Πολιτική αλληγορία που εντυπωσιάζει, προβληματίζει , τρομάζει αλλά δεν απογειώνεται.

Μετά το εκπληκτικό «Τρέξε!» (Get out) και το Oscar πρωτότυπου σεναρίου, ο Jordan Peele συνεχίζει στην ίδια γραμμή φτιάχνοντας άλλη μία διαφορετική ταινία τρόμου, πιο περιποιημένη και έξυπνη, με νοήματα και μακριά από τα φθηνά κόλπα των περισσότερων ταινιών του είδους.  

Καμία εντύπωση δεν επιφέρει επομένως το γεγονός πως η νέα του ταινία «Εμείς» (Us) σημείωσε στο πρώτο τριήμερο προβολής  του στην Αμερική  το καλύτερο άνοιγμα για ταινία τρόμου και το δεύτερο μεγαλύτερο άνοιγμα της χρονιάς (ακολουθώντας το «Captain Marvel») μαζεύοντας  πάνω από 70 εκατ. -ποσό διπλάσιο από τις αναμενόμενες εισπράξεις.

Η ταινία σε σενάριο και σκηνοθεσία του Jordan Peele είναι το ίδιο καλά επιμελημένη με το «Τρέξε!», όμως πρόκειται για μια ιστορία πολύ πιο φιλόδοξη, περίεργη και πολύπλοκη.

Στο «Εμείς» ακολουθούμε μία στη βάση της κλασική ιστορία τρόμου, γεμάτη με αναφορές σε άλλες ταινίες, στην αισθητική και την ποπ κουλτούρα της δεκαετίας του 80’. Η ταινία βρίθει από μεταφορές, όλα τα στοιχεία της έχουν λόγο ύπαρξης για να ειπωθεί η τελική ιστορία, διαθέτει τέλεια μουσική και  έξυπνα κωμικά και ειρωνικά στοιχεία που αποφορτίζουν ενώ στο βάθος της φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πολιτική αλληγορία.

Στο «Εμείς» ακολουθούμε τη ζωή μιας οικογένειας η οποία πηγαίνει για διακοπές στο εξοχικό της όταν ένα βράδυ έρχεται αντιμέτωπη με τέσσερις φιγούρες ανθρώπων οι οποίες, όπως θα διαπιστώσουν αργότερα, είναι άτομα- Αμερικανοί, όπως συστήνονται- που μοιάζουν εξωτερικά με κάθε μέλος της οικογένειας.

Πιο αναλυτικά, η Αδελαϊδα (Lupita Nyong'o) έχοντας βιώσει μια τραυματική εμπειρία στην παιδική της ηλικία φαίνεται να ξύνει τις πληγές της όταν επιστρέφει με την οικογένειά της στο εξοχικό τους στη Σάντα Κρουζ- όπου και είχε λάβει χώρα το περιστατικό που τη στιγμάτισε. Ο σύζυγός της Γκέιμπ (Winston Duke), και ο ρόλος που αναλαμβάνει να λειτουργεί πυροσβεστικά με τις κωμικές νότες, έχει βαλθεί να περάσει όμορφα στις διακοπές του, ενώ τα παιδιά τους Ζόρα (Shahadi Wright Joseph) και Τζέισον (Evan Alex) δεν πολυκαίγονται. Έπειτα από μία μέρα στην παραλία της Σάντα Κρουζ, οι φοβίες της Αδελαϊδας χτυπούν κόκκινο και ζητά να φύγουν, πράγμα όμως που δεν προλαβαίνουν να συζητήσουν καλά γιατί εν τω μεταξύ σκάνε μύτη οι σωσίες τους, οι οποίοι είναι διαβολικές καρικατούρες του καθένα τους που διεκδικούν το χρόνο που τους αναλογεί προτού φυσικά σκοτώσουν την οικογένεια.

Ο εφιάλτης  επομένως έχει τη μορφή τους, είναι κατά κάποιο τρόπο οι ίδιοι τους οι εαυτοί, αυτό που βλέπουν στον καθρέφτη τους, αυτοί, εμείς. Us στα αγγλικά για να προκαλείται και η σύγχυση με το United States- είπαμε άλλωστε, οι σωσίες συστήνονται ως Αμερικανοί τη στιγμή που κι άλλα στοιχεία της ταινίας, όπως μία ανθρώπινη αλυσίδα που θα μπορούσε να παραπέμπει στο πολυσυζητημένο τείχος του Τραμπ, μας υπενθυμίζουν συνεχώς πως υπάρχει κάποιος παραλληλισμός με την αμερικανική κοινωνία.

Ποιοι είναι όμως τελικά αυτοί οι σωσίες/δίδυμοι/άλλοι;  Αυτές οι εξαθλιωμένες φιγούρες ανθρώπων που ζουν σε σκοτεινά τούνελ και στη σκιά των εύπορων πρωταγωνιστών, είναι οι φτωχοί Αμερικανοί, είναι οι μετανάστες που προσπαθούν να μπουν στις ΗΠΑ, είναι γενικότερα όσοι στερήθηκαν λόγου και μιας ευκαιρίας να ζήσουν καλύτερα και ζουν στο περιθώριο, είναι ο κακός καταπιεσμένος άλλος εαυτός που αναδύθηκε και θέλει να πάρει την εξουσία, ή μήπως είναι όλα αυτά; Ο Peele εμπνέεται από μία ψυχολογική θεωρία που υποστηρίζει την ύπαρξη του σκιώδους εαυτού, της σκοτεινής πλευράς κάθε προσωπικότητας. «Είμαστε ο χειρότερός μας εαυτός. Όχι μόνο σαν άτομα, αλλά πολύ περισσότερο σαν ομάδα, σαν κοινωνία, σαν οικογένεια, σαν χώρα, σαν κόσμος» έχει δηλώσει ο ίδιος. Κι έτσι βασίζει ολόκληρη την ταινία του και κάθε πτυχή της σε αυτή την ιδέα- ακόμα και τα ψαλίδια με τα οποία οπλίζει τους «σωσίες» φέρουν μια δυαδικότητα.

Ο Peele σίγουρα θέλει να πει πολλά φτιάχνοντας μια ταινία που μάλλον θα λατρέψουν περισσότερο οι κριτικοί, γι’ αυτό και η ταινία γίνεται καλύτερη όταν σταματήσεις να αναζητάς επίμονα τι είναι αυτές οι αντανακλάσεις των ηρώων που τους κυνηγούν. Οι σωσίες αυτοί πρώτα από όλα προσφέρουν ωραίο τρόμο στο κοινό και μια ευκαιρία στους ηθοποιούς- και κυρίως στην Lupita Nyong'o- να λάμψουν ερμηνευτικά με τους διπλούς τους ρόλους.  Δεν ξέρω αν ο δημιουργός δίνει πάρα πολλά ή πολύ λίγα στοιχεία για να χτίσει την αλληγορική του ιστορία, τελικά όμως η ταινία παγιδεύεται στο δεύτερο μέρος  καθώς αρχίζουν να δημιουργούνται σεναριακές τρύπες, η δράση χάνει το ρυθμό της και η αφήγηση της ιστορίας παρεκτρέπεται με άκομψους χειρισμούς. Για όλα όμως τα παραστρατήματα μπορείς να κάνεις τα στραβά μάτια γιατί πρόκειται για μια απολαυστική και πάνω από τίμια ταινία τρόμου.

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]