Αντιοξειδωτικά από τα τρόφιμα ή από συμπληρώματα διατροφής;
Σίγουρα θα έχετε ακούσει για τα αντιοξειδωτικά και τα σημαντικά τους οφέλη για την υγεία μας. Γνωρίζετε όμως ποιες είναι οι καλύτερες πηγές τους και αν τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να υποκαταστήσουν τις τροφές που τα περιέχουν; Διαβάστε παρακάτω και θα τα μάθετε όλα…
Είναι αλήθεια ότι τα αντιοξειδωτικά -όπως οι βιταμίνες C και Ε, η καροτίνη, το λυκοπένιο, η λουτεϊνη και πολλές άλλες ουσίες- μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη ασθενειών, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η νόσος Alzheimer και η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Ωστόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι η λήψη αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων δεν είναι ο καλύτερος τρόπος για να προσλάβετε τις ουσίες που χρειάζεται ο οργανισμός σας, αλλά ότι μπορείτε να καρπωθείτε τα οφέλη τους με την υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε αντιοξειδωτικά.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ιδιαίτερα σημαντικά, επειδή μπορούν να εξουδετερώσουν τις ελεύθερες ρίζες, τοξικά υποπροϊόντα του φυσικού κυτταρικού μεταβολισμού. Οι ελεύθερες ρίζες μπαίνουν επίσης στον οργανισμό μας κατά την έκθεση σε ορισμένες ουσίες, όπως ο καπνός του τσιγάρου, το φως του ήλιου ή τα φυτοφάρμακα.
Παρά το γεγονός ότι οι ελεύθερες ρίζες εκτελούν μερικές χρήσιμες λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος, όταν βρίσκονται σε υπερβολικές ποσότητες ή σε λάθος μέρος, μπορεί να βλάψουν τα υγιή κύτταρα, μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται οξείδωση. Η οξείδωση πιστεύεται ότι είναι ένας παράγοντας για την ανάπτυξη ορισμένων νόσων. Συνολικά, οι ελεύθερες ρίζες κάνουν πολύ περισσότερο κακό, παρά καλό.
Το σώμα μας παράγει φυσικά αντιοξειδωτικά και είναι αρκετά αποτελεσματικό στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών. Τα ορυκτά όπως ο χαλκός, το μαγγάνιο, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος, παίζουν σημαντικό ρόλο στην διαδικασία αυτή. Αλλά αυτή η διαδικασία δεν είναι 100% αποτελεσματική και η αποτελεσματικότητά της μειώνεται με την ηλικία.
Ένας λόγος για τον οποίο τα τρόφιμα με αντιοξειδωτικά φαίνεται να είναι καλύτερη επιλογή από τα συμπληρώματα, είναι ότι τα τρόφιμα περιέχουν ένα απαράμιλλο φάσμα αντιοξειδωτικών ουσιών. Ένα συμπλήρωμα μπορεί να περιέχει έναν μόνο τύπο αντιοξειδωτικού -ή ακόμη και περισσότερους. Ωστόσο, τα τρόφιμα περιέχουν χιλιάδες είδη αντιοξειδωτικών -μόνο η βιταμίνη Α, έχει πάρα πολλές μορφές- και δεν είναι γνωστό ποιες από τις ουσίες αυτές, παρέχουν οφέλη. Πολλοί ερευνητές υποθέτουν ότι τα αντιοξειδωτικά στα τρόφιμα, σχηματίζουν χημικά δίκτυα που στη συνέχεια αλληλεπιδρούν με το δικό μας κυτταρικό και γενετικό υλικό.
Αν και τα συμπληρώματα που περιέχουν αντιοξειδωτικά θεωρούνται γενικά ασφαλή, μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη μεγαλύτερης δόσης συμπληρωμάτων, όπως το β-καροτένιο ή η βιταμίνη Ε, μερικές φορές μπορεί να είναι επικίνδυνη.
Όσον αφορά στα τρόφιμα, δε θα πρέπει να προτιμάτε ένα ή μερικά είδη, αλλά όσο περισσότερα μπορείτε. Είναι καλύτερο να τρώτε ποικιλία τροφίμων ως μέρος μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής. Μερικές από τις καλύτερες πηγές αντιοξειδωτικών είναι:
Μούρα: μύρτιλα, βατόμουρα, σμέουρα, φράουλες κ.τ.λ., είναι μεταξύ των κορυφαίων πηγών αντιοξειδωτικών.
Φασόλια: τα μικρά κόκκινα φασόλια, τα μαύρα και άλλα είδη φασολιών, είναι τρόφιμα πλούσια σε αντιοξειδωτικά.
Φρούτα: Πολλές ποικιλίες μήλων (με τη φλούδα) είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, όπως και το αβοκάντο, τα κεράσια, τα πράσινα και κόκκινα αχλάδια, τα νωπά ή ξερά δαμάσκηνα, ο ανανάς, τα ακτινίδια και άλλα.
Λαχανικά: Εκείνα με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικές ουσίες, είναι οι αγκινάρες, το σπανάκι, το κόκκινο λάχανο, οι πατάτες (με τη φλούδα), οι γλυκοπατάτες και το μπρόκολο. Παρά το γεγονός ότι η επίδραση του μαγειρέματος στα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ποικίλλει ανάλογα με τη μέθοδο μαγειρέματος και το είδος του λαχανικού, μια μελέτη έδειξε ότι το μαγείρεμα γενικά αυξάνει τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στα λαχανικά.
Ποτά: Το πράσινο τσάι είναι γνωστό ότι αποτελεί καλή πηγή αντιοξειδωτικών, αλλά και άλλα ποτά έχουν υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών, όπως ο καφές, το κόκκινο κρασί και πολλοί χυμοί φρούτων όπως αυτός από ρόδι.
Ξηροί καρποί: Καρύδια, φιστίκια, φουντούκια και αμύγδαλα, είναι μερικοί από τους κορυφαίους σε περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών ουσιών, ξηρούς καρπούς.
Βότανα: Μπορεί να πρόκειται για απροσδόκητες «τροφές», αλλά τα βότανα και μπαχαρικά όπως το γαρύφαλλο, η κανέλα και η πιπερόριζα, τα αποξηραμένα φύλλα ρίγανης και η σκόνη κουρκουμά, είναι όλα καλές πηγές αντιοξειδωτικών.
Σιτηρά: Σε γενικές γραμμές, τα προϊόντα με βάση τη βρώμη είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικά από εκείνα που προέρχονται από άλλα σιτηρά.
Και για επιδόρπιο: Ας μην ξεχνάμε ότι ένα κομμάτι μαύρης σοκολάτας κατατάσσεται στις πιο πλούσιες τροφές αντιοξειδωτικών (περισσότερο κι από τα πιο πολλά φρούτα και λαχανικά).
Τέλος, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, προσφέρουν πολλά ακόμη οφέλη για την υγεία, καθώς είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και άλλες βιταμίνες και ανόργανα συστατικά και χαμηλά σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη.