Είτε ως Μπόρατ, είτε ως Μπρούνο, είτε ως ο… εαυτός του, ο Σάσα Μπάρον Κοέν δεν παύει να εκπλήσσει και να διχάζει τόσο το κοινό, όσο και τους κριτικούς.

Οι περισσότεροι τον γνώρισαν ως Μπόρατ, ο Σάσα Νόαμ Μπάρον Κοέν, όμως, «κρύβει» μια πολύπλευρη καλλιτεχνική προσωπικότητα που δεν περιορίζεται σε ένα μόνο χαρακτήρα. Γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1971 στο Χάμερσμιθ του δυτικού Λονδίνου και είναι ο μεσαίος από τα 3 αδέρφια, ο ένας εκ των οποίων σήμερα είναι συνθέτης κι έχει δουλέψει σε διάφορες ταινίες του αδερφού του. Η γυμνάστρια αερόμπικ από το Ισραήλ μητέρα του και ο έμπορος πατέρας του με καταγωγή από την Ουαλία ανέθρεψαν με εβραϊκές αρχές την οικογένειά τους.

Ο Μπάρον Κοέν πήγε σε ιδιωτικό σχολείο αρένων στο βόρειο Λονδίνο και στη συνέχεια φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, όπου ασχολήθηκε κυρίως με την ιστορία, ενώ έπειτα βρέθηκε και στο club ερασιτεχνών δραματικής τέχνης του Πανεπιστημίου, παίζοντας σε διάφορες παραστάσεις, μια εκ των οποίων και το «Συρανό ντε Μπερζεράκ». Τις εποχές αυτές, μάλιστα, έμπαινε σε διάφορα πριβέ πάρτι υποδυόμενος διάφορους ρόλους, εκμεταλλευόμενος το ταλέντο του να προβάλλει κάτι διαφορετικό από αυτό που πράγματι είναι.

Μετά το Πανεπιστήμιο δούλεψε για λίγο ως μοντέλο, κάνοντας φωτογραφήσεις για διάφορα περιοδικά και στις αρχές των ‘90s βρέθηκε συμπαρουσιαστής σε μια εβδομαδιαία εκπομπή της καλωδιακής τηλεόρασης. Στα μέσα της δεκαετίας, βρίσκεται στο πρώιμο στάδιο της δημιουργίας του Μπόρατ που εμείς γνωρίσαμε το 2006, αφού πλάθει τον χαρακτήρα Κρίστο, έναν φανταστικό τηλεοπτικό ρεπόρτερ από την Αλβανία, ο οποίος αποτελεί την αρχική σύλληψη του Μπόρατ. Υποδυόμενος τον Κρίστο, στέλνει βίντεο στο Channel 4 και κατορθώνει να τραβήξει την προσοχή των παραγωγών. Έτσι αποκτά άλλη μια μικρή τηλεοπτική εκπομπή, ενώ το 1995 εμφανίζεται και στην πρώτη του τηλεοπτική ταινία, με τίτλο «Jack and Jeremy’s police 4».

Για ένα χρονικό διάστημα βρέθηκε και στο Παρίσι σπουδάζοντας… κλόουν, ενώ το 1998 βρίσκεται στην τηλεοπτική σειρά «Comedy nation» και φαίνεται πως από δω και πέρα επιλέγει να κάνει τον κόσμο να γελάει, έχοντας ως κύρια έμπνευσή του τον αγαπημένο του ηθοποιό Πίτερ Σέλερς, αντί να ασχοληθεί με το αντικείμενο των σπουδών του, την ιστορία.

