Ταλαιπωρούν εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο, αρκετοί εκ των οποίων δεν αναζητούν σχεδόν ποτέ ιατρική λύση. Μάθετε τι είναι και πώς προκαλούνται οι αιμορροΐδες και κυρίως, πώς αντιμετωπίζονται.

Η άποψη που επικρατούσε μέχρι σήμερα ότι οι αιμορροΐδες είναι διατεταγμένες φλέβες δεν είναι ακριβής. Οι αιμορροΐδες αποτελούνται από μικρού μεγέθους αρτηρίες και φλέβες, από πολλές αρτηρίδιο-φλεβικές αναστομώσεις, δημιουργώντας αγγειακές μάζες που έχουν πολλές κοινές λειτουργικές ιδιότητες με τον στυτικό ιστό.

Οι συγκεκριμένες μάζες είναι τοποθετημένες στο κατώτερο τμήμα του παχέος εντέρου και στον πρωκτό, κυκλοτερώς, δημιουργώντας δύο αιμορροϊδικά πλέγματα, τις εσωτερικές και εξωτερικές αιμορροΐδες. Οι δύο αυτές ανατομικές δομές υπάρχουν υπό φυσιολογικές συνθήκες σε όλους τους ανθρώπους και συμβάλλουν στο μηχανισμό της εγκράτειας, δηλαδή στην καλύτερη στεγανοποίηση του πρωκτού και στον έλεγχο των κενώσεων. Συνεπώς, οι φυσιολογικές αιμορροΐδες δεν είναι πάθηση αλλά μέρος του σώματος μας.

Όταν όμως οι αιμορροΐδες προκαλούν δυσάρεστα για τον ασθενή συμπτώματα, τότε χρησιμοποιούμε τον όρο «αιμορροϊδοπάθεια». Η αιτία της αιμορροϊδοπάθειας είναι άγνωστη, οι παράγοντες όμως που φαίνεται να προδιαθέτουν και να αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορροιδοπάθειας είναι οι ακόλουθοι:

•Χρόνια δυσκοιλιότητα

•Κύηση/ τοκετός

•Βαριά εργασία που συντελεί στη συχνή αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης

•Κληρονομική προδιάθεση

•Καθιστική ζωή και παχυσαρκία

•Παρατεταμένη ορθοστασία

•Ελλιπής υγιεινή της πρωκτικής περιοχής

Οι αιμορροΐδες, συνήθως, δεν είναι επικίνδυνες, ούτε απειλητικές για τη ζωή. Σπάνια, μπορεί να παρουσιάσει ένας ασθενής έντονη αιμορραγία ή σοβαρή αναιμία. Ωστόσο, επηρεάζουν καθοριστικά την καθημερινότητα των ασθενών και υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής τους.

Μια εσωτερική αιμορροΐδα, επί παραδείγματι, μπορεί να προεξέλθει του πρωκτού και να καταστεί επώδυνη και ερεθισμένη. Αυτές είναι γνωστές ως προσπίπτουσες αιμορροΐδες. Τα συμπτώματα των εξωτερικών αιμορροΐδων μπορεί να περιλαμβάνουν επώδυνο πρήξιμο ή τη δημιουργία σκληρής μάζας γύρω από τον πρωκτό που προκαλείται από τον σχηματισμό θρόμβου εντός του αιμορροϊδικού πλέγματος.

Πρόκειται για μια σοβαρή επιπλοκή, γνωστή ως θρόμβωση εξωτερικών αιμορροΐδων ή κρίση αιμορροϊδοπάθειας. Οι αιμορροΐδες θρομβώνονται συνήθως μετά από οξύ επεισόδιο δυσκοιλιότητας ή επανειλημμένες διαρροϊκές κενώσεις, μετά από απότομη άρση βάρους και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Σε θρόμβωση αιμορροΐδας παρατηρείται οξύς, βασανιστικός για τον ασθενή, πόνος. Ο πόνος είναι τόσο έντονος ώστε ο ασθενής δεν μπορεί ούτε να καθίσει ούτε να αφοδεύσει. Η θρόμβωση εξελίσσεται σε νέκρωση και εξέλκωση του αιμορροϊδικού όζου. Η μικροβιακή λοίμωξη και η διαπύηση αυτών των θρομβώσεων είναι μια ιδιαίτερα σοβαρή επιπλοκή με υψηλό πυρετό και χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης.

