Έχουμε όλοι ακούσει ότι είναι προτιμότερο να τρώμε σε ένα στρωμένο τραπέζι, απ’ ό,τι στον καναπέ βλέποντας τηλεόραση. Είναι, όμως, αλήθεια ότι το ψάρι είναι πιο γευστικό όταν το τρώμε δίπλα στη θάλασσα και θα μπορούσε πραγματικά ένα κόκκινο πιάτο να μας κάνει να φάμε λιγότερο;

Η αρχική ιδέα είναι ότι το γεύμα μας πρέπει όλοι να το παίρνουμε καθισμένοι στο τραπέζι, με τα απαραίτητα μαχαιροπίρουνα, στις ανάλογες καρέκλες. Μεγαλώνοντας, βέβαια, καταλάβαμε ότι άθελά μας βάλαμε και την τηλεόραση ή τον καναπέ στην παρέα, βγάζοντας το τραπέζι και τις καρέκλες, με τις έρευνες να επιβεβαιώνουν ότι ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων τρώει τακτικά με τον παραδοσιακό τρόπο. Το κακό, όμως, είναι ότι σύμφωνα με αρκετές μελέτες, δεν παίζει ρόλο μόνο το τι τρώμε, αλλά και που το καταναλώνουμε.

Τρώγοντας παντού εκτός από το τραπέζι
Πέραν της αισθητικής πλευράς του θέματος (σίγουρα δεν δείχνετε στα καλύτερά σας ξαπλωμένος στον καναπέ με τη λερωμένη με σάλτσα πιτζάμα), υπάρχει και αυτή που αφορά την υγεία. Το τσιμπολόγημα ή κανονικό γεύμα μπροστά στην τηλεόραση έχει αποδειχτεί ότι οδηγεί σε κατανάλωση μεγαλύτερων ποσοτήτων φαγητού, τόσο εκείνη τη στιγμή, όσο και αργότερα, ενώ συχνά οι επιλογές τροφών είναι χειρότερες ποιοτικά. Το «πακέτο» αυτό οδηγεί σε αύξηση της παχυσαρκίας στα παιδιά, αύξηση της χοληστερίνης τους και καρδιαγγειακά προβλήματα μακροπρόθεσμα κι ο λόγος είναι ένας: μπροστά στην τηλεόραση δεν ελέγχουμε το τι τρώμε.

Δεν είναι, όμως, μόνο η τηλεόραση που πρέπει να αποφεύγουμε όταν τρώμε. Το βιαστικό φαγητό στο χέρι, όταν οδηγούμε, στο γραφείο, στο δρόμο, όλα τα παραπάνω συνδέονται με ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες –έχετε δει πολλούς να οδηγούν με μια πράσινη σαλάτα στο χέρι;

Χαμηλώστε τα φώτα και πιάστε τα… μαχαιροπίρουνα
Όσο κι αν δεν το πιστεύετε, όμως, το περιβάλλον που τρώμε παίζει ρόλο, όπως τονίζουν οι έρευνες. Σύμφωνα με τον πειραματικό ψυχολόγο Charles Spence του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, του οποίου οι έρευνες ενέπνευσαν το πιάτο Sound of the Sea (θαλασσινά σερβιρισμένα υπό τον ήχο κυμάτων που σκάνε στην ακτή) του chef Heston Blumenthal, η μουσική, ο φωτισμός, τα χρώματα, ακόμη και μαχαιροπίρουνα και τα πιάτα, μπορούν να παίξουν ρόλο. 

Συγκεκριμένα, μελέτη έχει δείξει ότι όσοι πίνουν δυνατό καφέ, θα καταναλώσουν περισσότερο σε ένα φωτεινό χώρο, ενώ όσοι τον προτιμούν πιο ελαφρύ, θα πιουν περισσότερο σε χώρους με αχνό φωτισμό. Ακόμη, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε ένα γερμανικό οινοποιείο, όσοι δοκίμασαν λευκό κρασί σε δωμάτιο με κόκκινο φωτισμό το βρήκαν πιο γλυκό, ενώ διαφορετική έρευνα έδειξε ότι το κόκκινο χρώμα μειώνει την όρεξη, είτε αυτό βρίσκεται έντονο στους τοίχους, είτε στο δίσκο ή στα πιάτα κ.ο.κ. Στη σχολή μαγειρικής Paul Bocuse στη Λυόν, βρίσκονται εν μέσω διαδικασιών για να διαπιστώσουν αν παίζει ρόλο το χρώμα του τραπεζομάντιλου ή του ίδιου του φαγητού στο πώς το καταναλώνουν οι άνθρωποι.

Τι σημαίνουν, όμως, όλα αυτά για έναν… ερασιτέχνη μάγειρα; Προσαρμόστε το χώρο σας, λένε οι ειδικοί. Σερβίρετε τα φασόλια σας με φαντασία, ανάψτε κεριά, βγάλτε τα καλά μαχαιροπίρουνα, φορέστε κάτι πιο επίσημο… Κι έχετε υπόψη σας ότι όσο πιο γρήγορα παίζει η μουσική και όσο πιο φωτεινός είναι ο χώρος, τόσο πιο βιαστικά τρώμε, ενώ ένα πιο χαλαρό περιβάλλον μας επιβραδύνει στην κατανάλωση του γεύματός μας.

Το περιβάλλον και οι σεφ
Τα ευρήματα φαίνεται πως έχουν επηρεάσει αρκετούς σεφ εκεί έξω, οι οποίοι προσπαθούν να εφαρμόσουν ό,τι πιστεύουν ότι βελτιώνει τη γαστριμαργική εμπειρία, φτάνοντας, όμως, μερικές φορές στην υπερβολή.

Η σεφ Carme Ruscadella, για παράδειγμα, ανησυχούσε τόσο για το ότι η υπέροχη θέα του εστιατορίου Sant Pau θα έκλεβε τη δόξα από τις γεύσεις της, που επέτρεπε στους πελάτες να πιουν έξω το ποτό τους, αλλά επέμενε να φάνε το φαγητό τους μόνο στον εσωτερικό χώρο. Ομοίως, το άγχος του σεφ Grant Achatz του εστιατορίου Alinea του Σικάγο, για το αν οι πελάτες είναι επαρκώς συγκεντρωμένοι στα πιάτα του, τον οδήγησε στο να κατεβάσει κάθε μορφή τέχνης από τους τοίχους, αφαιρώντας οτιδήποτε θα αποσπούσε την προσοχή τους.

Κι όσο εμείς οι υπόλοιποι προσπαθούμε να κατανοήσουμε όλα τα παραπάνω και ενδεχομένως να κάνουμε μερικές αλλαγές στο περιβάλλον μας την ώρα που τρώμε, ο Spence ερευνά το κατά πόσο το κλασικό fish’n’chips είναι πιο απολαυστικό δίπλα στη θάλασσα. Υπάρχει, άραγε, περίπτωση να μην είναι;