Παρεξηγημένη, όμορφη και οικονομική η πόλη του ιταλικού νότου με τα χίλια χρώματα και τις αμέτρητες μυρωδιές.

Υπό το άγρυπνο και πάντα απειλητικό βλέμμα του Βεζούβιου βρίσκεται η πιο απειλούμενη πόλη της Ευρώπης η οποία γέννησε την πίτσα και την σφολιατέλα, συνέδεσε το όνομά της με την Κομέντια ντελ άρτε και τον Πουλτσινέλα, αποθέωσε τον Μαραντόνα, διαθέτει ελληνικά γονίδια και έχει αδυναμία στις χριστουγεννιάτικες φάτνες. Για πολλούς η Νάπολη συμπεριλαμβάνεται στις πιο όμορφες πόλεις του κόσμου, για τους Ναπολιτάνους όμως δεν υπάρχει άλλη πόλη που να τη συναγωνίζεται σε ομορφιά.

Το 1917 φτάνει ο Ζαν Κοκτώ στη Νάπολη και προσκαλεί τον Πάμπλο Πικάσο ο οποίος εκείνη την περίοδο μένει στη Ρώμη. Ο Πικάσο αρνείται αρχικά λέγοντας: «Είμαι καλά στη Ρώμη, εδώ υπάρχει ο Πάπας». Σε αυτή την απάντηση ο Κοκτώ ντριμπλάρει λέγοντας: «Ναι, είναι αλήθεια. Στη Ρώμη υπάρχει ο Πάπας, στη Νάπολη όμως υπάρχει ο Θεός».

Η αλήθεια είναι πάντως πως η Νάπολη έχει μια ιδιαίτερη ομορφιά- μας την έχει περιγράψει άλλωστε καταπληκτικά η Έλενα Φεράντε στην Τετραλογία της Νάπολης που πρόσφατα γυρίστηκε σε σειρά. Η ομορφιά αυτή όμως συχνά επισκιάζεται από την κακή φήμη της πόλης που πάντα προηγείται, εγκληματικότητα και βρωμιά. Προσωπικά δεν διαπίστωσα ασυνήθιστα  ποσοστά εγκληματικότητας, αν και πάντα μιλάμε για μια μεγάλη πόλη- η τρίτη μεγαλύτερη της Ιταλίας, μετά τη Ρώμη και το Μιλάνο- όπου ο κίνδυνος κλοπής συνυπάρχει με την έννοια του τουρίστα. Διαπίστωσα, ωστόσο, σε αρκετά σημεία απίστευτη βρωμιά, πράγμα που δεν υποβαθμίζει τη μοναδική ομορφιά της πόλης αλλά σίγουρα την επισκιάζει.

Ευτυχώς η Νάπολη διαθέτει υπέροχα μνημεία, άπειρα έργα τέχνης, αναρίθμητες πλατείες και εντυπωσιακά μέρη για να επισκεφθείς ώστε ξεχνάς γρήγορα τις αδυναμίες της. Ανάμεσα στα πράγματα που δεν πρέπει να παραλείψεις όταν την επισκεφτείς είναι τα εξής:

1. Επίσκεψη στην πιτσαρία Da Michele

Το όνομα της Νάπολης αποτελεί συνώνυμο της πίτσας. Εκεί γεννήθηκε και εκεί τελειοποιήθηκε. Από το 2010 μάλιστα η πίτσα με καταγωγή ναπολιτάνικη αποτελεί Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν (ΕΠΙΠ).  Γενικά η πίστα στη Νάπολη αποτελεί must, χώρια που είναι εξαιρετικά οικονομική- με τιμή σχεδόν πλαφόν και γύρω στα 5 ευρώ.

Ένα από τα πιο γνωστά σημεία όπου μπορείς να την απολαύσεις είναι η πιτσαρία Da Michele η οποία προσφέρει δύο είδη πίτσας, τη μαργαρίτα και τη μαρινάρα. Μην αποθαρρυνθείς από τις απέραντες ουρές, μπορείς να την πάρεις πακέτο. Αν πάλι αποθαρρυνθείς, μπορείς να απολαύσεις την πίτσα φρίτα (τηγανητή ζύμη που φτάνει στο πιάτο σου ως ένας τεράστιος λουκουμάς που σκάει με την πρώτη πιρουνιά) στο 1947 Pizza Fritta. Γενικά η ναπολιτάνικη κουζίνα έχει διάφορα τηγανιτά, και γενικά είναι δύσκολο να μην φας καλό φαγητό στη Νάπολη- αρκεί μονάχα να αποφεύγεις τα καθαρά τουριστικά μαγαζιά.  

