Ποιες είναι οι καλύτερες και οι χειρότερες επιλογές που μπορούμε να κάνουμε όσον αφορά στα ψάρια και τα θαλασσινά;

Πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν δημιουργήσει λίστες που βοηθούν στην αναγνώριση των ψαριών που είναι προτιμότερα για τη διατροφή μας, είτε μπορεί να είναι βλαβερά ή υπό εξαφάνιση.

Έτσι, δημιουργήθηκε μια λίστα με τα «πράσινα» και ωφέλιμα ψάρια και θαλασσινά, αλλά κι εκείνα που μπορεί να είναι επικίνδυνα για την υγεία μας ή να ζουν πια σε μικρές ποσότητες.

Τα κριτήρια αφορούν: α) χαμηλά επίπεδα ρύπων (υδράργυρο κ.ά.) υψηλά επίπεδα στα ωφέλιμα για την υγεία ωμέγα-3 λιπαρά και γ) να προέρχονται από βιώσιμη αλιεία.

Ποια ψάρια να προτιμάτε

1. Τόνος Albacore (από τις ΗΠΑ ή τη Βρετανική Κολομβία)

Πολλοί τόνοι έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, αλλά ο τόνος Albacore -το είδος του λευκού τόνου, που είναι συνήθως σε κονσέρβα- παίρνει ιδιαίτερα καλή βαθμολογία, αρκεί να τον έχουν ψαρέψει με πετονιά ή καλάμι, στις ΗΠΑ ή στη Βρετανική Κολομβία. Ο λόγος: οι μικρότεροι (συνήθως λιγότερο από 20 κιλά), νεαροί τόνοι, πιάνονται συνήθως με αυτόν τον τρόπο (σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα ψάρια που αλιεύονται με παραγάδια). Τα ψάρια αυτά έχουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά υδραργύρου και ρύπων και εκείνα που αλιεύονται στα πιο κρύα, βόρεια νερά, έχουν συχνά υψηλότερα ποσοστά ωμέγα-3 λιπαρών. Φροντίστε λοιπόν να διαβάζετε τις ετικέτες.

2. Σολομός (άγριος)

Σε ορισμένες περιοχές όπου αλιεύεται ο άγριος σολομός –όπως η Αλάσκα- γίνεται καλή διαχείριση της αλιείας, με βιολόγους να ελέγχουν διάφορα θέματα και κυρίως την υπεραλίευση. Αυτή η στενή παρακολούθηση, καθώς και οι αυστηρές ποσοστώσεις και η προσεκτική διαχείριση της ποιότητας των υδάτων, σημαίνει ότι ο σολομός από την Αλάσκα και άλλες περιοχές με παρόμοια συστήματα, είναι πολύ υγιεινός.

3. Στρείδια (εκτροφής)

Τα στρείδια εκτροφείου είναι ωφέλιμα (85 γραμ. περιέχουν πάνω από 300 mg ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και περίπου το ένα τρίτο των συνιστώμενων ημερήσιων τιμών σιδήρου). Επιπλέον, είναι καλά για το περιβάλλον. Τα στρείδια τρέφονται από τα φυσικά θρεπτικά συστατικά και την άλγη του νερού. Μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως φυσικοί ύφαλοι, προσελκύοντας και παρέχοντας τροφή για άλλα ψάρια. Μια προειδοποίηση για την υγεία: τα ωμά οστρακοειδή, ιδιαίτερα εκείνα που προέρχονται από ζεστά νερά, μπορεί να περιέχουν βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες.

4. Σαρδέλες (άγριες)

Αυτό το φτηνό, μικρό ψάρι, είναι πρώτο στη λίστα των πιο υγιεινών τροφών και όχι άδικα. Έχει περισσότερα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ό, τι ο σολομός, ο τόνος ή οποιαδήποτε άλλη τροφή. Είναι επίσης ένα από τα πολύ, πολύ λίγα τρόφιμα, που έχουν από τη φύση τους υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη D.

