Ο Κλινικός Διαιτολόγος MSc, Γιώργος Μίλεσης, μας σερβίρει σαντορινιά φάβα και μας εξηγεί τα οφέλη της.

Θεωρείται το όσπριο της… παρέας και του μεζεδοπωλείου, αλλά είναι πολύ περισσότερα από μια ιδιαίτερη «αλοιφή» για το ψωμί σου.

Η φάβα συνιστά ένα πολύ πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά όσπριο, που περιέχει σημαντικά ποσά φυτικών ινών, φυτικής πρωτεΐνης, βιταμινών και μετάλλων, ενώ είναι πολύ φτωχή σε λιπαρά. Για το λόγο αυτό θεωρείται ευεργετική στο πεπτικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, ενώ βοηθά έμμεσα στον έλεγχο βάρους.

Η κύρια διαφοροποίηση της φάβας Σαντορίνης αφορά το διαφορετικό φυτό που καλλιεργείται στο νησί, το Lathyrusclymenum L. Σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο κλίμα του νησιού, προκύπτει η μοναδική αυτή φάβα με το έντονο κίτρινο χρώμα και την αξεπέραστη γεύση.

Κάνει γενικό… service στο σώμα
Συγκεκριμένα, η φάβα είναι πολύ καλή πηγή θειαμίνης (Β1), σιδήρου, χαλκού, φωσφόρου, καλίου, μαγνησίου – δίνοντας 10-19% των ημερήσιων αναγκών σου για κάθε ¼ κούπας (μαγειρεμένου προϊόντος) (1).

Σκέψου μόνο ότι: η θειαμίνη είναι άκρως απαραίτητη για την νευρολογική υγεία και τη λειτουργικότητα του ενεργειακού μεταβολισμού, ο σίδηρος είναι απαραίτητος για τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς, ενώ ο χαλκός (μαζί με το σίδηρο) συμμετέχουν στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Ο  χαλκός είναι απαραίτητος για την υγεία οστών, ανοσοποιητικού και αιμοφόρων αγγείων. Τέλος, ο φώσφορος και το μαγνήσιο έχουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση υγιών οστών, ενώ το μαγνήσιο μαζί το κάλιο συμμετέχουν στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος (1).

Παράλληλα, η φάβα περιέχει σημαντική ποσότητα φυλλικού οξέος (σ.σ. απαραίτητο για το ανοσοποιητικό, το καρδιαγγειακό και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων) και μαγγανίου συμμετέχει στο μεταβολικό υδατανθράκων, πρωτεϊνών και χοληστερόλης.

Ρυθμίζει έντερο και καρδιά
Εκτός όμως από τα παραπάνω θρεπτικά συστατικά που ευνοούν την καρδιαγγειακή υγεία, η φάβα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, παρέχοντας 9gr για κάθε ¼ κούπας. Ειδικότερα, όμως, είναι πλούσια σε διαλυτές ίνες, που βοηθούν στη βελτίωση του σακχάρου και της χοληστερόλης στο αίμα (1). Οι διαλυτές ίνες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στη μείωση της κακής LDL χοληστερόλης. Επιπλέον, συμβάλει στην καλή λειτουργία του εντέρου, χωρίς να το ερεθίζει, καθώς είναι ανεκτή ακόμα και σε κλινικές περιπτώσεις.

Βοηθά (έμμεσα) και στην απώλεια βάρους
Η φάβα είναι επίσης πλούσια σε πρωτεΐνη, αποδίδοντας 10 gr για κάθε ¼ κούπας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη (2), υπέρβαροι ή παχύσαρκοι που ακολούθησαν διατροφή ελεγχόμενης ενέργειας (σ.σ. θερμίδων), υψηλή σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες έχασαν περισσότερο βάρος και μείωσαν την ολική και LDL χοληστερόλη περισσότερο, από όσους ακολούθησαν μια αντίστοιχη διατροφή υψηλή σε υδατάνθρακες και χαμηλή σε λίπος. Το υψηλό αναλογικά περιεχόμενο της φάβας σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες (σε συνδυασμό) βοηθά σημαντικά σε αυτήν την κατεύθυνση.

Θα σου φτιάξει και τη διάθεση!
Σύμφωνα με την Kathrynne Holden (3) η φάβα περιέχει σημαντική ποσότητα λεβοντόπας, την οποία το σώμα μετατρέπει σε ντοπαμίνη, που με τη σειρά της βοηθά στη βελτίωση της διάθεσης, μαζί με τη σεροτονίνη και την νορεπινεφρίνη. Βιβλιογραφικά διαφαίνεται ότι τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης ευθύνονται εν μέρει για την κατάθλιψη. Γι’ αυτό και κάποια αντικαταθλιπτικά φάρμακα αυξάνουν τα επίπεδα της ντοπαμίνης, μαζί  με τη σεροτονίνη και τη νορεπινεφρίνη. Στην κατεύθυνση αυτή, η πρόσληψη λεβοντόπας από τη φάβα μπορεί να περιορίσει τα καταθλιπτικά συμπτώματα.

Περί φαρμακευτικής αγωγής για κατάθλιψη
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να υπερβάλεις στην ποσότητα φάβας που θα καταναλώσεις, αφού η υπερβολική πρόσληψη λεβοντόπας προκαλεί εξάντληση και πιθανή ανεπάρκεια βιταμίνης Β6 (4). Και αυτή η έλλειψη οδηγεί από μόνη της σε συμπτώματα κατάθλιψης.

Προσοχή όμως: αν παίρνεις αναστολείς οξειδάσης μονοαμινών (MAOIs) για κατάθλιψη, θα πρέπει να αποφύγεις τη φάβα, που περιέχει μεγάλα ποσά τυραμίνης (5). Από τη στιγμή που οι MAOIs μπλοκάρουν ένα ένζυμο που ελαχιστοποιεί την περίσσεια τυραμίνης στο αίμα, θα προκληθεί υπερτυραμιναιμία, με συνέπεια την πολύ απότομη αύξηση της πίεσης του αίματος. 

Σπάνια αλλεργιογόνο
Τέλος, υπάρχει –όπως με τα περισσότερα τρόφιμα– περίπτωση να λειτουργήσει (σπάνια) ως αλλεργιογόνο σε κάποιους ανθρώπους. Ωστόσο, το καλό μαγείρεμα της φάβας μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης (6).

Τα έχει όλα!
Εν ολίγοις, μιλάμε για ένα μοναδικό όσπριο στον πλανήτη με ιδιαίτερα πλούσιο περιεχόμενο σε θρεπτικά συστατικά που βοηθά έντερο, καρδιαγγειακό και  ανοσοποιητικό σύστημα, οστά και αιμοποιητικό σύστημα. Μέχρι και βελτίωση διάθεσης μπορεί να παρέχει. Τι άλλο να ζητήσεις;

Γιώργος Μίλεσης, MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
www.milessis.gr 
FB page: milessisgeorge