Σε άλλες περιπτώσεις τα αιμορροϊδικά συμπτώματα εξαφανίζονται από μόνα τους μέσα σε λίγες μέρες. Αλλά, στις περισσότερες των περιπτώσεων, οι αιμορροΐδες επανεμφανίζονται, συχνά σε επιδεινωμένη μορφή. Επιπρόσθετα, η έντονη καταβολή προσπάθειας, το τρέξιμο ή το τρίψιμο γύρω από τον πρωκτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό με αιμορραγία και/ή κνησμό, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει φαύλο κύκλο συμπτωμάτων. Κνησμό μπορεί να προκαλέσει επίσης και η αποξηραμένη βλέννα.

Παρότι πολλοί άνθρωποι έχουν αιμορροΐδες (διογκωμένα αιμορροϊδικά πλέγματα), δεν παρουσιάζουν όλοι συμπτώματα. Το πιο κοινό σύμπτωμα των εσωτερικών αιμορροΐδων είναι η αιμορραγία με ανοιχτόχρωμη κόκκινη απόχρωση που επικαλύπτει τα κόπρανα και φαίνεται στο χαρτί υγείας ή στη λεκάνη, γεγονός το οποίο οφείλεται αποκλειστικά στις ρωγμές του βλεννογόνου που καλύπτει το διατεταμένο έσω αιμορροϊδικό πλέγμα.

Είναι απαραίτητο να τονισθεί ότι σε κάθε περίπτωση κατά την οποία υπάρχει απώλεια αίματος στα κόπρανα ο ασθενής πρέπει να απευθύνεται στο γιατρό του για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να οφείλεται η αιμορραγία σε άλλο σοβαρότερο νόσημα του παχέος εντέρου.

Πώς αντιμετωπίζεται η αιμορροϊδοπάθεια;

Η σωστή αντιμετώπιση της αιμορροϊδοπάθειας προϋποθέτει σωστή διάγνωση από εξειδικευμένο στις παθήσεις γιατρό. Καθώς, πέραν όλων των άλλων, πολλά προβλήματα της ορθοπρωκτικής περιοχής, περιλαμβανομένων των ραγάδων, των συριγγίων, των αποστημάτων ή του ερεθισμού και του κνησμού (pruritus ani), παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα και προσδιορίζονται, λανθασμένα, ως αιμορροΐδες.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων στοχεύει αρχικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Τα μέτρα που λαμβάνονται προς τούτο περιλαμβάνουν:

- Αρκετά ζεστά μπάνια κατά τη διάρκεια της ημέρας με καθαρό, ζεστό νερό για περίπου δέκα λεπτά για τη χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους.

- Αύξηση των διατροφικών ινών και των υγρών για την ανακούφιση από την πίεση και το σφίξιμο της δυσκοιλιότητας. Η κατανάλωση της σωστής ποσότητας ινών και η κατάποση έξι έως οκτώ ποτηριών με υγρά (όχι αλκοόλ) μαλακώνουν τα κόπρανα διευκολύνοντας την αποβολή τους. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται η πίεση και το σφίξιμο και προλαμβάνεται η πρόπτωση των αιμορροΐδων. Καλή πηγή ινών είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και τα σιτηρά ολικής αλέσεως. Επιπρόσθετα οι γιατροί μπορεί να συστήσουν κάποιο συμπλήρωμα που να μαλακώνει τα κόπρανα.

