Μια βράβευση “Made in Crete” που έστρεψε τα φώτα της Ευρώπης στα νότια της Ελλάδας.

Πριν λίγες ημέρες και με αφορμή την Ημέρα Βιολογικής Παραγωγής της Ε.Ε. 2025 (EU Organic Day), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις Βρυξέλλες τους νικητές της τέταρτης έκδοσης των EU Organic Awards, στην κορυφή των οποίων βρέθηκε το εστιατόριο Peskesi από το Ηράκλειο Κρήτης ως το Καλύτερο Βιολογικό Εστιατόριο/Υπηρεσία Εστίασης για το 2025.

Η διάκριση ήρθε ανάμεσα σε τρεις φιναλίστ από Σλοβενία και Αυστρία, με το Peskesi να ξεχωρίζει χάρη στη φιλοσοφία «Από το αγρόκτημα στο τραπέζι και πίσω». Περισσότερο από το 80% των πρώτων υλών προέρχεται από το πιστοποιημένο βιολογικό αγρόκτημα του Peskesi στο Χαρασσό, ενώ το υπόλοιπο 20% είναι από ντόπιους παραγωγούς που μοιράζονται την ίδια αγάπη για τη βιωσιμότητα.

Οι ιδρυτές, Παναγιώτης Μαγγανάς και Μαρία Μιχαλίτση Μαγγανά, παραβρέθηκαν στις Βρυξέλλες για να παραλάβουν το βραβείο, μαζί με την ομάδα τους Ειρήνη Μακεδώνα Παγκοπούλου και Άννα Μαρία Αλογδιανάκη κι όπως δήλωσε ο Παναγιώτης Μαγγανάς: «Η διάκριση αυτή ανήκει στην ομάδα μας που δίνει καθημερινά την ψυχή της, στους φίλους επισκέπτες που είναι διαχρονικά δίπλα μας και στον κρητικό διατροφικό πολιτισμό που μας εμπνέει. Είναι για εμάς δύναμη να συνεχίσουμε με σεβασμό προς τη φύση, την τροφή και τον άνθρωπο.»

Το Peskesi δεν κερδίζει μόνο ένα βραβείο -φέρνει την Κρήτη στο διεθνές γαστρονομικό προσκήνιο, αναδεικνύοντας τη βιώσιμη κουζίνα του νησιού σε σημείο αναφοράς για όλη την Ευρώπη.

Οι νικητές που αναδεικνύουν την ευρωπαϊκή βιολογική αλυσίδα
Περισσότερες από 100 αιτήσεις κατατέθηκαν φέτος από όλη την Ε.Ε., με 21 υποψηφιότητες από 13 χώρες να φτάνουν στη βραχεία λίστα. Τα EU Organic Awards περιλαμβάνουν 6 κατηγορίες και 7 βραβεία, αναγνωρίζοντας καινοτόμα, βιώσιμα και εμπνευσμένα έργα που προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία στη βιολογική παραγωγή και κατανάλωση. Τα βραβεία συνδιοργανώνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών, την COPA-COGECA και την IFOAM Organics Europe, με τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Οι φετινοί βραβευθέντες διατηρούν τα υψηλά πρότυπα που έθεσαν οι προηγούμενοι, αναδεικνύοντας καινοτόμα και βιώσιμα έργα σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή βιολογική αλυσίδα αξίας. Το έργο τους αποδεικνύει πώς η βιολογική γεωργία και παραγωγή μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία, να δημιουργήσουν κοινότητες και θέσεις εργασίας στις αγροτικές περιοχές, να μετατρέψουν φιλόδοξους στόχους βιωσιμότητας σε πράξη και να ενισχύσουν ανθεκτικά, προσανατολισμένα στο μέλλον συστήματα τροφίμων.

Οι νικητές των EU Organic Awards 2025
Καλύτερη βιολογική αγρότισσα: κα Albina Yasinskaya, Βουλγαρία. Διαχειρίζεται το Rozino Organic Farm στην Κοιλάδα των Ρόδων, την πρώτη ESG-πιστοποιημένη φάρμα της χώρας, με κλειστό κύκλο παραγωγής από γαλακτοκομικά και κρέας έως μεταποίηση. Η φάρμα εφαρμόζει περμακουλτούρα, εποχιακή στρατηγική παραγωγής και αρχές μηδενικών αποβλήτων, στηρίζει την τοπική κοινότητα και αποτελεί πρότυπο βιώσιμης βιολογικής γεωργίας στη χώρα.

Καλύτερος βιολογικός αγρότης: κ. Lieven Devreese, Βέλγιο. Διαχειρίζεται το Het Polderveld Farm, μοντέλο γεωργίας με στήριξη της κοινότητας που τροφοδοτεί 150 οικογένειες και ένα τοπικό νοσοκομείο με βιολογικά τρόφιμα, ενσωματώνοντας οικολογική, κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα. Η φάρμα προωθεί δίκαιους μισθούς, θεραπευτικές δραστηριότητες για ψυχιατρικούς ασθενείς και ενεργή συμμετοχή των καταναλωτών, αποτελώντας πρότυπο κοινοτικά προσανατολισμένης βιολογικής γεωργίας στην Ε.Ε.