Η γέννηση του… Ali G

Ο ταλαντούχος κωμικός είναι σήμερα διάσημος για τους χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει κι έχει κάνει διάσημους, ένας εκ των οποίων είναι ο Ali G. Πρόκειται για έναν λευκό, χαμηλής μόρφωσης, ράπερ που ακολουθεί την hip hop κουλτούρα, ντύνεται και φέρεται αναλόγως και εμφανίζεται πρώτη φορά στο σατιρικό Eleven o’ clock show του Channel 4, ενώ αργότερα, το 1998 τον υποδύεται στην τηλεοπτική παραγωγή «Live from the lighthouse», μέχρι το 2000 να αποκτήσει το δικό του σόου «Da Ali G show», όπου κάνουν την εμφάνισή τους και οι επερχόμενοι χαρακτήρες, Μπόρατ και Μπρούνο. Για το σόου, ο Μπάρον Κοέν κερδίζει διάφορα βραβεία, μεταξύ των οποίων και BAFTA και έχει την ευκαιρία –ως Ali G πάντα- να πάρει διάφορες συνεντεύξεις από σημαντικά πρόσωπα, όπως τον πρώην αστροναύτη της NASA, Μπαζ Όλντριν, ρωτώντας τον πώς νιώθει που δεν είναι ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε το πόδι του στη σελήνη, τον Αμερικανό γλωσσολόγο, φιλόσοφο, καθηγητή Πανεπιστημίου και συγγραφέα Νόαμ Τσόμσκι, ρωτώντας τον πόσες λέξεις ξέρει κ.ά.

Την ίδια χρονιά ο χαρακτήρα αυτός λαμβάνει ακόμα περισσότερη δημοσιότητα, αφού εμφανίζεται ως οδηγός στο βίντεο-κλιπ της Μαντόνα με τίτλο «Music», το οποίο σημειώνει μεγάλη επιτυχία, ενώ το 2002 γράφει το σενάριο και πρωταγωνιστεί στην κωμωδία «Ali G indahouse», με πρωταγωνιστή φυσικά τον ίδιο.

Το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, όμως, εκτός ρόλου Ali G έχει ήδη κάνει το 2000 στην low-budget κομεντί «The Jolly Boys’ last stand» του Κρίστοφερ Πέιν, όπου έχει ένα μικρό ρόλο. Το 2005 «δανείζει» τη φωνή του στην περιπέτεια-animation «Madagascar», εμφανίζεται στην τηλεοπτική σειρά «Curb your enthusiasm» και το 2006 συναντά τον Γουίλ Φέρελ στο πρωταγωνιστικό καστ της ταινίας «Ο ελεεινός ιππότης της ασφάλτου» σκηνοθεσίας Άνταμ Μακ Κέι, όπου υποδύεται τον ομοφυλόφιλο οδηγό της Formula 1, Ζαν Ζιράρ, και κερδίζει βράβευση από τους κριτικούς του Σικάγο, βραβείο Mtv και υποψηφιότητα για βραβείο Teen Choice.

Από τον κουλ ράπερ στον ρεπόρτερ από το Καζακστάν

Η μεγαλύτερη, ίσως, επιτυχία του ταλαντούχου κωμικού έρχεται το 2006, όταν υποδύεται ένα δημοσιογράφο από το Καζακστάν που φεύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ και στην πορεία αποκτά εμμονή με την Πάμελα Άντερσον και θέλει να την παντρευτεί. Ο Μπάρον Κοέν, μεταξύ άλλων, γράφει τα κείμενα και πρωταγωνιστεί στην ταινία με τίτλο «Borat», η οποία έχει περισσότερο χαρακτήρα «mockumentary», δηλαδή παρωδία ντοκιμαντέρ, και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με Αμερικανούς πολίτες, προβάλλοντας σκωπτική διάθεση προς την αμερικάνικη κουλτούρα, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί μια όχι και τόσο πολιτικά ορθή στάση απέναντι στις γυναίκες, τους εβραίους, τους ομοφυλόφιλους και το… «Baywatch», δίνοντας περιθώρια για αρνητικούς σχολιασμούς και παρεξηγήσεις, ενώ η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε σε όλο τον αραβικό κόσμο πλην του Λιβάνου.

Η ταινία πήγε καλά εμπορικά, συγκεντρώνοντας 261 εκατομμύρια δολάρια σε εισπράξεις, δέχτηκε καλές κριτικές σε γενικές γραμμές και βρέθηκε υποψήφια για Όσκαρ σεναρίου -το οποίο έγραψε ο Μπάρον Κοέν μαζί με 4 συνεργάτες. Ο διάσημος –πλέον- κωμικός, εκτός από την υποψηφιότητα για Όσκαρ που κέρδισε, κατέκτησε το βραβείο British Comedy, τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερου ηθοποιού σε κωμωδία και άλλα βραβεία, βλέποντας τη φήμη του να εκτοξεύεται στα ύψη.