Στην περίπτωση κατά την οποία τα συντηρητικά αυτά μέτρα δεν αποδώσουν και το πρόβλημα συνεχίζεται και/ή επιδεινώνεται, η αιμορροϊδοπάθεια πρέπει να αντιμετωπιστεί με ριζικότερες μεθόδους καθώς η χρήση φαρμακευτικής αγωγής είτε από το στόμα είτε σε μορφή αλοιφών ή υπόθετων συνήθως δεν έχει αποτελέσματα ή μπορεί να ανακουφίσει μόνο προσωρινά τον ασθενή από τα συμπτώματα.

Στην περιοχή του πρωκτού μπορούν να χρησιμοποιούνται υπόθετα και αλοιφές με τοπική επουλωτική δράση, πρέπει όμως να αποφεύγεται η χρήση τοπικών αναισθητικών όπως ξυλοκαϊνη ή αλοιφές με κορτιζόνη.

Η ριζικότερη αντιμετώπιση, όπως μπορεί να είναι η χειρουργική, περιλαμβάνει αρκετές τεχνικές, η επιλογή των οποίων εξαρτάται από τον βαθμό της αιμορροϊδοπάθειας του κάθε αρρώστου, αλλά πρωτίστως από την εμπειρία του θεράποντα ιατρού.

Είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν πλήρως οι αιμορροΐδες χωρίς χειρουργική επέμβαση;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι θετική έως ένα βαθμό. Σήμερα, μπορούμε να εξαλείψουμε πλήρως την αιμορροϊδοπάθεια χωρίς να υποβάλουμε τον ασθενή στην ταλαιπωρία και τους πιθανούς κινδύνους μιας κλασικής χειρουργικής επέμβασης. Εξάλλου καμία από τις γνωστές τεχνικές δεν δίνει οριστική λύση σε όλη τη γκάμα της αιμορροϊδοπάθειας.

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των αιμορροΐδων προϋποθέτει συνδυασμό διαφόρων μεθόδων ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενή, έχοντας πάντα ως βασικό κριτήριο την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος με τη λιγότερο δυνατή επέμβαση στην περιοχή. Έτσι, δεν προλαμβάνεται μόνο ο μετεγχειρητικός πόνος, αλλά και οι μετεγχειρητικές επιπλοκές, οι οποίες πρέπει να αποφευχθούν καθώς αντιμετωπίζονται δύσκολα και μπορεί να αφήσουν μόνιμες αλλοιώσεις στην περιοχή.

Γι αυτό επιλέγουμε ως ασφαλέστερη και πιο αποτελεσματική μέθοδο, την αιμορροϊδοπλαστική με Laser και απολίνωση-ανάρτηση των αιμορροϊδικών όζων.

Η αιμορροϊδοπλαστική είναι μία ανώδυνη μέθοδος, ελάχιστα επεμβατική που διαρκεί λιγότερο από δεκαπέντε λεπτά και διενεργείται υπό ελάχιστη αναισθησία ή μέθη. Είναι μία βελτιωμένη εκδοχή της απλής απολίνωσης των αιμορροϊδικών όζων, η οποία ελαχιστοποιεί τις επιπλοκές και παρενέργειες, ενώ ταυτόχρονα μηδενίζει τις υποτροπές.

Οι παρενέργειες είναι σπανιότατες και περιλαμβάνουν αίσθημα ατελούς κένωσης για 4-5 ημέρες και ένα αίσθημα βάρους στην περιοχή του πρωκτού για 2-3 ημέρες. Μετά την επέμβαση δεν απαιτείται νοσηλεία και ο ασθενής επιστρέφει σπίτι του. Την επόμενη ημέρα ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει χωρίς πρόβλημα στις καθημερινές δραστηριότητες του.

Από τον Αλκιβιάδη Παππά, Χειρουργό, Ειδικό στις Ορθοπρωκτικές Παθήσεις, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .