Ένας υδάτινος, μαγικός κόσμος, δίπλα σε με ηρωική πόλη με πλούσια ιστορία, καθιστούν το Μεσολόγγι και τη γύρω περιοχή, ιδανικά για μια ανοιξιάτικη απόδραση.

To Mεσολόγγι είναι γνωστό για δύο κυρίως λόγους στους περισσότερους: για τον ηρωικό Αγώνα των κατοίκων του κατά την επανάσταση του 1821 και για την μοναδική του λιμνοθάλασσα. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που γνωρίζουν κι άλλα «μυστικά» αυτής της ιδιαίτερης πολιτείας, που βρίσκεται μπροστά στον πιο πλούσιο ιχθυοπαραγωγό βυθό της χώρας.

Βρίσκεται σε έναν προσχωσιγενή βραχίονα που σχηματίζεται ανάμεσα στην ομώνυμη λιμνοθάλασσα και στη λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας ( http://bit.ly/14OMXGM ), σε απόσταση 249 χλμ. από την Αθήνα, σε μια επίπεδη γη, με θέα έναν μοναδικής ομορφιάς και οικοτουριστικής αξίας υδάτινο κόσμο.

Τα τείχη και η πύλη της πόλης παραμένουν ακόμη επιβλητικά, ενώ επιβάλλεται μια επίσκεψη στον καταπράσινο Κήπο των Ηρώων, εσωτερικά του τείχους της πόλης, όπου έχουν θαφτεί πολλοί ήρωες που πολέμησαν στην Ηρωική Έξοδο. Κάθε χρόνο, η Κυριακή των Βαΐων (φέτος στις 28 Απριλίου) γιορτάζεται ως ημέρα μνήμης της Εξόδου.

Στο Μεσολόγγι σώζονται αρκετά παλιά σπίτια, που έχουν αναπαλαιωθεί και ξεχωρίζουν από τον σύγχρονο αστικό ιστό.

Κάντε βόλτα στην πλατεία Μάρκου Μπότσαρη, στο κέντρο της πόλης, όπου βρίσκεται το παλιό δημαρχείο που φιλοξενεί το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης. Λίγο πιο κάτω, δύο ιστορικά σπίτια έχουν μετατραπεί σε μουσεία: το σπίτι του ποιητή Κωστή Παλαμά και το αρχοντικό της οικογένειας Τρικούπη, όπου έζησαν οι δύο πρωθυπουργοί της Ελλάδας. Επίσης, στο κέντρο της πόλης βρίσκεται και η Βάλβειος βιβλιοθήκη, με σπάνια βιβλία και ντοκουμέντα, η γκαλερί σύγχρονης τέχνης των Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου με πλήθος έργων σημαντικών Ελλήνων δημιουργών κ.ά. ενδιαφέροντα αξιοθέατα.

Bόρεια, στον παλαιό δρόμο που ενώνει το Mεσολόγγι με το Aιτωλικό, 3 χιλιόμετρα έξω από το Μεσολόγγι, στη θέση «Φοινικιά», βρίσκεται, ανάμεσα στις αλυκές, η Παναγία της Φοινικιάς, ένα εκκλησάκι χωμένο μέσα στα νερά της λιμνοθάλασσας. Αποτέλεσε τον τόπο αναψυχής του Λόρδου Βύρωνα και αξίζει να το επισκεφθείτε.

Η «Ιερά Πόλις»

Το Μεσολόγγι, η Ιερά πόλις όπως έχει αποκληθεί, έχει ταυτιστεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ελληνική πόλη με τον Αγώνα του 1821. Η πύλη της Εξόδου, ο χωματένιος φράχτης, ο κήπος των Ηρώων με τον τύμβο, όπου έχουν ταφεί οστά αγωνιστών, ανδριάντες και προτομές αγωνιστών και φιλελλήνων, όπως του Μάρκου Μπότσαρη, του Κυριάκου Μαυρομιχάλη και του λόρδου Βύρωνα, αποτελούν ορισμένα μόνο από τα τεκμήρια του ρόλου που διαδραμάτισε η πόλη στον αγώνα της ανεξαρτησίας.

