Αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσουμε τη μέρα μας -αλλά και για να τη συνεχίσουμε πολλές φορές- και δεν λείπει από καμία φιλική μάζωξη. Τι ξέρουμε, όμως, πραγματικά για τον καφέ και την προέλευσή του, πέρα από το πώς τον πίνουμε;

Οι μύστες ίσως έχουν αγαπημένες ποικιλίες, γνωρίζουν πού θα βρουν τον καλύτερο καφέ, από ποιες χώρες προέρχεται και πού καλλιεργείται. Οι υπόλοιποι, όμως, μήπως αρκείστε σε αυτό που σας σερβίρουν, το οποίο δεν σας ικανοποιεί πάντα;

Όσο περισσότερα γνωρίζετε για τον καφέ, τόσο πιο εύκολα θα τον εντοπίσετε, θα τον ανακαλύψετε από την αρχή και θα τον απολαύσετε.

Ξεκινώντας από τα βασικά
Τα καφεόδεντρα χρειάζονται ζεστό κλίμα, γενναιόδωρες βροχοπτώσεις και αρκετή ηλιοφάνεια προκειμένου να δώσουν καρπούς που θα οδηγήσουν σε έναν αρωματικό και γευστικό καφέ. Αυτό σημαίνει ότι ο καφές δεν μπορεί να καλλιεργηθεί παντού και σίγουρα το αποτέλεσμα διαφέρει από μέρος σε μέρος.

Η περιοχή που ορίζεται ως η ζώνη του καφέ ορίζεται στα βόρεια από τον Τροπικό του Καρκίνου και νότια από τον Τροπικό του Αιγόκερω και εκτείνεται από τη Χαβάη ως την Ινδονησία, στην Αμερική, την Αφρική και την Ευρασία.

Μέσα σε αυτή την έκταση υπάρχουν περισσότερες από 75 χώρες που παράγουν καφέ, η κάθε μια με τα δικά της χαρακτηριστικά, δίνοντας στον κόκκο διαφορετική ταυτότητα και ιδιότητες. Κι αυτό γιατί τα πάντα παίζουν ρόλο: από το χώμα, μέχρι την ποσότητα βροχής και τον ήλιο.

Ας πάμε, όμως, ένα ταξιδάκι στις χώρες που παράγουν καφέ –και συγκεκριμένα τον καλύτερο καφέ του κόσμου- για να δούμε ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ανά περίπτωση.

Χαβάη: Παρ’ όλο που ο καφές παράγεται σε όλη τη Χαβάη –τη μοναδική πολιτεία των Η.Π.Α. που παράγει καφέ- ο καφές της περιοχής Kona είναι ο πιο διάσημος και δημοφιλής στον κόσμο. Καλλιεργείται στις πλαγιές των ηφαιστείων Hualalai και Mauna Loa όπου το ηφαιστειακό χώμα, οι συχνές βροχές και τα σύννεφα δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για να παραχθεί η πλούσια και αρωματική αυτή γεύση καφέ, που… κοστίζει ακριβά.

Μεξικό: Η καλλιέργεια καφέ στο Μεξικό συγκεντρώνεται κυρίως στις νότιες περιοχές (Veracruz, Oaxaca και Chiapas) σε μικρές εκτάσεις και παρ’ όλο που είναι δύσκολο να περιγράψει κάποιος τον τύπο του, συνήθως τείνει να είναι πλούσιος, με γεύση που θυμίζει σοκολάτα και ξηρούς καρπούς.

Τζαμάικα: Από το εξωτικό νησί της Καραϊβικής παίρνουμε τον Jamaican Blue Mountain, έναν από τους πιο εκλεπτυσμένους τύπους καφέ του κόσμου, με ήπια και γλυκιά γεύση που προέρχεται από το δροσερό αέρα, το πλούσιο χώμα και τις συχνές βροχές.

Κόστα Ρίκα: Ο καφές της Κόστα Ρίκα έχει ιδιαίτερη φήμη σε όλο τον κόσμο, λόγω της προσοχής και του πάθους στην καλλιέργειά του. Χαρακτηρίζεται από τέλεια ισορροπία και οι γεύσεις του κόκκου ποικίλουν από γλυκές, σε φρουτώδεις, σοκολατένιες κ.ο.κ.

Γουατεμάλα: Το ηφαιστειακό χώμα στη Γουατεμάλα, σε συνδυασμό με το μικροκλίμα ανά περιοχή, χαρίζουν στον εν λόγω καφέ βάθος και πικάντικη γεύση με άρωμα που θυμίζει σοκολάτα, ενώ το σώμα του ποικίλει από μέτριο σε πλήρες. Εδώ καλλιεργείται ο Strictly Hard Bean, πυκνός και σκληρός κόκκος σε υψόμετρο 1200 μέτρων.

Παναμάς: Εδώ πραγματοποιείται κάθε χρόνο διαγωνισμός καφέ που ανακηρύσσει τον καλύτερο καφέ του Παναμά, ενώ ο διάσημος τύπος είναι ο Esmeralda Special, όπως και ο γλυκός Honey Hartmann.

Νότια Αμερική

Βραζιλία: Καμία συζήτηση για τον καφέ δεν είναι ολοκληρωμένη χωρίς αναφορά στη Βραζιλία που αποτελεί τη χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή του κόσμου. Περίπου το 80% των κόκκων ανήκουν στην ποικιλία arabica, με το υπόλοιπο 20% να συνθέτουν οι robusta και να καλλιεργούνται χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους επεξεργασίας. Παρ’ όλο που ο βραζιλιάνικος καφές παράγεται σε πολλές διαφορετικές περιοχές, σχεδόν όλα τα είδη του είναι ήπια, με γλυκιά γεύση, μέτριο σώμα και χαμηλή οξύτητα.

Κολομβία: Έχοντας θέσει υψηλά στάνταρ όσον αφορά τον καφέ, η Κολομβία τον καλλιεργεί σε μικρότερες εκτάσεις, όπως και το Μεξικό. Ο καφές της συνήθως είναι ήπιος στη γεύση, με ισορροπία στην οξύτητα. Χαρακτηριστικά δημοφιλή παραδείγματα ο Colombia Supremo, ντελικάτος και αρωματικός και ο Excelso Grade.

Αφρική και Μέση Αντολή

Αιθιοπία: Ο καφές πρωτοανακαλύφθηκε στη νότια Αιθιοπία, οπότε είναι λογικό αυτοί που τον ανακάλυψαν και τον καλλιέργησαν πρώτοι απ’ όλους, να βρίσκονται μέσα στους κορυφαίους παραγωγούς του. Ο Harrar και ο Yergahcheffe είναι οι πιο διάσημοι και ένας κλασικός καφές Αιθιοπίας έχει πλούσια γεύση και άρωμα, πλήρες σώμα και γλυκίζει.

Κένυα: Δημοφιλής τόσο στις Η.Π.Α. όσο και στην Ευρώπη, ο καφές από την Κένυα καλλιεργείται στους πρόποδες του όρους Κένυα κι έχει «ζωηρή» γεύση που θυμίζει κρασί με φρουτώδεις νότες, οξύτητα και πλούσιο άρωμα.

Τανζανία: Μητέρα του παγκοσμίου φήμης Peaberry coffee, η Τανζανία καλλιεργεί τον καφέ της στους πρόποδες του Κιλιμάντζαρο, κοντά στην Κένυα. Το αποτέλεσμα είναι καφές με μέτριο σώμα, ήπια οξύτητα, πλούσια και ντελικάτη γεύση και νότες κρασιού. Οι κόκκοι Peaberry, μάλιστα, δεν είναι μόνο μοναδικοί στη γεύση, αλλά και σπάνιοι.

Υεμένη: Εδώ παράγεται ο διάσημος Mocha Java που αναμειγνύει κόκκους Java από την Ινδονησία, με τους δικής τους καλλιέργειας Mocha. Το μέγεθός τους είναι λίγο μικρότερο από το κανονικό και υπόκεινται σε ξηρή επεξεργασία, δίνοντας ένα βαθύ και πλούσιο άρωμα και γεύση.

Java: Ο καφές έφτασε εδώ από τους Ολλανδούς τον 17ο αιώνα και οι κόκκοι από τη Java έχουν συνήθως πλήρες σώμα και γλυκιά επίγευση, με μεγάλης διάρκειας τελείωμα. Η Java, άλλωστε είναι το πιο διάσημο σε παραγωγή καφέ από τα νησιά της Ινδονησίας.

Σουμάτρα: Ο καφές από τη δυτική αυτή Ινδονησιακή χώρα μπορεί να είναι γλυκός και «τραγανός» με πολυπλοκότητα στη γεύση. Έχει απαλό σώμα και ισορροπία, ενώ περιέχει κάτι από καπνό, κακάο, γη και κέδρο. Ο πιο διάσημος καφές έρχεται από το νότιο μέρος και ονομάζεται Mandheling.

Ινδία: Παραπλήσιος με της Ινδονησίας, ο καφές στην Ινδία καλλιεργείται κυρίως σε πλαγιές βουνών. Τα καλύτερα είδη του προέρχονται από τις περιοχές Kerala, Karnatka, και Tamilnadu και έχουν πλούσιο, πλήρες σώμα και οξύτητα. Ένα ιδιαίτερο είδος είναι ο καφές monsoon (μουσώνας), του οποίου οι μη ώριμοι ακόμη καρποί αφήνονται έξω σε ισχυρούς ανέμους, κάτι που οδηγεί σε λιγότερη οξύτητα και περισσότερη γλυκύτητα.