Η πίτσα μαργαρίτα πήρε το όνομά της από τη βασίλισσα Μαργαρίτα της Σαβοΐας η οποία το 1889 επρόκειτο να επισκεφθεί τη Νάπολη. Έτσι ο πιτσαϊόλο Ραφαέλε Εσποζίτο έφτιαξε μία πίτσα προς τιμήν της, τα συστατικά της οποίας (ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικός) παρέπεμπαν στα χρώματα της ιταλικής σημαίας. Η πίτσα μαρινάρα από την άλλη δεν έχει να κάνει τίποτα με θαλασσινά. Ονομάστηκε έτσι επειδή την προτιμούσαν οι ναυτικοί μιας και τα απλά συστατικά της (ντομάτα, ρίγανη, σκόρδο, λάδι) μπορούσαν να διατηρηθούν στα ταξίδια.   

2. Μια βόλτα στη Spaccanapoli

Η ψυχή της Νάπολης βρίσκεται στα στενά και πολύβουα δρομάκια της περιοχής που ονομάζεται Spaccanapoli- όνομα που έχει δοθεί επειδή ο κεντρικός δρόμος (η Via San Biagio Dei Librai βασικά που αργότερα γίνεται Via Benedetto Croce) από ψηλά φαίνεται σαν να χωρίζει την πόλη στα δύο. Ουσιαστικά πρόκειται για το ιστορικό κέντρο της Νάπολης  το οποίο περιλαμβάνεται στη λίστα της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Σε αυτό το σύμπλεγμα από στενοσόκακα «συνωστίζονται» οι τουρίστες και οι ντόπιοι με την παράδοση και  τη θρησκεία, η σύγχρονη και η κλασική τέχνη, οι διάσημες φάτνες της πόλης, ένα μνημείο για τον Μαραντόνα, ένα άγαλμα για το θεό Νείλο, άπειρα μαγαζάκια και ακόμα πιο άπειρα σημεία που αξίζουν της προσοχής μας, όπως πχ το παρεκκλήσιο Σανσεβέρο που φιλοξενεί το διάσημο γλυπτό Christo velato.

3. Η στάση Toledo του μετρό και η via Toledo

Η Νάπολη δεν έχει μόνο στενά δρομάκια. Ο εμπορικός της δρόμος ονομάζεται  via Toledo και είναι γεμάτος καταστήματα και κόσμο. Διαθέτει μάλιστα και μία πολύ όμορφη γκαλερία, τη Galleria Umberto I, που τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από την αντίστοιχη και πιο γνωστή του Μιλάνου. Το πιο ωραίο κομμάτι, ωστόσο, είναι η στάση του μετρό που οδηγεί (και) στη via Toledo- έχει άλλες δύο εξόδους. Βραβευμένη και ιδιαίτερη η στάση Toledo σε μεταφέρει για λίγο σε ένα άλλο κόσμο, πιο λαμπερό, πιο φανταστικό, και σίγουρα πιο μπλε.

Η στάση Toledo κέρδισε το 2013 το «Emirates leaf international award» για το καινοτομικό design και την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του.

4. Μια βόλτα στην Piazza Plebiscito

Η via Toledo καταλήγει στην πιο γνωστή πλατεία της Νάπολης, και μάλλον την πιο εντυπωσιακή- κρατάω και μια επιφύλαξη όμως γιατί η πόλη διαθέτει πολλές πλατείες.  Δύο βήματα από το κέντρο και δύο βήματα από τη θάλασσα, η piazza Plebiscito είναι άκρως εντυπωσιακή προσφέροντάς σου την ευκαιρία να θαυμάσεις μια συμμετρική -και το βράδυ αναλόγως φωτισμένη- ομορφιά.

5. Βόλτα δίπλα στη θάλασσα

Ακολουθώντας το ένστικτο, το δρόμο μπροστά από την  piazza Plebiscito και τις ενδείξεις Lungomare Caracciolo και Lungomare Mergellina καταλήγεις σε μια ατέλειωτη πορεία δίπλα στη θάλασσα που μυρίζει αλμύρα και ευχαρίστηση. Κάνε όσο περισσότερο μπορείς, είναι υπέροχα.

6. Επίσκεψη σε ένα από τα κάστρα της πόλης

Ούτε τα κάστρα της λείπουν της πόλης. Από τα πιο γνωστά είναι το Castel dell'Ovo, το οποίο συνδυάζεται με παραθαλάσσια βόλτα, το Castel Sant'Elmo, το οποίο προσφέρει θέα στην πόλη, και το Castel Nuovo (γνωστό και ως Maschio Angioino), το οποίο φιλοξενεί εικαστικές εκθέσεις.

7. Υπόγεια ξενάγηση
Η Νάπολη έχει άλλο ένα πρόσωπο το οποίο βρίσκεται κάτω από τη γη. Η μήτρα της πόλης, όπως αποκαλείται το υπόγειο κομμάτι της, βρίσκεται στα 40 μέτρα βάθος και σε λειτουργεί σαν χρονομηχανή που σε πετάει πίσω στο χρόνο. Εκεί βρίσκονται τα ερείπια ενός αμφιθεάτρου και ένα υδραγωγείο, αλλά η υπόγεια εμπειρία δεν μπορεί να θεωρηθεί ολοκληρωμένη χωρίς μια επίσκεψη στις κατακόμβες της πόλης. Εναλλακτικά, για μια πιο ασφαλή επιλογή υπάρχει το κλασικό και στην επιφάνεια της γης Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

8. Συνάντηση με το «φονιά»

Σύμβολο της πόλης, ευλογία λόγω του εύφορου εδάφους, αλλά πάνω από όλα απειλή η σκιά του Βεζούβιου πέφτει συνεχώς πάνω στην Νάπολη. Το ηφαίστειο που κάποτε ξεκλήρισε τρεις πόλεις είναι επισκέψιμο, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, και είναι ιδανικό για όσους θέλουν να νιώσουν λίγο πιο κοντά στην ιστορία, τη γεωλογία και τη μυστήρια φύση. Η ανάβαση δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη, η θέα απερίγραπτη και ο κρατήρας είναι σαν ένα βουνό χωρίς εσωτερικό που καπνίζει (!) διακριτικά αλλά συνεχώς.  

Στις 24 Αυγούστου 79 μ.Χ., το ηφαίστειο του Βεζούβιου κοντά στη Πομπηία άρχισε να εκρήγνυται «πνίγοντας» με  πυροκλαστική ροή την Ηράκλεια (τα ερείπιά της βρίσκονται  στο σημερινό Ερκολάνο), τις Σταβίες και την  Πομπηία.

9. Επίσκεψη στις νεκροπόλεις

Η εμπειρία της ανάβασης στο Βεζούβιο ενδείκνυται να συνοδεύεται από μια επίσκεψη στις πόλεις που εξαφάνισε το ηφαίστειο. Η αχανής και γεμάτη από τουρίστες Πομπηία προσελκύει κυρίως το ενδιαφέρον με τους μουμιοποιημένους κατοίκους της, ενώ το Ερκολάνο πιο μικρό σε έκταση προσφέρεται για μια πιο απολαυστική και σε βάθος ξενάγηση.

10. Εκδρομή στις γύρω περιοχές 

Εφόσον έχεις φτάσει μέχρι την Πομπηία, μια καλή επιλογή για να απολαύσεις το απόγευμά σου είναι το Σορέντο. Παραθαλάσσια περιοχή που «βλέπει» στον Κόλπο της Νάπολης και το ξακουστό νησί Κάπρι , πολύ καθαρή και οργανωμένη, με ζωή και αρκετές επιλογές για φαγητό. Γενικότερα όμως η Νάπολη προσφέρεται και συνδέεται με διάφορους προορισμούς, από την Καζέρτα και το παλάτι της, μέχρι την Ακτή Αμάλφι, το Ποζιτάνο, την Ίσκια και το Σαλέρνο.

11. Με δική σου ευθύνη μια βόλτα στην Quartieri Spagnoli

Αναμφισβήτητα πιο επικίνδυνη από την ανάβαση στο Βεζούβιο αλλά σίγουρα μέσα στο πλαίσιο της αυθεντικής ναπολιτάνικης εμπειρίας είναι η βόλτα στα στενά της Νάπολης, και ειδικά στην ισπανική συνοικία. Πανέμορφοι στενοί δρόμοι, εξαιρετικά διακοσμημένοι και φωτισμένοι, με πολλά τοπικά μαγαζιά αλλά εξαιρετικά επικίνδυνοι γιατί οι ναπολιτάνοι οδηγοί δίκυκλων είναι πιο ΤΡΕΛΟΙ και από τους ναπολιτάνους οδηγούς αυτοκινήτων.    

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ / [email protected]