Η πινακοθήκη του δήμου η οποία στεγάζεται στο δημαρχείο, φιλοξενεί μόνιμα συλλογή πινάκων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων του 19ου και 20ου αι., λιθογραφίες και διάφορα αντικείμενα σχετικά πάντοτε με το 1821.

Στα χρόνια του Αλή πασά, το Μεσολόγγι επαναστάτησε και στις 20 Μαΐου του 1821, ήταν μία από τις κύριες ελληνικές δυνάμεις στον απελευθερωτικό αγώνα. Οι κάτοικοι αντιστάθηκαν στις επιθέσεις της Οθωμανικής αυτοκρατορίας το 1822 (Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου) και το 1823 (Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγιού). Η τρίτη επίθεση ξεκίνησε στις 15 Απριλίου του 1825 από τον Κιουταχή.

Ο Ιμπραήμ επεδίωξε να εξαντλήσει τους πολιορκημένους με αποκοπή όλων των οδών επικοινωνίας και εφοδιασμού και ο άνισος αγώνας που επακολούθησε απέβη συντριπτικός για τους Έλληνες. Όμως, η έξοδος του Μεσολογγίου, τη νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826, αν εξαιρέσει κανείς τον αριθμό των θυμάτων της, επέδρασε θετικά στην εξέλιξη του ελληνικού απελευθερωτικού πολέμου, καθώς στη Γαλλία, την Ελβετία, τη Γερμανία, την Αγγλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σημειώθηκαν εκδηλώσεις συμπάθειας και φιλελληνισμού.

Το Μεσολόγγι παρέμεινε υπό την τουρκική κυριαρχία για περίπου 3 χρόνια, ενώ στις 2 Μαΐου 1829 η πόλη παραδόθηκε με συνθήκη στο νέο ελληνικό κράτος.

Μια λιμνοθάλασσα-πηγή ζωής

Η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, η μεγαλύτερη της χώρας, με τις γραφικές «πελάδες» της -τα μικρά ξύλινα σπιτάκια πάνω σε πασσάλους, μέσα στο νερό- προστατεύεται από την γνωστή συνθήκη Ramsar και αποτελεί περιβαλλοντικό πάρκο και οικοσύστημα.

Πρόκειται για ένα τοπίο μοναδικής ομορφιάς και οικοτουριστικής αξίας, με σπάνια είδη χλωρίδας αλλά και 280 είδη πουλιών που έχουν παρατηρηθεί στον ευρύτερο άξονα λιμνοθάλασσα – Δέλτα Αχελώου – Δέλτα Ευήνου καθώς και στα γύρω βουνά.

Φωτογραφία: http://www.messolonghi.gr

Η λιμνοθάλασσα είναι ιδανικό μέρος και για ιχθυοκαλλιέργειες και αρκετοί από τους κατοίκους της περιοχής ασχολούνται με την αλιεία. Από τα ψάρια που αλιεύονται, ξεχωρίζουν το λαυράκι, η τσιπούρα και ο κέφαλος. Από τη μπάφα (θηλυκός κέφαλος) βγαίνει το περίφημο «Αυγοτάραχο Μεσολογγίου», ένα φυσικό προϊόν που δεν περιέχει συντηρητικά ή χρωστικές ουσίες και είναι πλούσιο σε Ω3 λιπαρά.

Η καταπληκτική λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, προσφέρει στην πόλη και έναν ακόμη «θησαυρό»: Το αλάτι. Αποτελεί τη μεγαλύτερη αλυκή της Ελλάδας, παράγοντας περίπου το 60% της πανελλήνιας παραγωγής αλατιού.

