Αρνί σουβλιστό, μαγειρίτσα, πατάτες φούρνου, κοκορέτσι, τζατζίκι, ψωμί ζυμωτό, τσουρέκι, σοκολατένια αυγά και… το τραπέζι πήρε χρώμα. Το πασχαλινό φαγοπότι ετοιμάζεται σιγά σιγά κι εσείς ήρθε η ώρα να στρωθείτε στη δουλειά για να φτιάξετε ένα ξεχωριστό γεύμα για τους φίλους και τους συγγενείς.

Αρχικά τοποθετήστε σε κάθε θέση καλεσμένου από ένα βαμμένο αυγό ώστε να δώσετε χρώμα στο τραπέζι αλλά και για να τους παροτρύνετε να τσουγκρίσουν μεταξύ τους τιμώντας το έθιμο. Τσουγκρίστε. Πάνω-κάτω και… το τσιμπούσι ξεκινά!

Το πατροπαράδοτο έθιμο

Το υπάιθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες μάλιστα, στην αρχαία Ελλάδα. Η παράδοση απαιτούσε οι αρχαίοι Έλληνες, σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο των συγγενών τους, να μαγειρεύουν δίπλα από τον τάφο, καθώς πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Οι αρχαίοι έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν.

Για τους Ιουδαίους, το αρνί σημαίνει το εξιλαστήριο θύμα. Για αυτό και ο Χριστός ονομάστηκε από τον Ιωάννη τον Προδρόμο ως ο «αμνός ο αίρων την αμαρτία του κόσμου».

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, οι κλέφτες και οι αρματωλοί, όταν έκαναν ανακωχή, σούβλιζαν αρνιά πιστεύοντας ότι ο τιμώμενος Χριστός θα χαρίσει την «ανάσταση» και στο πολύπαθο γένος τους.

Σήμερα, τα έθιμα της Τουρκοκρατίας οδήγησαν πολλές περιοχές της χώρας μας να επισκιάζουν τον εορτασμό της Ανάστασης του Κυρίου με πυροτεχνήματα, κροτίδες και αναπαραστάσεις γεγονότων της εθνεγερσίας των Ελλήνων.

Το «ηρωικό» γύρισμα του αρνιού στη σούβλα αποτελεί κατεξοχήν έθιμο της Ρούμελης και της Πελοποννήσου που έχει όμως, υιοθετηθεί και από άλλες περιοχές, κυρίως γιατί είναι διασκεδαστικό για όλη την οικογένεια και την παρέα.

Στο Αιγαίο ακόμα και σήμερα όμως, οι μαγείρισσες τηρούν τις δικές τους παραδόσεις. Στην Άνδρο, τη Σάμο, την Ικαρία, τη Λέσβο και τη Ρόδο, το έθιμο θέλει κατσίκι γεμιστό στον φούρνο. Η γέμιση περιέχει κατά κύριο λόγο ρύζι, πράσινα αρωματικά μυρωδικά και μερικές φορές συκώτι και εντόσθια.

Μαγειρίτσα

Μετά από 40 ημέρες αποχής από τα ζωικά τρόφιμα, είναι πολύ δύσκολο να πέσει κανείς με τα μούτρα απευθείας στο μεγάλο τραπέζι του Πάσχα. Για αυτό απαιτείται μια μικρή… προθέρμανση. Αυτή έρχεται το βράδυ του Μ. Σαββάτου, μετά την Ανάσταση.

Στο τραπέζι την πρωτοκαθεδρία έχει η μαγειρίτσα, που φτιάχνεται με εντόσθια, μαρούλι (συνήθως), άνηθο και μπόλικο λεμόνι. Φτιαγμένη κυρίως με χορταρικά, η μαγειρίτσα είναι ό,τι πρέπει για το στομάχι που απέιχε τόσες μέρες από το κρέας. Το δείπνο περιλαμβάνει ακόμα, ζυμωτό ψωμί και βραστά βαμμένα αυγά. Πολλοί μάλιστα, ψήνουν στον φούρνο και γαρδούμπες ή κατσικάκι με πατάτες για μεγαλύτερη ποικιλία.