5. Πέστροφα (ιχθυοτροφείου)

Σε πολλές περιοχές, η ιριδίζουσα πέστροφα εκτρέφεται κυρίως σε λίμνες γλυκού νερού και οι «μακρόστενες» που είναι περισσότερο προστατευμένες από ρύπους, τρέφονται με συγκεκριμένη τροφή. Το είδος της άγριας πέστροφας είναι εκείνο που απαντάται στα περισσότερα ορεινά ποτάμια της πατρίδας μας και είναι συγγενές είδος με την πέστροφα που εκτρέφεται στα ιχθυοτροφεία.

Ποια ψάρια να αποφεύγετε

Πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εισηγηθεί να αποφεύγουμε μερικά είδη ψαριών και θαλασσινών. Όσα αναφέρονται παρακάτω είναι μερικά μόνο που: είναι δημοφιλή, αλλά κοντεύουν να εξαντληθούν και σε πολλές περιπτώσεις, φέρουν τα υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου και άλλων βλαβερών ουσιών.

1. Τόνος Bluefin

Ο περίφημος ερυθρός ή κυανόπτερος τόνος (bluefin tuna), μπήκε το 2010 στη λίστα των απειλούμενων ειδών, μαζί με το γιγάντιο πάντα, τίγρεις και δερματοχελώνες. Αν και οι περιβαλλοντικές ομάδες τονίζουν την ανάγκη προστασίας του, ο τόνος αυτός συνεχίζει να πωλείται ακριβά. Επιπλέον έχει υψηλά επίπεδα υδραργύρου και ρύπων και προτείνεται να μην το τρώμε.

2. Λαβράκι Χιλής (γνωστό και ως μπακαλιάρος της Ανταρκτικής)

Αυτό το ψάρι με την αργή ανάπτυξη και το μαλακό «κρέας», είναι υπό εξαφάνιση από τα κρύα νερά της Ανταρκτικής όπου ζει. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να πιαστεί -μηχανότρατες και παραγάδια- έχουν επίσης καταστρέψει τη ζωή της θάλασσας και απειλούν τα θαλασσοπούλια. Επίσης έχει υψηλά επίπεδα υδραργύρου: οι ενήλικες δεν πρέπει να τρώνε περισσότερα από δύο ψάρια το μήνα και τα παιδιά ηλικίας 12 ετών και κάτω, θα πρέπει να τρώνε λιγότερο από μία φορά το μήνα.

3. Σφυρίδα

Φωτογραφία: http://en.wikipedia.org

Τα υψηλά επίπεδα υδραργύρου σε αυτά τα γιγάντια ψάρια, έχουν κάνει τους ειδικούς να συστήνουν προσεκτική και με μέτρο κατανάλωση. Αυτά τα ψάρια ζουν πολλά χρόνια, αλλά αναπαράγονται για ένα μικρό χρονικό διάστημα, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα στην υπεραλίευση.

4. Πεσκανδρίτσα

Αυτό το παράξενο ψάρι μοιάζει με γατόψαρο, καθώς έχει μουστάκια και είναι ψάρι βυθού, αλλά η σπάνια γεύση του, ελκύει τους καλοφαγάδες. Αν και ο πληθυσμός της είχε μειωθεί, τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα τελευταία, αλλά οι μηχανότρατες συνεχίζουν να απειλούν τους βιοτόπους όπου ζει.

5. Καθρεπτόψαρο Ατλαντικού

Όπως και η σφυρίδα, αυτό το ψάρι ζει πολλά χρόνια, αλλά είναι αργό στην αναπαραγωγή και άρα ευάλωτο στην υπεραλίευση. Αυτό σημαίνει επίσης ότι έχει υψηλά επίπεδα υδραργύρου και μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία.

6. Σολομός (ιχθυοτροφείου)

Οι περισσότεροι σολομοί ιχθυοτροφείου, μεγαλώνουν σε ασφυκτικό περιβάλλον, συχνά γεμάτο με παράσιτα και ασθένειες που απειλούν τον άγριο σολομό που προσπαθεί να κολυμπήσει στα νερά αναπαραγωγής του. Ο σολομός εκτροφείου, τρέφεται συχνά με ιχθυάλευρα, του χορηγούνται αντιβιοτικά για την καταπολέμηση των ασθενειών και μπορεί να περιέχει άλλες βλαβερές ουσίες.