Δεν είναι από τις κουζίνες που κυριαρχούν στον κόσμο, όπως η ιταλική, η γαλλική, η ιαπωνική κ.ο.κ., αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχει πολλά να επιδείξει. Ας τη γνωρίσουμε λίγο καλύτερα μέσα από τα πιάτα της, τα οποία σίγουρα μπορούν να μας ανοίξουν νέους ορίζοντες στη γεύση.

Το εθνικό πιάτο

Στους περισσότερους ίσως ακουστεί περίεργο, αλλά ο γκρι αρακάς με ένα είδος μπέικον (pelēkie zirņi ar speķi) είναι το πιο χαρακτηριστικό πιάτο της Λετονίας. Είναι κάτι σαν ζωμός από μια τοπική ποικιλία αποξηραμένου αρακά, με τηγανητό κρεμμύδι και κομματάκια ενός τύπου λιπαρού και καπνιστού μπέικον, από την κοιλιά χοιρινού. Το πιάτο αυτό έχει ρίζες από τα παλιά χρόνια, όταν οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν αποξηραμένες τροφές από τις προμήθειές τους, για να φτιάξουν φαγητό.

Μαύρο ψωμί

Όπως και οι περισσότεροι από τους βόρειους γείτονές τους, στη Λετονία αγαπούν το πυκνό, σκούρο ψωμί σίκαλης, το οποίο σερβίρουν μαζί με τα περισσότερα πιάτα τους. Στο ψωμί αυτό υπάρχουν διάφορες ποικιλίες, όπως το īstā rupjmaize (σκούρο ψωμί σίκαλης) και saldskābā maize (γλυκό ψωμί σίκαλης), ενώ στα καλά εστιατόρια σερβίρεται συχνά με βούτυρο που είναι αρωματισμένο με βότανα. Μέχρι στιγμής, όλα δείχνουν καλά και φυσιολογικά, αλλά το επιδόρπιο της σούπας από ψωμί, maizes zupa, σίγουρα θα σας ξαφνιάσει. Φτιάχνεται με υγρό ψωμί σίκαλης, το οποίο κοσκινίζεται, αναμειγνύεται με ζάχαρη, μπαχαρικά και αποξηραμένα φρούτα και σαν τόπινγκ βάζουν σαντιγί. Υπάρχει, επίσης, και το rupjmaizes kārtojums, ένα είδος trifle που φτιάχνεται με τριμμένο ψωμί σίκαλης, με μια στρώση μαρμελάδας και κρέμας.

Ένα πλούσιο, ολόκληρο χοιρινό μπούτι ή μερικά χοιρινά παϊδάκια ή πηχτή με χοιρινό είναι μερικά μόνο από τα χοιρινά πιάτα που αγαπούν στη Λετονία. Στους δύσκολους καιρούς, οι Λετονοί αξιοποιούσαν στο μέγιστο το γουρούνι, χρησιμοποιώντας ολόκληρο το ζώο, με το κεφάλι και την ουρά να ενσωματώνονται σε πιο οικονομικά πιάτα, όπως το grūdenis, ένα είδος porridge με κριθάρι.

Η κυριαρχία της ρέγγας

Όποιος γνωρίζει έστω και ελάχιστα με τη βορειοευρωπαϊκή κουζίνα, μπορεί να έχει ήδη μαντέψει ότι η ρέγγα θα έκανε αργά ή γρήγορα την εμφάνισή της. Στη Λετονία είναι δημοφιλής τόσο στη μαγειρεμένη μορφή της, όσο και ως τουρσί, ενώ η καπνιστή ρέγγα με λάδι είναι παραδοσιακή νοστιμιά στη Ρίγα. Στη Liepāja, στη δυτική Λετονία, θραύση κάνει ο βακαλάος, είτε φρέσκος, είτε καπνιστός, είτε αποξηραμένος και το πιο χαρακτηριστικό πιάτο είναι το Liepajas menciņš, δηλαδή καπνιστός βακαλάος, με πατάτα και κρεμμύδι.

