χάρη της Ρωσίδας μπαλαρίνας, Anna Pavlova, αλλά η Ρωσία δεν εμπλέκεται σε αυτή τη διαμάχη. Το πρόβλημα ανάγεται στη δεκαετία του 1920, όταν η Pavlova ήταν σε περιοδεία, στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, όταν και πρωτοδημιουργήθηκε το επιδόρπιο με το όνομά της.

Όταν ο συντηρητικός John Key εξελέγη πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας το 2008, μία από τις πρώτες του κινήσεις ήταν να απορρίψει ως «παντελώς γελοίο»τον ισχυρισμό της Αυστραλίας ως πατρίδας του συγκεκριμένου γλυκού.

Ο «Μπαμπινιώτης» της Αυστραλίας περιγράφει την πάβλοβα σαν «διάσημο αυστραλέζικο επιδόρπιο», ενώ η μαγειρική ανθρωπολόγος Helen Leach έψαξε και δημιούργησε μια ολόκληρη βιβλιοθήκη με «τσελεμεντέδες» από τη Ν. Ζηλανδία, στους οποίους περιέχονταν 667 συνταγές για πάβλοβα, οι 21 από τις οποίες είχαν αναφορές πριν από το 1940, όταν δηλαδή και εμφανίστηκε η πρώτη πάβλοβα στην Αυστραλία.

Νότια Κορέα vs Ιαπωνία: kimchi

Το kimchi είναι ένα πικάντικο πιάτο, από λαχανικά τουρσί μαζί με ginger, κόκκινο πιπέρι και σκόρδο. Η αρχή του «κακού» ανάγεται το 1996, όταν η Ιαπωνία πρότεινε την καθιέρωση του Ιαπωνικού kimchi (kimuchi) σαν επίσημο φαγητό για τους Ολυμπιακούς της Ατλάντα. Αυτό το υποκατάστατο του kimchi -καθώς δεν είναι τόσο πικάντικο όσο το αυθεντικό κορεάτικο- είναι που ανησυχεί τους Νοτιοκορεάτες, αφού εξάγεται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες από εκείνες του κορεάτικου kimchi.

Σε αντίδραση αυτού του κακέκτυπου, η Κορέα αιτήθηκε τη δημιουργία διεθνούς πρότυπου για το kimchi. Η απάντηση της Ιαπωνίας ήταν ότι η Κορέα δεν δικαιούται να έχει το μονοπώλιο του kimchi, ενώ ο Πρόεδρος της Κορέας χαρακτήρισε αυτή την πολιτική «διπλωματία της κοιλιάς». Το kimchi είναι αναμφισβήτητα εθνικό πιάτο της Κορέας και σε μια ακόμα προσπάθεια να το καθιερώσουν οι Κορεάτες, έστειλαν το 2008 στο διάστημα, μαζί με τον πρώτο Κορεάτη αστροναύτη, ένα πιάτο kimchi. Εκτός αυτών βέβαια, στη Σεούλ στεγάζεται και το Μουσείο του kimchi.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση λοιπόν, δεν έχουμε κάποια για διαμάχη κρατών για την καταγωγή ενός πιάτου, αλλά μιλάμε για δυο παιδιά, εκ των οποίων το ένα είναι κακομαθημένο (δηλαδή η Ιαπωνία).

Σλοβενία vs Αυστρία: χοιρινό λουκάνικο

Οι Σλοβένοι το λένε «Kranjska klobasa» και οι Αυστριακοί «krainerwurst». Και οι δύο μιλούν για το χοιρινό λουκάνικο, με σκόρδο και πιπέρι. Το διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών ξεκίνησε όταν οι Σλοβένοι αποπειράθηκαν να προσθέσουν την ετικέτα «Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ)» της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που μέχρι τότε είχε ήδη το λουκάνικο της Αυστρίας), στο δικό τους προϊόν, ισχυριζόμενοι ότι το λουκάνικο πρωτοφτιάχτηκε στην περιοχή της Kranjska, στη βόρεια Σλοβενία τον 19ο αιώνα.

Η Βιέννη φυσικά, αντέδρασε έντονα, δηλώνοντας διαμέσου του Υπουργού Γεωργίας της πως δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να της πάρει το krainerwurst.

Το Εμπορικό Επιμελητήριο της Αυστρίας, το Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και το Υπουργείο Γεωργίας ενώθηκαν στη μήνυση που κατατέθηκε σε βάρος της Σλοβενίας. Δεν είναι εύκολο στόχος οι Αυστριακοί όσον αφορά στα λουκάνικα.

Η διαμάχη ωστόσο, έληξε πολιτισμένα τον Ιούνιο του 2012, όταν και οι δύο χώρες απεδέχθησαν η μία το προϊόν της άλλης. Η Σλοβενία απέκτησε την ετικέτα ΠΟΠ, επιτρέποντας στους Αυστριακούς παραγωγούς να διατηρούν το δικαίωμα εμπορίας του προϊόντος με το γερμανικό όνομα.