Όταν λέμε «κυπριακή κουζίνα» το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό -εκτός από τις σεφταλιές και τo χαλούμι- είναι η πληθωρική γεύση των τοπικών σπεσιαλιτέ, αλλά και η απροσποίητη φιλοξενία που συνοδεύει πάντα τα κυπριακά τραπεζώματα.

Θα ήμασταν πολύ άδικοι αν περιορίζαμε την κουζίνα του νησιού της Αφροδίτης μόνο στις σεφταλιές, το χαλούμι και τα ονομαστά τεράστια σουβλάκια με πίτα. Είναι μεν νοστιμιές που «ακούγονται» αρκετά προς τα έξω, δεν είναι όμως, οι μοναδικές.

Το νησί που έχει γευστικές επιρροές από Τουρκία, Αίγυπτο, Συρία και φυσικά, Ελλάδα έχει ένα πολύ «δυνατό χαρτί» κι αυτό λέγεται «κυπριακή κουζίνα». Δεν θα μπορούσαμε άλλωστε, να περιμένουμε κάτι λιγότερο από το νησί που σύμφωνα με τη Μυθολογία, γέννησε τη θεά της απόλαυσης, Αφροδίτη. Ποιες είναι όμως, αυτές οι γεύσεις που μας κάνουν να επιστρέφουμε ξανά και ξανά στη μαρτυρική Μεγαλόνησο για να γευτούμε αυθεντικά τσιμπούσια και παραδοσιακές πλούσιες νοστιμιές;

Χαλούμι: Το παραδοσιακό κυπριακό τυρί, γνωστό σε όλους, το αγαπά τόσο η κυπριακή κοινότητα, όσο και η διεθνής γαστρονομία. Χρησιμοποιείται πολύ σε σαλάτες αλλά και σκέτο, ψημένο ή τηγανητό σαν σαγανάκι σε όλο τον κόσμο.

Σεφταλιές: αν έλεγε κανείς ότι οι σεφταλιές είναι σαν τα μπιφτέκια μας, δεν θα είχε και άδικο, καθώς εκ πρώτης όψεως, μοιάζουν. Οι διαφορές τους όμως, είναι πολλές και ιδιαίτερα γευστικές. Παραδοσιακά, γίνονται από αρνίσιο κιμά κι όχι από άλλο (κάποιοι το «νοθεύουν» με μισή ποσότητα μοσχαρίσιου κιμά), μπόλικη κανέλα, μαϊντανό και κρεμμύδι και είναι τυλιγμένες σε μπόλια αρνιού. Για αυτό είναι πολύ γευστικές αλλά και πολύ βαριές και παχυντικές.

Αφέλια: Παραδοσιακή συνταγή που περιλαμβάνεται σε όλα τα κυπριακά τραπέζια. Βασικό συστατικό είναι το άπαχο χοιρινό κρέας κομμένο σε κύβους, που μαρινάρεται σε κόκκινο κρασί, με χοντροαλεσμένους σπόρους κόλιανδρου, πιπέρι και κανέλα, τσιγαρίζεται σε λάδι για να ροδίσει και στη συνέχεια, βράζει με την μαρινάδα και το νερό έως ότου ψηθεί καλά.

Φλαούνες: Τυρόπιτες θα τις λέγαμε αλλά θα ήταν άδικο εκ μέρους μας. Το σχήμα τους είναι τετράγωνο και η γέμιση τους γίνεται από χαλούμι, λαδοτύρι και αυγά. Τυπικά, ετοιμάζονται το Μεγάλο Σάββατο για την Ανάσταση και την ημέρα του Πάσχα, όμως πολλοί είναι εκείνοι που φτιάχνουν τις φλαούνες οποιαδήποτε άλλη μέρα του χρόνου, σε γιορτές και όχι μόνο.

Κυπριακή πίτα: Και όχι, δεν εννοούμε σπανακόπιτα, τυρόπιτα ή άλλα σφολιατοειδή. Μιλάμε για το αυθεντικό γιγαντιαίο κυπριακό σουβλάκι με πίτα. Υπάρχει η πίτα με σουβλάκι (με καλαμάκι δηλαδή), η πίτα με σεφταλιά και η πίτα mix (όπως λέγεται χαρακτηριστικά και περιλαμβάνει σουβλάκι και σεφταλιά μαζί). Συνήθως, η πίτα περιλαμβάνει εκτός από το κρέας, μπόλικο φρέσκο μαϊντανό, κρεμμύδι, ντομάτα και πολύ πολύ λεμόνι. Κάποιοι που θέλουν πιο δροσερή γεύση, προσθέτουν και 2 κουταλιές γιαούρτι.

