«Η Γη της Επαγγελίας» είναι μια ταινία που θίγει περιβαλλοντικά ζητήματα και απηχεί, ταυτόχρονα, τη σύγχρονη οικονομική κρίση από την οποία πλήττονται αρκετές αγροτικές μικρές κοινωνίες της Αμερικής.

«Η Γη της Επαγγελίας» (Promised land)

Πρόκειται για τη νέα δουλειά του Γκας Βαν Σαντ, ένα φιλμ εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενά του.

Ο Στιβ (Ματ Ντέιμον) και η Σου (Φράνσις ΜακΝτόρμαντ) αντιπροσωπεύουν μια μεγάλη εταιρία φυσικού αερίου και καταφθάνουν σε μια μικρή επαρχιακή πόλη της Πενσυλβανίας. Λόγω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την περιοχή, οι δύο συνεργάτες πιστεύουν ότι οι κάτοικοι δεν θα αντισταθούν στην κερδοφόρα πρόταση που θα τους κάνουν.

Στόχος τους είναι να εξασφαλίσουν από τους κατοίκους το δικαίωμα γεώτρησης, έτσι ώστε οι τελευταίοι να εκμεταλλευτούν όλες τις πηγές ενέργειας που διαθέτει η περιοχή τους και να ανακουφιστούν οικονομικά. Και ενώ αρχικά όλα φαίνονται εύκολα για τους δύο υπαλλήλους, η αποστολή τους στην πορεία θα συναντήσει κάποια εμπόδια.

Ένας καθηγητής φυσικής και ένας ακτιβιστής οικολόγος αμφισβητούν την πρότασή τους και με διάφορους τρόπους προσπαθούν να «φράξουν» το έργο τους…

Ο Γκας Βαν Σαντ και ο Ματ Ντέιμον είναι φίλοι και ένθερμοι οικολόγοι, ο τελευταίος μάλιστα το 2009 έχει ιδρύσει μια οργάνωση που αγωνίζεται για το πόσιμο νερό στην Αφρική. Έτσι, και οι δύο ευαισθητοποιήθηκαν από ένα επίκαιρο θέμα περιβαλλοντικό που έχει απασχολήσει πολλές οικολογικές οργανώσεις.

«Η Γη της Επαγγελίας» αναφέρεται στην εκμετάλλευση εδαφών από πολυεκατομμυριούχες εταιρείες που, εμπρός στα υπέρογκα κέρδη, δεν έχουν κανένα ηθικό ενδοιασμό και δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις βλαβερές επιπτώσεις που θα επιφέρουν οι επιχειρήσεις τους, σε βάθος χρόνου, στο περιβάλλον. Συγκεκριμένα, κατακρίνονται κάποιοι τρόποι εξαγωγής του φυσικού αερίου που βλάπτουν αποδεδειγμένα τη χλωρίδα και πανίδα της εκάστοτε περιοχής, μολύνουν το νερό και οποιοδήποτε έμβιο οργανισμό κατοικεί εκεί.

Ζητήματα ηθικής και χρήματος έρχονται στην επιφάνεια και προβληματίζουν με τις συγκρούσεις που δημιουργούν. Ο τίτλος της ταινίας, λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, λειτουργεί αντιστικτικά και ειρωνικά.

Παρόλες τις συγκρούσεις, στην ταινία δεν βρίσκουμε πραγματικούς κακούς. Οι υπάλληλοι που εργάζονται για τις μεγάλες εταιρείες εκμετάλλευσης ορυκτού πλούτου το κάνουν για να κερδίσουν το ψωμί τους. Από την άλλη, οι φτωχοί αγρότες διστάζουν –και δικαιολογημένα- να εμπιστευτούν σε διάφορους επιχειρηματίες το μέλλον της γης τους˙ τη γη που έχουν κληροδοτήσει από τους προγόνους τους και που τους προσφέρει τόσα αγαθά. Η ταινία υιοθετεί ένα βλέμμα με το οποίο προσεγγίζει και τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές χωρίς να πραγματοποιεί κανένα διαχωρισμό μεταξύ καλών και κακών.

Πράγμα σπάνιο για το αμερικανικό σινεμά. Παρόλα αυτά, στο τέλος πραγματοποιείται μια ξαφνική τροπή που γέρνει την πλοκή προς μια μανιχαϊστική κατάληξη η οποία δεν πείθει και χαλαρώνει όλο το εγχείρημα.

Ο Γκας Βαν Σαντ, όπως στο «Elephant» του 2003, θίγει ένα ζήτημα που απασχολεί την κοινωνία και επισύρει καταστροφικές συνέπειες. Το συγκεκριμένο θέμα της ταινίας «Η Γη της Επαγγελίας» είναι πρωτότυπο καθότι δεν έχει απασχολήσει (ακόμη) πολλούς κινηματογραφιστές. Η αμερικανική βιομηχανία ενέργειας κατέκρινε το φιλμ ως προπαγανδιστικό.

Η αφήγηση εξαντλείται σε ποικίλους διαλόγους είτε μεταξύ του Στιβ και της Σου, είτε μεταξύ των κατοίκων του χωριού και των δύο αντιπροσώπων. Κάποια επεισόδια με τους αντιπάλους τους διανθίζουν την πλοκή με κάποια δείγματα «δράσης».

Παρόλο το ενδιαφέρον θέμα της, η ταινία δεν είναι και από τις καλύτερες του σκηνοθέτη ενώ περιορίζεται η αξία της μόνο στην προβληματική που ανοίγει. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι σχέσεις των ανθρώπων με το χρήμα και την κατανάλωση, η ηθική τους απέναντι στη φύση είναι τα θέματα που διανοίγονται.

Όλοι οι ηθοποιοί -και ιδιαίτερα η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ με το Ματ Ντέιμον- είναι πολύ πειστικοί στους ρόλους τους. Το σενάριο συνυπογράφεται από το Ματ Ντέιμον και τον Τζον Κρασίνσκι. Ο Ματ Ντέιμον στο παρελθόν έχει συνυπογράψει, επίσης, το σενάριο για τις ταινίες «Good Will Hunting» (1997) και «Gerry»(2002) του Γκας Βαν Σαντ.

Παίζουν: Ματ Ντέιμον, Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, Χολ Χόλμπρουκ, Τζον Κραζίνσκι. H ταινία προβάλλεται από την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