Βία, διαφθορά, μοιραίες γυναίκες, υποψίες και όπλα. Το σύμπαν του είναι σκοτεινό , μυστήριο και σαγηνευτικό. Ποιος είναι όμως στα αλήθεια ο Brian De Palma; «Πείτε γεια στο μικρό μας φίλο λοιπόν», όπως θα έλεγε κι ο «Σημαδεμένος» Tony Montana, γιατί το click@life σας τον παρουσιάζει.

O ιταλοαμερικανικής καταγωγής Brian Russell De Palma, όπως είναι το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1940 στο New Jersey των ΗΠΑ. Εκτός από 40χρονη καριέρα στη σκηνοθεσία, ο De Palma μετρά και πολλές επιτυχίες όπως το «Carrie» και ο «Σημαδεμένος».

Τα πρώτα βήματα

Τη δεκαετία του ’60, εγκαταλείποντας το πανεπιστήμιο Columbia όπου σπούδαζε φυσική, κάνει τα πρώτα του βήματα στο ντοκιμαντέρ. Το 1969, βασιζόμενος στην αρχαία ελληνική τραγωδία «Βάκχαι» του Ευριπίδη, γυρίζει το «Dionysus». Το ντοκιμαντέρ αποτελεί σημείο αναφοράς για την πορεία του μιας και παρουσιάζει για πρώτη φορά την τεχνική του split-screen, το πιο χαρακτηριστικό σκηνοθετικό τρικ του.

Η εκπνοή της δεκαετίας θα σημάνει και την έναρξη της συνεργασίας του με τον ηθοποιό Robert DeNiro στις ταινίες «Greetings» για την οποία κέρδισε την Αργυρή Άρκτο στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, και «Γεια σου μαμά… Αμερική». Ο ίδιος θεωρεί το απόσπασμα «Be Black, Baby» από το «Γεια σου μαμά…» ίσως τη σημαντικότερη στιγμή της καριέρας του.

Φωτογραφία: IMDb: Ο Βrian De Palma. Photo: Pacific Western 1992

Με τις πρώτες του ταινίες να έχουν τη σωστή αναλογία ποιότητας και εμπορικότητας, ο De Palma, είχε ήδη ξεχωρίσει στο σκηνοθετικό στερέωμα. Το 1970, εγκατέλειψε την έδρα του, Νέα Υόρκη, για το Hollywood.

Εκεί γυρίζει το «Get Τo Know Your Rabbit» με πρωταγωνιστή τον Orson Welles, ίνδαλμά του μιας και η ταινία του Welles «Ο Πολίτης Κέιν» τον ενέπνευσε να ασχοληθεί με το κινηματογράφο. Η επόμενη ταινία του το «Εκρήξεις Οργής» ή αλλιώς «Carrie», είναι βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Stephen King. Μολονότι η χρηματοδότηση ήταν μικρή αφού το βιβλίο δεν είχε γίνει ακόμα best seller, το φιλμ άγγιξε το στάτους του blockbuster χαρίζοντας στις πρωταγωνίστριες Sissy Spacek και Piper Laurie υποψηφιότητες για Oscar.

Η βίαιη καθιέρωση

Φωτογραφία: ΙΜDb:«Ο σημαδεμένος» με τον Αλ Πατσίνο

Οι επόμενες ταινίες του συγκέντρωσαν ανάμεικτες κριτικές. Με τον «Οργισμένο Γίγαντα» κέρδισε το σεβασμό και την εκτίμηση του Jean-Luc Godard, ο οποίος συμπεριέλαβε κομμάτι της ταινίας του De Palma στο 226 λεπτών έργο- κινηματογραφικό ανθολόγιό του «Histoire(s) du cinéma». Το 1983, προτείνει στο DeNiro το ρόλο στην επόμενη ταινία του «Ο Σημαδεμένος».

Αυτός αρνείται κι έτσι ο De Palma βρίσκει τον ιδανικό πρωταγωνιστή στο πρόσωπο του Al Pacino. Η ταινία γίνεται εισπρακτική επιτυχία και προκαλεί συζητήσεις για το βιαιότητα των σκηνών της. Αποκορύφωση του διχασμού των απόψεων για την ταινία είναι η υποψηφιότητα του Pacino για Χρυσή Σφαίρα ερμηνείας και του De Palma για Χρυσό βατόμουρο σκηνοθεσίας. Ο χρόνος μάλλον θετικά έδρασε για το αμφιλεγόμενο φιλμ μιας και πλέον ανήκει στη δεκάδα με τις κλασικότερες γκανγκστερικές ταινίες όλων των εποχών σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου.

Καθιερωμένος ως ένας από τους πιο βίαιους σκηνοθέτες, ο ίδιος υποστηρίζει ότι η δράση στις ταινίες τον συναρπάζει, σε αντίθεση με το διάλογο. Χαρακτηριστικά έχει δηλώσει ότι τίποτα δεν τον κάνει να βαριέται περισσότερο σε ένα έργο από τις μακροσκελείς συζητήσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών.