Κουπέπια: Είναι ίδια με τα ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα. Στη γέμιση όμως, το ρύζι έχει ντομάτα, κανέλα, δυόσμο και πολύ κύμινο, ενώ τα αμπελόφυλλα είναι πάντα φρέσκα.

Κούπες: Ένα από τα αγαπημένα ορεκτικά των Κυπρίων μοιάζει με τραγανό «κεφτεδάκι» από πλιγούρι γεμιστό με χοιρινό κιμά, μαϊντανό και μπόλικο κρεμμύδι. Τηγανίζεται σε άφθονο λάδι και αφού ψηθεί καλά και στραγγίξει, τρώγεται ζεστό ή κρύο με αρκετό λεμόνι.

Κυπριακό πουργούρι: Το πλιγούρι ή πουργούρι -όπως λέγεται στην Κύπρο- είναι πολύ κοινό φαγητό για τους Κύπριους. Γίνεται από σιτάρι και συνήθως φτιάχνεται κοκκινιστό, ανακατεμένο με φιδέ και συνοδεύει όμορφα οποιοδήποτε κρεατικό.

Σούβλα: Το υπέρτατο κυπριακό έδεσμα που αγαπούν να ετοιμάζουν όλα τα παραδοσιακά σπίτια της Μεγαλονήσου είναι η κυπριακή σούβλα. Μοιάζει με το γνωστό μας κοντοσούβλι, μόνο που είναι αρκετά πιο παχύ και γίνεται αποκλειστικά από αρνί ή κατσίκι. Πήρε το όνομά της από την σιδερένια σούβλα στην οποία περνάνε τα κομμάτια του κρέατος και τη ρίχνουν στη συνέχεια στα κάρβουνα για να ψηθεί κάνοντας γύρους. Αν θέλετε να την δοκιμάσετε κι εσείς, πάρτε ένα μεγάλο κομμάτι αρνί, κόψτε το σε κομμάτια και περάστε το κάθε ένα από αυτά στη σούβλα, το ένα μετά το άλλο. Ανάψτε κάρβουνα, ψήστε για 2-3 ώρες, αφήστε το κρέας να αφρίσει και να ψηθεί καλά και... η κυπριακή σας σούβλα είναι έτοιμη!

Πατάτες αντιναχτές: Από τα πιο γνωστά και νόστιμα φαγητά της Κύπρου, αλλά αρκετά μπελαλίδικο. Πώς γίνονται οι πατάτες αντιναχτές όμως; Καθαρίζετε μικρές πατάτες που τις αφήνετε ολόκληρες. Σε βαθύ τηγάνι βάζετε μπόλικο λάδι κι όταν κάψει πολύ καλά προσθέτετε τις πατάτες και τις αφήνετε να ροδοκοκκινίσουν και να ψηθούν καλά. Αφού αφαιρέσετε το λάδι, ρίχνετε στην κατσαρόλα κόλιανδρο, κρασί και χοντρό αλάτι και τις «τινάζετε» καλά για να πάνε παντού τα υλικά. Εξ’ ού και το πατάτες «αντιναχτές».

Δάχτυλα κυριών: Η κυπριακή κουζίνα δεν φημίζεται για τα επιδόρπιά της, χωρίς όμως, να της λείπουν οι πεντανόστιμες σπεσιαλιτέ. Τα λεγόμενα «Δάχτυλα Κυριών» είναι αντιπροσωπευτικά τοπικά γλυκά και μοιάζουν λίγο στη γεύση με τον μπακλαβά. Είναι ένα σιροπιαστό γλυκό με φύλλο και γέμιση από αμύγδαλα, κανέλα και γαρύφαλλο σε μακρόστενο σχήμα. Περιχύνονται με σιρόπι αλλά πρέπει να σερβίρονται τραγανά για να θεωρούνται πετυχημένα. Πολλοί λένε ότι το όνομά τους έμεινε γιατί σερβίρονταν στα σπίτια από κυρίες, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι λέγονται έτσι επειδή στο σχήμα μοιάζουν με δάχτυλα.

Σουσούκος: Δεν θεωρείται ακριβώς γλυκό. Ο σουσούκος φτιάχνεται από μούστο και αμύγδαλα ή καρύδια. Σε μια κλωστή περνάτε σε σειρά τους ξηρούς καρπούς και για 2-3 μέρες τους βουτάτε τακτικά σε μουσταλευρία που θα έχετε φτιάξει εκείνη την ώρα. Αφού κάνετε 4-5 επαναλήψεις και ο σουσούκος έχει φτάσει το απαραίτητο πάχος, τον αφήνετε να στεγνώσει και ύστερα από μια βδομάδα περίπου, είναι έτοιμος για φάγωμα. Κόψτε τον σε μικρά κομματάκια και συνοδέψτε με αυτόν τη ζιβανία σας (κυπριακή ρακή).

ΒΑΛΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]