Τα μανιτάρια έχουν, επίσης, σημαντικό ρόλο στην κουζίνα της Λετονίας, με τουλάχιστον 30 είδη να είναι, όμως, δηλητηριώδη και κάποια από αυτά να μπορούν να προκαλέσουν ακόμη και το θάνατο. Αυτά, όμως, που θα απολαύσετε στα μενού των εστιατορίων από το φθινόπωρο είναι απόλυτα ασφαλή και γευστικά. Όσο πλησιάζει το καλοκαίρι, τα μανιτάρια αφήνουν χώρο στα μούρα στα μενού, τα οποία εμφανίζονται τόσο σε γλυκά, όσο και αλμυρά πιάτα. Χαρακτηριστική είναι η melleņu zupa ar klimpām, δηλαδή σούπα με μύρτιλα και ντάμπλινγκς, η οποία συγκαταλλέγεται στα επιδόρπια.

Τα συνοδευτικά παίζουν ρόλο

Αν καθίσετε να απολαύσετε ένα παραδοσιακό γεύμα, όπως π.χ. ρέγγα, το πιθανότερο είναι το ψάρι σας να συνοδεύεται από βραστές πατάτες και τυρί κότατζ, πασπαλισμένο με άνηθο. Η αλήθεια είναι ότι αν πρέπει να πούμε μια γεύση που κυριαρχεί στην κουζίνα της Λετονίας, αυτή θα ήταν σίγουρα ο άνηθος. Αν αντί για πατάτα, βάλουμε ξινολάχανο και αντί για κότατζ, ξινόκρεμα, τότε έχουμε καλύψει τις περισσότερες παραδοσιακές επιλογές συνοδευτικού. Η ξινόκρεμα, ειδικά, χρησιμοποιείται σε πολλά πιάτα, όπως το sīpolu sitenis (βραστό μοσχάρι με κρεμμύδι) και το skābeņu zupa (σούπα με ξινόχορτο και βραστά αβγά). Τα πιάτα με κρέας συνήθως απογειώνονται με χρένο ή καυτερή μουστάρδα.

Το καλύτερο μέρος για να δοκιμάσει κάποιος παραδοσιακή κουζίνα Λετονίας είναι τα krogs, δηλαδή οι ταβέρνες. Πρόκειται για χώρους με ρουστίκ διακόσμηση, με τους σερβιτόρους ντυμένους σαν γαλακτοκόμους και χωρικούς, που δίνουν άλλη ατμόσφαιρα στο γεύμα.

Ζήτω η μπίρα!

Όπως είναι φυσικό, τα αμπέλια δεν έχουν καμία τύχη τόσο βόρεια, γι’ αυτό και η μπίρα αποτελεί το κύριο αλκοολούχο ποτό. Κάθε πόλη έχει τη δική της μικροζυθοποιία, ενώ μερικές πολύ καλές επιλογές είναι η Užavas από το Ventspils και η Valmiermuižas από τη Valmiera. Το λικέρ-σήμα κατατεθέν είναι το Black Balzām, πηχτό και πικρό μείγμα βοτάνων και βότκα, που μπορεί εύκολα να περαστεί και για φάρμακο –στην πραγματικότητα έχει και θεραπευτικές ιδιότητες, όπως και αρκετό αλκοόλ, που φτάνει το 45%.

Τα 300 χρόνια ρωσικής κυριαρχίας δεν θα μπορούσαν να μην επηρεάσουν την κουζίνα της χώρας. Ένα από τα πιο δημοφιλή σνακ ρωσικής καταγωγής είναι το pelmeņi, ένα είδος ντάμπλινγκ κρέατος που σερβίρεται με ξινόκρεμα. Στη Ρίγα, ένα μεγάλο αχνιστό μπολ pelmeņi κοστίζει περίπου 2,5 ευρώ, ενώ μπορεί κάποιος να το βρει και σε καλά εστιατόρια με ρωσική κουζίνα, όπου μπορεί να δοκιμάσει και blini (ρωσικές τηγανίτες), borscht (σούπα λαχανικών με παντζάρια) και άλλες νοστιμιές ρωσικής καταγωγής.