Καλύτερη βιολογική ΜΜΕ επεξεργασίας τροφίμων: Joseph Brotmanufaktur GmbH, Αυστρία. Ιδρύθηκε πριν 15 χρόνια από τον Josef Weghaupt και αποτελεί τον μεγαλύτερο χειροποίητο φούρνο στον κόσμο, επεξεργάζοντας πάνω από 1.000 τόνους βιολογικού αλευριού αποκλειστικά στο χέρι. Συνεργάζεται με 24 μικροκαλλιεργητικές οικογένειες για την καλλιέργεια 14 σπάνιων ποικιλιών δημητριακών, διασώζοντας την αυθεντική αγροτική κληρονομιά και ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα και τις βιώσιμες αλυσίδες αξίας.

Καλύτερο βιολογικό εστιατόριο/υπηρεσία εστίασης: Εστιατόριο Peskesi, Ελλάδα. Με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης, το Peskesi συνδυάζει το δικό του βιολογικό αγρόκτημα με συνεργασίες με τοπικούς παραγωγούς (98%), ακολουθώντας τη φιλοσοφία «Από το Αγρόκτημα στο Τραπέζι» και «Από το Τραπέζι στο Αγρόκτημα» από το 2014. Έχει αναγνωριστεί διεθνώς για την αναβίωση της κρητικής γαστρονομίας μέσω βιώσιμης γεωργίας, πρακτικών μηδενικής σπατάλης και πολιτιστικών πρωτοβουλιών που διατηρούν παραδοσιακές συνταγές, ντόπιες ποικιλίες και την τοπική ταυτότητα.

Καλύτερος βιολογικός λιανοπωλητής: Radis&Bona eG, Γερμανία. Συνεταιριστικό αγροτικό κατάστημα στη Ρατισβόνη που από το 2021 προσφέρει 100% βιολογικά προϊόντα, προερχόμενα από τοπικούς παραγωγούς σε ακτίνα 80 χλμ. Μέσα από το συνεταιριστικό του μοντέλο ενισχύει τη γεωργία της περιοχής, διασφαλίζει δίκαιες τιμές και προάγει τη βιωσιμότητα μέσω σύντομων αλυσίδων εφοδιασμού, χαμηλού οικολογικού αποτυπώματος και ισχυρής συμμετοχής της κοινότητας.

Καλύτερη βιολογική πόλη: Valpaços, Πορτογαλία. Αγροτικός δήμος στη βόρεια Πορτογαλία, που ηγείται πλέον της χώρας στη βιολογική γεωργία, αυξάνοντας από 41 πιστοποιημένους παραγωγούς το 2019 σε 516 σήμερα. Συνδυάζει παράδοση και καινοτομία με ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα όπως κρασί, ελαιόλαδο και μέλι, ενώ προωθεί δράσεις βιωσιμότητας με σχολικούς κήπους, δημοτική κομποστοποίηση, μέτρα κλιματικής δράσης και ισχυρές πολιτικές βιοποικιλότητας.

Καλύτερη βιολογική περιφέρεια & βιοπεριοχή: Võru County, Εσθονία. Από το 2018 πρωτοπορεί στη δημιουργία βιώσιμου βιολογικού συστήματος τροφίμων, επιτυγχάνοντας τον στόχο να παρέχει 20% βιολογικά τρόφιμα σε όλα τα σχολεία και νηπιαγωγεία έως το 2024. Με εστιατόρια με οικολογική πιστοποίηση σε κάθε σχολείο, σχεδιαζόμενο κέντρο αξιοποίησης βιολογικών προϊόντων και ευρεία συμμετοχή φορέων, προσφέρει ένα μοντέλο που μπορεί να αναπαραχθεί σε όλη την Ευρώπη.

Η Ε.Ε. παραμένει πλήρως δεσμευμένη στη συνεχή ανάπτυξη του βιολογικού τομέα, μέσω δράσεων όπως η Ημέρα Βιολογικής Παραγωγής, τα Βραβεία Βιολογικής Παραγωγής και η ισχυρή στήριξη από τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ – με 14,7 δισ. € για την περίοδο 2023–2027, ώστε να βοηθηθούν οι αγρότες να μεταβούν και να διατηρήσουν τη βιολογική παραγωγή. Ως αποτέλεσμα, σήμερα έχουμε 30% περισσότερους βιολογικούς αγρότες σε σχέση με το 2018. Σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη διαθέτουν πλέον ολοκληρωμένες στρατηγικές βιολογικής παραγωγής και η αγορά συνεχίζει να αναπτύσσεται, με την Ε.Ε. να αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά βιολογικών προϊόντων παγκοσμίως.