Στην περιοχή, μπορείτε να συμμετέχετε σε δραστηριότητες όπως η παρατήρηση πουλιών, ψάρεμα με τις παραδοσιακές αλιευτικές τεχνικές, αλλά και περιήγηση στα οικοσυστήματα και στις καλύβες των ψαράδων.

Το Αιτωλικό

Η "νερένια" πολιτεία των 5.500 κατοίκων περίπου –γνωστή και ως «μικρή Βενετία»- αποτελεί μια όμορφη «πινελιά» στο κέντρο της λιμνοθάλασσας, με στενά, γραφικά σοκάκια και χαμηλά σπίτια γεμάτα λουλούδια. Απλώνεται σε ένα μικρό νησάκι στο μέσο περίπου της λιμνοθάλασσας Αιτωλικού-Μεσολογγίου, μόλις 10 χλμ. από το Μεσολόγγι και συνδέεται ανατολικά και δυτικά με την ξηρά με δύο πέτρινα τοξοτά γεφύρια αρχικού μήκους περίπου 300 μέτρων το καθένα.

Φωτογραφία: Σπύρος Χ. Κοτσάφτης (wikipedia)

Το 2002, τα γεφύρια του Αιτωλικού αναγνωρίστηκαν ως «ιστορικά και διατηρητέα μνημεία που χρειάζονται ειδική κρατική προστασία, διότι παρουσιάζουν ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Αποτελούν αξιόλογο δείγμα τεχνικού έργου υποδομής του τέλους του 19ου αιώνα και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής».

Αξίζει να επισκεφθείτε το «Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών - Μουσείο Βάσως Κατράκη» ( www.vassokatraki.gr ). Στη μία από τις δύο μεγάλες αίθουσές του, θα δείτε έργα της χαράκτριας και ζωγράφου Βάσως Κατράκη, ενώ στην άλλη αίθουσα φιλοξενούνται κατά καιρούς αξιόλογες εκθέσεις.

Στο μέσο ενός σπάνιου οικοσυστήματος, η μικρή αυτή πόλη, περιβάλλεται από υγροβιότοπους στους οποίους φιλοξενείται μια τεράστια ποικιλία μορφών ζωής, έχει συμπεριληφθεί και προστατεύεται από την διεθνή σύμβαση Ramsar και άλλες διεθνείς συμβάσεις που αποσκοπούν στη διατήρηση και ορθολογική διαχείριση των υγροτόπων. Η ομορφιά, η απλότητα, η αρμονία και η ήπια εναλλαγή και σύνθεση του τοπίου, θα σας γεμίσει ευφορία και γαλήνη.

Παραδοσιακό Πάσχα

Η καλύτερη περίοδος για να επισκεφθεί κάποιος την περιοχή, είναι η άνοιξη, όταν η φύση «φορά» τα καλά της. Αν βρεθείτε εκεί το Πάσχα, θα έχετε την ευκαιρία να γιορτάσετε την Λαμπρή με τον ρουμελιώτικο τρόπο.

Στο Αιτωλικό, τη Μεγάλη Παρασκευή προσκυνητές επισκέπτονται το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου βρίσκεται ο Επιτάφιος, ιστορικό κειμήλιο του 13ου-14ου αιώνα και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.

Από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου στην κεντρική πλατεία της πόλης αναβιώνουν πολλά έθιμα, μέχρι αργά το βράδυ της Ανάστασης, ενώ την Κυριακή του Πάσχα κάθε γειτονιά μετατρέπεται σε μια μεγάλη υπαίθρια ψησταριά, όπου ο χορός και το τραγούδι έχουν τον πρώτο λόγο, ενώ προσφέρονται κρασί και παραδοσιακοί μεζέδες.

Περισσότερες πληροφορίες για το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό, θα βρείτε στις ιστοσελίδες: www.aitoliko.gov.gr , www.messolonghi.gr και www.messolonghi.gov.gr .

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]