Οι αντιδράσεις στο πρόσωπό του και στην ταινία παρ’ όλ’ αυτά υπήρξαν πολλές, ενώ και αρκετά από τα πρόσωπα που εμφανίστηκαν στο mockumentary έδειξαν δυσαρέσκεια ή υπέβαλλαν ακόμη και μηνύσεις όταν είδαν το τελικό αποτέλεσμα. Ο ίδιος πάντως, ανέφερε συχνά σαν επιχείρημα το ότι παρ’ όλο που και ο ίδιος είναι εβραϊκής καταγωγής, δεν δίστασε να δημιουργήσει έναν αντισημίτη Μπόρατ.

Ο χαρακτήρας αυτός φυσικά δεν περιορίστηκε μόνο στην ταινία, αλλά βρέθηκε στη συνέχεια σε διάφορες τηλεοπτικές σειρές, σόου, συνεντεύξεις (αφού ο ίδιος ο ηθοποιός αποφεύγει τις συνεντεύξεις ως ο… εαυτός του), τηλεταινίες, μέχρι και το 2007, όταν ο Μπάρον Κοέν ανακοίνωσε ότι «αποσύρεται» από τον Μπόρατ. Τότε είναι που βρίσκεται στα χέρια του Τιμ Μπάρτον στο «Sweeney Todd: ο φονικός κουρέας της οδού Φλιτ» μαζί με τον Τζόνι Ντεπ και την Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, ενώ συνεχίζει να προκαλεί με διάφορες εμφανίσεις, όπως με το φιλί που έδωσε στον κωμικό Γουίλ Φέρελ στα κινηματογραφικά Mtv awards του 2007.

Ο Μπόρατ «πεθαίνει», ο Μπρούνο γεννιέται

Το 2009 ξεπηδά άλλο ένα alter ego του Μπάρον Κοέν, ο οποίος μαζί με τους συνεργάτες του γεννά το χαρακτήρα του Μπρούνο, ενός Αυστριακού γκέι ρεπόρτερ μόδας. Αρκετά πιο αδύνατος από τον Μπόρατ, ξανθός και αποτριχωμένος, ο Μπρούνο κυνηγάει μια καριέρα στην Αμερική, ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο με τον Μπόρατ: συνεντεύξεις που προκαλούν αμηχανία, αντιδράσεις απλών Αμερικανών, ανορθόδοξες φάρσες με στόχο ο ίδιος να γίνει ο πιο διάσημος Αυστριακός σούπερ σταρ μετά τον… Χίτλερ. Η ρατσιστική, φασιστική και προκλητική διάθεση δεν λείπει ούτε από αυτή την ταινία, η οποία δεν σημειώνει την ίδια επιτυχία με τον Μπόρατ, αλλά παρ’ όλ’ αυτά λαμβάνει από τους περισσότερους κριτικούς θετικούς σχολιασμούς και φτάνει τα 138 εκατομμύρια σε εισπράξεις.

Ο Σάσα Μπάρον Κοέν συνεχίζει να προκαλεί, ως Μπρούνο και μετά την ταινία και στα κινηματογραφικά βραβεία Mtv του 2009 προσγειώνεται ντυμένος ως Μπρούνο-άγγελος πάνω στον Eminem, με τα οπίσθιά του πάνω στο πρόσωπο του ράπερ, ο οποίος αποχώρησε θυμωμένος, ενώ αργότερα παραδέχτηκε ότι ήταν όλο στημένο.

Φυσικά και αυτή τη φορά δεν έλειψαν οι μηνύσεις τόσο από απλούς πολίτες συμμετέχοντες, όσο και από άλλα πρόσωπα, όπως τον Παλαιστίνιο Ayman Abu Aita, ο οποίος υπέβαλλε μήνυση κατά του Μπάρον Κοέν με την κατηγορία ότι τον συκοφάντησε, παρουσιάζοντάς τον ως τρομοκράτη, ενώ και η ομοφυλοφιλική κοινότητα ανέφερε πως τέτοιου είδους ταινίες δεν βοηθούν τελικά στην αποδοχή των ομοφυλόφιλων από τον κόσμο, περνώντας αρνητικά στερεότυπα.

