Ο Sang-ho Yeon με τους νεκροζώντανούς του παραλύει τη Νότια Κορέα.

Δύο χρόνια μετά την παρουσίασή της στο Φεστιβάλ των Καννών, η πρώτη νοτιοκορεάτικη ταινία αποκάλυψης με ζόμπι έφτασε στις ελληνικές αίθουσες για να μας ταράξει ευχάριστα. Το Εξπρές των Ζωντανών Νεκρών (Train to Busan) αποτελεί μια έξυπνη ταινία τρόμου με έντονα τα στοιχεία της πολιτικής αλληγορίας και του κοινωνικού σχολιασμού. 

Ο σκηνοθέτης της, Sang-ho Yeon, αφήνει για λίγο το animation και δοκιμάζεται στο live- action σινεμά δημιουργώντας μία σύγχρονη πραγματικότητα που βάλλεται από μια στρατιά νεκροζώντανων.  

Η ιστορία ξεκινάει από τη Σεούλ και τον χρηματιστή Seok-woo (Yoo Gong), ο οποίος είναι ένας εργασιομανής χωρισμένος με μία μικρή κόρη, την Soo-an (Su-an Kim). Η σχέση τους ταραγμένη λόγω της πολύωρης εργασίας του πατέρα και της φαινομενικής αδιαφορίας για την κόρη του, η οποία την επαύριο έχει γενέθλια και το μόνο που θέλει είναι να συναντήσει τη μαμά της. Θα μου πεις τι χρειάζονται όλες αυτές οι πληροφορίες σε μια ταινία τρόμου με ζόμπι; Χρειάζοντα, γιατί στήνουν το υπόβαθρο του κοινωνικού προβληματισμού και προετοιμάζουν το έδαφος για τις (μελο)δραματικές σκηνές που θα ακολουθήσουν. 

Η μαμά της μικρής, ωστόσο, βρίσκεται στη Μπουσάν, κι έτσι σπρωχτός σχεδόν ο Seok-woo μπαίνει στο τρένο με προορισμό τη Μπουσάν για να συνοδέψει τη μικρή. Στο δρόμο για το τρένο μπαμπάς και κόρη διαπιστώνουν μια αναστάτωση, επιβιβάζονται όμως κανονικά. Το τρένο ξεκινάει, αλλά μία νεκροζώντανη μπαίνει επίσης στον συρμό. Ούτε οι επιβάτες, ούτε οι θεατές γνωρίζουμε τι συμβαίνει. Αρχικά βλέπουμε τον τρόπο και την ταχύτητα με την οποία «μεταμορφώνονται» όλοι οι επιβάτες σε ζόμπι κι έπειτα μαθαίνουμε από τις ειδήσεις ότι έχει ξεσπάσει ένος ιός. Ιός από ανθρώπινο χέρι. 

Αυτές οι πληροφορίες είναι αρκετές για τον Sang-ho Yeon, ο οποίος δεν θέλει να ψάξει για τα αίτια που οδήγησαν σε αυτήν την μεταδοτική απέθαντη μάζα ανθρώπων. Κίνητρό του είναι να θίξει-όσο μπορεί φυσικά μέσα από μία ταινία τρόμου- το πόσο απροετοίμαστες ήταν οι δυνάμεις ασφαλείας και ο κρατικός μηχανισμός να αντιμετωπίσουν μία κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (πόσο επίκαιρο). Ακόμα και αυτά όμως τα διαπιστώνουμε μέσα από την ιστορία των επιβατών του τρένου.  

Η ταινία είναι δύο πράγματα, οι επιβάτες του τρένου και το τρένο. Οι επιβάτες δημιουργούν ένα ενδιαφέρον πλέγμα ανθρώπων διανθισμένο με το στοιχείο του καπιταλισμού, ή καλύτερα με το ταξικό στοιχείο (ο αμετανόητος χρηματιστής, ο διευθύνων σύμβουλος που πατάει επί πτωμάτων και όλοι ευχόμαστε να τον φάει ένα ζόμπι να τελειώνουμε, ο άστεγος). Ο καθένας από τους επιβάτες δρα διαφορετικά υπό πίεση, καθώς όλοι οι άνθρωποι είναι απρόβλεπτοι όταν μπαίνουν σε περιβάλλοντα ακραίων συνθηκών. Έτσι και στο τρένο, άλλοι γίνονται καλύτεροι, άλλοι υστεριάζουν, άλλοι κάνουν πράξη το «η ζωή σου, ο θάνατός μου». Παλιά ιστορία άλλωστε η ταλαίπωρη ανθρώπινη φύση και το ένστικτο της επιβίωσης. 

Το τρένο από την άλλη μπορεί να μην προσφέρει καμία πρωτοτυπία στο σενάριο, προσφέρει ωστόσο στον σκηνοθέτη μία συνθήκη στην οποία πατάει και την οποία εκμεταλλεύεται στο έπακρο στήνοντας μια κλειστοφοβική ιστορία επιβίωσης.  Ο μικρόκοσμος ενός τρένου που έτυχε να είναι εν κινήσει όταν ξέσπασε η επιδημία των νεκροζώντανων, δημιουργεί την απαιτούμενη ένταση και την αγχωτική ατμόσφαιρα που επιβάλλουν οι ταινίες του είδους. Ωστόσο, οι συνθήκες αυτές δημιουργούνται κλιμακωτά, καθώς στο πρώτο μέρος της ταινίας παρεμβάλλονται διάλογοι και κωμικά στοιχεία που ρίχνουν την ένταση. Στο δεύτερο μέρος και καθώς οι ελπίδες και οι αμόλυντοι λιγοστεύουν, η δράση πλαισιώνεται από το δραματικό στοιχείο, το οποίο ενισχύεται σημαντικά από την εκπληκτική παρουσία της μικρής. 

Κάπου εδώ, και όταν το δραματικό στοιχείο γίνεται μελοδραματικό, ξεκινάνε αρκετές ενστάσεις. Ενδεχομένως οι μελοδραματικές σκηνές να μην αρμόζουν σε ένα φιλμ με ζόμπι, όμως στο Το Εξπρές των Ζωντανών Νεκρών σεναριακά έχουμε προετοιμαστεί για αυτές. Οι ενστάσεις ίσως θα πρεπε να εστιάσουν στο ίδιο το σενάριο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί από την αρχή ως το τέλος προβλέψιμο. Ο θεαματικός, ευφυής, ενδιαφέρων και με νεύρο τρόπος που μεταφέρεται το σενάριο στην οθόνη σώζει όχι μόνο την ταινία αλλά και το είδος αυτών ταινιών (που αναμφίβολα είναι σε κρίση). Όπου στερείται σε πρωτοτυπία το σενάριο, έρχεται ο σκηνοθέτης να το καλύψει με εξαιρετικές σκηνές. Είναι σαν να ήθελε ένα μέτριο σενάριο για να τα δώσει όλα στην εικόνα. Κι εκεί σε κάνει να αναρωτιέσαι τι θα γινόταν αν είχε καλύτερη σεναριακή δομή. 

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]