Παρά αυτήν την μικρή του παραξενιά ο De Palma ανήκει στους σκηνοθέτες που συνεχώς «ψάχνονται». Παραδέχεται ότι πηγαίνει στα φεστιβάλ κινηματογράφου και δεν παρακολουθεί τις γνωστές ταινίες αλλά αυτές που πιστεύει ότι δε θα βρουν διανομή στις ΗΠΑ. Έτσι λέει ανακαλύπτει και νέες ιδέες και στυλ. Ανάμεσα στα φιλμ που τον εντυπωσίασαν είναι το «Τρέξε Λόλα Τρέξε», ενώ πλέον δηλώνει φανατικός του κορεάτη Kim Ki-duk.

Τα πολλά πρόσωπα του Brian De Palma

Φωτογραφία ΙΜDb: Ο Brian De Palma στο «Εν ψυχρώ»

Ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι ο πειραματισμός. Έχοντας σκηνοθετήσει από το ερωτικό θρίλερ «Η Μαύρη Ντάλια» και τις πρώτες «Επικίνδυνες Αποστολές» με τον Tom Cruise μέχρι το βίντεο κλιπ του Bruce Springsteen «Dancing in the Dark» και το πολεμικό θρίλερ «Εν Ψυχρώ» αποδεικνύει ότι επιθυμεί συνεχώς να επανεφευρίσκει τον εαυτό του. Παρά τη βία στις ταινίες του, ο ίδιος είχε συμμετάσχει στις διαμαρτυρίες εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ.

Στο φιλμ του «Εν Ψυχρώ», με σλόγκαν «στον πόλεμο το πρώτο θύμα είναι η αλήθεια», ο De Palma παίρνει σαφή αντιπολεμική στάση κατακρίνοντας την εισβολή στο Ιράκ αλλά και τα αδηφάγα ΜΜΕ που κάλυπταν τα γεγονότα. «Αναρωτιέστε τι γίνεται στις ΗΠΑ; Μπορώ να σας πω ότι οι Αμερικανοί δεν βλέπουν από τα μέσα ότι βλέπετε εσείς», θα δηλώσει κατηγορώντας ευθέως τα ΜΜΕ για λογοκρισία και προπαγάνδα. Το «Εν Ψυχρώ» του χάρισε ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις και βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ της Βενετίας.

Η τελευταία του ταινία, με τον τίτλο «Passion», αποτελεί ένα ελεύθερο remake της γαλλικής «Η αντίζηλος». Ψυχολογικό θρίλερ με έντονη ερωτική φόρτιση και πολλά χιτσκοκικά στοιχεία. Λάτρης του Hitchcock, ο De Palma πάντα έχει κάποιες αναφορές στο σκηνοθέτη, από την γωνία της κάμερας και τη μουσική μέχρι σαφώς την ηδονοβλεψία και τις ξανθιές πρωταγωνίστριες. Η μανία του με τις γυναίκες θύματα του έχει κατά καιρούς εξασφαλίσει ακόμα και κατηγορίες για μισογυνισμό. «Οι γυναίκες είναι πιο συμπαθητικές όταν κινδυνεύουν κι επιπλέον έχουν πιο ενδιαφέρον όταν τις φωτογραφίζεις σε σχέση με τους άντρες. Όπως είπε κάποιος πολύ σωστά το σινεμά χτίστηκε φωτογραφίζοντας γυναίκες».

To θρίλερ «Passion», η πιο πρόσφατη ταινία του, προβάλλεται ήδη στους ελληνικούς κινηματογράφους.

Ενδεικτική φιλμογραφία: «Greetings» (1968), «Dionysus» (1969), «Γεια σου μαμά… Αμερική» (1970), «Get to Know Your Rabbit» (1972), «Οι Αδερφές» (1973), «Εφιάλτες από το Παρελθόν» (1976), «Carrie» (1976), «Οργισμένος Γίγαντας» (1978), «Προετοιμασία για Έγκλημα» (1980), «Blow out: Ο Δολοφόνος του Μεσονυχτίου» (1981), «Ο σημαδεμένος» (1983), «Οι Εξυπνάκηδες» (1986), «Οι Αδιάφθοροι» (1987), «Η Απατηλή Λάμψη της Ματαιοδοξίας» (1990), «Υπόθεση Καρλίτο» (1993), «Επικίνδυνη Αποστολή» (1996), «Το Βλέμμα του Φιδιού» (1998), «Αποστολή στον Άρη» (2000), «Femme Fatale» (2002), «Η Μαύρη Ντάλια» (2006), «Εν Ψυχρώ» (2007), «Passion» (2012).

ΝΑΝΤΙΑ ΚΑΚΛΗ