Το σουβλιστό αρνί

Μετά την mini προετοιμασία, έφτασε η ώρα για το κυρίως πασχαλινό τραπέζι. Οι προετοιμασίες ξεκινούν νωρίς το πρωί και διαρκούν μέχρι το βράδυ. Για το βασικότερο συστατικό -το αρνί στη σούβλα- αξίζει να αναφέρουμε κάποιες σημαντικές πληροφορίες.

Το αρνί είναι το κατεξοχήν αμνοερίφιο που «θυσιάζεται» στον βωμό του εποχικού εθίμου αλλά και της κοιλιοδουλείας μας, αν και έχει σίγουρα περισσότερο λίπος από ότι το κατσίκι και φυσικά, πιο έντονη μυρωδιά. Είναι αλήθεια όμως, ότι είναι ασφαλώς πιο νόστιμο και πιο γευστικό.

Για αυτό, αγοράστε ένα καλό αρνί από χασάπη που γνωρίζετε ή από κάποιο χωριό, αν έχετε τη δυνατότητα. Ο Παρνασσός και τα χωριά του έχουν πολύ καλό κρέας και βρίσκονται σε σχετικά κοντινή απόσταση από την Αθήνα. Αν έχετε μάλιστα, τη δυνατότητα να προμηθευτείτε αρνί από παραθαλάσσιο μέρος ακόμα καλύτερα, καθώς λέγεται ότι τα αρνιά που πίνουν θαλασσινό νερό είναι πιο μαλακά και πολύ πιο νόστιμα. Κατά το δοκούν, όσο πιο μακριά από την πόλη βρίσκεται ο τόπος προέλευσης του αρνιού, τόσο το καλύτερο.

Στα διαδικαστικά τώρα: Περάστε το κορμί του στη σούβλα, δέστε το καλά με σύρμα για να μην γλιστράει και ρίξτε το στη φωτιά που έχετε ανάψει. Αν πάλι, σας φαίνεται μπελάς το σούβλισμα, μπορείτε απλά, να το βάλετε σε μεγάλη λαμαρίνα, πάνω σε κληματόβεργες (για περισσότερη νοστιμιά) και να το ψήσετε στον φούρνο με ωραιότατες πατατούλες. Πολύ νόστιμο κι έτσι!

Τα παρελκόμενα

Το κοκορέτσι επίσης, όπως και το λουκάνικο και το κοντοσούβλι, έχουν την τιμητική τους την ημέρα του Πάσχα. Προσοχή, στο κοκορέτσι να πλύνετε πολύ καλά τα έντερα και όλα τα εντόσθια και τα συκωτάκια που θα χρησιμοποιήσετε, να τα «περάσετε» με ξύδι για να καθαρίσουν πολύ καλά και μετά να τα τυλίξετε προσεκτικά περνώντας τα στη σούβλα.

Στα χωριά, αλλά και στις πόλεις, οι παραδοσιακές νοικοκυρές φροντίζουν πάντα να έχουν μία χειροποίητη πίτα σε ένα τέτοιο τραπέζι. Χορτόπιτα, σπανακόπιτα, τυρόπιτα ή ό, τι πίτα θέλετε, ταιριάζει απόλυτα σε ένα παραδοσιακό γεύμα γεμάτο κρέας. Το ίδιο και ένα δροσερό τζατζίκι με μπόλικο σκόρδο και αγγούρι που θα σας δροσίσει. Επίσης, το χωριάτικο ζυμωτό ψωμί είναι απαραίτητο στο τραπέζι, όπως και μια μεγάλη σαλάτα -μαρουλοσαλάτα καλύτερα, που είναι και η εποχή της.

Λίτρα κόκκινου κρασιού καταναλώνονται αυτή την ημέρα και ταιριάζουν γάντι με τα υπόλοιπα εδέσματα. Αν μάλιστα, έχετε και κάποιον που παράγει μόνος του χύμα κρασί, ακόμα καλύτερα.

Επιδόρπιο

Όσο για τα γλυκά, το γαλακτομπούρεκο και ο μπακλαβάς προτιμώνται στα περισσότερα πασχαλινά τραπέζια. Βέβαια και τα πασχαλινά κουλουράκια και τα τσουρέκια σίγουρα θα υπάρχουν στο τραπέζι, ενώ μπορείτε να σπάσετε και τα σοκολατένια αυγά σας μαζί με τα παιδιά και να τα δοκιμάσετε.

Καλή σας όρεξη και καλή… χώνεψη!

ΒΑΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]