Το μυστήριο του θανάτου της Τζέιν Ώστιν

to-mustirio-tou-thanatou-tis-tzein-ostin

Το σπίτι στο Τσάουτον όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής της η Τζέιν Ώστιν.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2011

Μπορεί να έχουν περάσει σχεδόν διακόσια χρόνια από τον θάνατο της Τζέιν Ώστιν, ωστόσο οι μυστηριώδεις συνθήκες του θανάτου της συνεχίζουν να κεντρίζουν την φαντασία συγγραφέων και ερευνητών.

Ο θάνατος της έχει αποδοθεί κατά καιρούς σε καρκίνο, στην ασθένεια του Άντισον και σε αυτοάνοσες παθήσεις, ενώ τώρα έρχεται να προστεθεί μια ακόμη θεωρία: δηλητηρίαση από αρσενικό.

Αυτό πιστεύει τουλάχιστον η συγγραφέας Λίντσεϊ Άσφορντ, η οποία μετακόμισε πριν τρία χρόνια στο χωριό Τσάουτον, όπου έζησε η Ώστιν, για να γράψει το νέο μυθιστόρημα της. Εγκαταστάθηκε στο παλιό σπίτι του αδελφού της Ώστιν και μελέτησε την αλληλογραφία της διάσημης συγγραφέως.

Σε ένα από αυτά, αποκαλύπτει στην Guardian, βρήκε μια πρόταση που της έκανε εντύπωση: «Είμαι σαφώς καλύτερα τώρα και βελτιώθηκε η εμφάνιση μου, η οποία ήταν αρκετά κακή: άσπρο, μαύρο και όλα τα κακά χρώματα».

Τα σκούρα και λευκά στίγματα στην επιδερμίδα που περιγράφει η Ώστιν, λίγους μήνες πριν το θάνατο της, είναι ενδείξεις για συμπτώματα δηλητηρίασης από αρσενικό.

Η Άσφορντ επικαλείται για να στηρίξει τους ισχυρισμούς της, εργαστηριακές έρευνες του 1948 που ανίχνευσαν στα μαλλιά της Ώστιν αρσενικό. Η τοξική αυτή ουσία είχε χρησιμοποιηθεί σε πολλά «θαυματουργά» ιατρικά σκευάσματα της εποχής για μεγάλη γκάμα παθήσεων, από τους ρευματισμούς για τους οποίους παραπονιόταν η Ώστιν, μέχρι την σύφιλη.

Είναι πολύ πιθανό λοιπόν να χορηγήθηκε στη συγγραφέα του αριστουργήματος «Λογική και ευαισθησία», ένα τέτοιο φάρμακο.

Η Άσφορντ πηγαίνει την θεωρία της ένα βήμα παραπέρα, για τις ανάγκες όμως του μυθιστορήματος της: «Έχοντας εξετάσει το οικογενειακό παρελθόν της, υπήρξαν πολλά περιστατικά που παρέμειναν άγνωστα και θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνητρο για φόνο».

Σύμφωνα με την ίδια, η δηλητηρίαση με αρσενικό ήταν «της μόδας» στις αρχές του 19ο αιώνα, πριν ανακαλυφθούν οι μέθοδοι ανίχνευσης της ουσίας στο ανθρώπινο σώμα.

Η καθηγήτρια Τζάνετ Τοντ, όμως, επιμελήτρια των εκδόσεων του Κέμπριτζ για την Τζέιν Ώστιν, είναι κατηγορηματική: «Αμφιβάλλω εάν δηλητηριάστηκε εσκεμμένα, το θεωρώ απίθανο, αλλά η πιθανότητα να της δόθηκε αρσενικό για ρευματισμούς είναι μεγάλη». Ο μόνος τρόπος να επιβεβαιωθούν αυτές οι θεωρίες θα ήταν να ξεθαφτούν τα οστά της Ώστιν για νέες εργαστηριακές έρευνες, αλλά αυτό το ενδεχόμενο συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες, όπως συμφωνούν τόσο η Λίντσεϊ Άσφορντ, όσο και η Τζάνετ Τοντ.