Μετά τον Μπρούνο και τον Μπόρατ… τι;

Αφήνοντας πίσω τους δύο χαρακτήρες που τον έκαναν διάσημο, ο Σάσα Μπάρον Κοέν βρίσκεται στα χέρια του Μάρτιν Σκορτσέζε και στο καστ της τελευταίας ταινίας του διάσημου σκηνοθέτη με τίτλο «Hugo», που βραβεύτηκε με 5 Όσκαρ στην 84η απονομή των Όσκαρ. Στην ταινία υποδύεται τον αυστηρό επιθεωρητή Γκουστάβ, ο οποίος, όμως, μέχρι το τέλος της ταινίας «μαλακώνει».

Το επόμενο project του διάσημου κωμικού είναι ο… Άραβας δικτάτορας (Στρατηγός Αλαντίν), ο οποίος έχει ήδη ξεκινήσει τις εμφανίσεις του. Πρόκειται για έναν δικτάτορα από μια φανταστική χώρα που θέτει σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του για να εξασφαλίσει ότι η δημοκρατία… δεν θα φτάσει ποτέ στη χώρα του.

Στην τελετή των Όσκαρ, μάλιστα, απαγορεύτηκε η είσοδος στον Μπάρον Κόεν με την εμφάνιση του δικτάτορα, κάτι που φυσικά αγνόησε ο τολμηρός κωμικός και εμφανιζόμενος ακριβώς όπως του είχε απαγορευτεί, χαιρέτησε τους δημοσιογράφους, φωνάζοντας «Θάνατος στη Δύση», ρίχνοντας την υποτιθέμενη τέφρα από την τεφροδόχο που κρατούσε στον δημοσιογράφο Ράιαν Σίκρεστ. Τα πνευματικά δικαιώματα της ταινίας έχει η Paramount, η οποία μετά τον καθιερωμένο πόλεμο ανάμεσα στις εταιρίες παραγωγής (όπως συμβαίνει σε κάθε ταινία του Μπάρον Κοέν), κέρδισε τη μάχη, έχοντας αποστείλει στον ηθοποιό δύο κατσίκες ντυμένες με μπλουζάκια της Paramount, για να τον δελεάσει.

Ακόμη, ο εκκεντρικός κωμικός δάνεισε ξανά τη φωνή του στην περιπέτεια-animation «Μαδαγασκάρη 3», ενώ θα τον συναντήσουμε στο ρόλο του Θερναδιέρου και στην ταινία «Οι άθλιοι» από το κλασικό μυθιστόρημα του Βίκτωρος Ουγκώ, μαζί με τον Χιου Τζάκμαν, την Αμάντα Σέιφριντ, την Αν Χάθαγουεϊ, το Ράσελ Κρόου, την Έλενα Μπόναμ Κάρτερ κ.ά., αλλά και στα γυρίσματα του γουέστερν «Django unchained» με τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο, τον Κερτ Ράσελ, τον Σάμιουελ Τζάκσον, τον Κριστόφ Βαλτς (και τον Κουέντιν Ταραντίνο στη θέση του σκηνοθέτη και του σεναριογράφου).

Ένα από τα άμεσα σχέδια του, επίσης, είναι να υποδυθεί τον εκλιπόντα τραγουδιστή των Queen, Φρέντι Μέρκιουρι, σε σενάριο Πίτερ Μόργκαν, σε μια ταινία που θα επικεντρώνεται στην περίοδο από το 1971 μέχρι την εμφάνισή τους στη φιλανθρωπική συναυλία Live Aid, το 1985, στο στάδιο του Γουέμπλεϊ.

Παρά την προκλητική επαγγελματική του ζωή, ο Σάσα Μπάρον Κόεν στην πραγματικότητα είναι ένας οικογενειάρχης με δύο κόρες και παντρεμένος με τη Βρετανίδα ηθοποιό Άιλα Φίσερ, η οποία… αλλαξοπίστησε για χάρη του, προκειμένου να κάνουν εβραϊκό γάμο, δηλώνοντας ότι θα έκανε τα πάντα για να παντρευτούν.

Ενδεικτική φιλμογραφία: «The Jolly Boys’ last stand» (2000), «Ali G Indahouse» (2002), «Talladega nights: the ballad of Ricky Bobby» (2006), «Borat» (2006), «Sweeney Todd: the demon barber of Fleet street» (2007), «Bruno» (2009), «Hugo» (2011),«Τhe dictator» (2012), «Madagaskar 3: Europe's most wanted» (2012), «Les Miserables» (2012).