Το Design Museum εισβάλει στο μυαλό του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

NEIL HALL

ΔΕΥΤΕΡΑ, 06 ΜΑΙΟΥ 2019

…με μία έκθεση που καλείται να μας αφηγηθεί την ιδιοφυία του μεγάλου σκηνοθέτη.

Τελειομανής, καινοτόμος, αμφιλεγόμενος, control freak που έχωνε παντού τα χέρια του και με εμαφνή την αδυναμία του στην αισθητική και τις μεταφορές βιβλίων ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και η φιλμογραφία του αποτελούν ένα σημαντικό και πλήρες κεφάλαιο στην ιστορία του κινηματογράφου και μια πολύπλευρη και στιλιστικά άρτια σπουδή πάνω στην ανθρώπινη ατέλεια που κινείται στο χώρο και το χρόνο.

EPA / NEIL HALL

Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου σκηνοθέτη και το Design Museum του Λονδίνου αποφάσισε να μας μπάσει στον κινηματογραφικό κόσμο του Κιούμπρικ, ένα κόσμο που έχει από όλα, πόλεμο, τρέλα και τρόμο, sci-fi και φουτουριστικές διαστημικές περιπέτειες, πολιτική σάτιρα, ιστορικά δράματα και εγκλήματα με δόσεις νουάρ, αμφιλεγόμενους και πορνογραφικούς έρωτες.

Ο Κιούμπρικ έχει κερδίσει μόνο ένα Όσκαρ, για την ταινία «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» στην κατηγορία των ειδικών εφέ.

Η έκθεση «Stanley Kubrick: The Exhibition» αποσυναρμολογεί αυτό το κινηματογραφικό σύμπαν του Κιούμπρικ σε… αντικείμενα, κοστούμια, φωτογραφίες και γράμματα τα οποία σε συνδυασμό με διάφορες προβολές σκηνών και συνεντεύξεις φωτίζουν τον τρόπο με τον οποίο Κιούμπρικ λειτουργούσε ως σκηνοθέτης, φωτογράφος, σεναριογράφος. Δίνοντας μάλιστα έμφαση στις λεπτομέρειες, όπως άλλωστε έδινε και ο ίδιος ο Κιούμπρικ, η έκθεση καλείται να μας ξεναγήσει στην αρχιτεκτονική διαρρύθμιση του μυαλού του με σκοπό να καταλάβουμε τον τρόπο με τον οποίο οραματιζόταν, έστηνε και δημιουργούσε μια ταινία.

Στο πρόγραμμα Cannes Classics του φεστιβάλ των Καννών θα παρουσιαστεί φέτος Η Λάμψη σε μεταμεσονύκτια προβολή. Και θα την παρουσιάσει ο Αλφόνσο Κουαρόν!

EPA / NEIL HALL

Το καλωσόρισμα στην έκθεση γίνεται με το χαλί (πανομοιότυπο αντίγραφο) από τη Λάμψη πάνω στο οποίο ο μικρός Danny κάνει βόλτα με το ποδήλατό του εξερευνώντας το ξενοδοχείο προτού κάνουν την αλησμόνητη εμφάνισή τους οι δίδυμες της ταινίας. Το χαλί αυτό οδηγεί τον επισκέπτη σε ένα χώρο όπου προβολές βίντεο εξηγούν τον τρόπο που λειτουργούσε στις ταινίες του η συμμετρία και η προοπτική (one-point perspective).

Κι έτσι ξεκινάει η έκθεση η οποία ξεδιπλώνεται θεματικά, ανά κινηματογραφικό είδος, με την ταινία «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» να καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος καθώς στους στόχους της έκθεσης είναι να παρουσιάσει στο κοινό το διορατικό βλέμμα του Κιούμπρικ- μέσα από την διαστημική αισθητική της συγκεκριμένης ταινίας αλλά και την χρήση φακών κατασκευασμένων από τη Zeiss για τη NASA για την κινηματογράφηση της ταινίας Barry Lyndon.

EPA / NEIL HALL

Μια άλλη πτυχή του σκηνοθέτη την οποία παρουσιάζει η έκθεση είναι η εμμονή με οτιδήποτε είχε να κάνει με το design, είτε αυτό αφορούσε το γραφιστικό μέρος, είτε αφορούσε τα κοστούμια είτε αφορούσε το set design. Δεδομένου λοιπόν ότι ο Κιούμπρικ ήταν εμμονικός με το design και τις λεπτομέρειες δεν μας εκπλήσσει το γεγονός πως για τη Λάμψη είχε απορρίψει 300 σχέδια αφίσας του γραφίστα Saul Bass προτού επιλέξει το τελικό- εδώ κάπου να σημειώσουμε πως ήταν το ίδιος εμμονικός και πέρα από το design καθώς ήταν αμετανόητα τελειομανής.

Ο Τομ Κρουζ στην ταινία Μάτια ερμητικά κλειστά γύρισε τη σκηνή όπου απλά περνάει μέσα από μια πόρτα... 95 φορές! Βέβαια η ταινία μπήκε στο ρεκόρ Guinness για άλλο λόγο, για την διάρκεια των γυρισμάτων η οποία άγγιξε τις 400 μέρες.

Τέλος η λονδρέζικη έκθεση αφιερώνει ένα μέρος της στην αγάπη του Κιούμπρικ για τη Μεγάλη Βρετανία - η οποία ήταν άλλωστε η πατρίδα που επέλεξε ο Αμερικανός σκηνοθέτης για 40 χρόνια- δείχνοντάς μας πώς τον ενέπνευσε στις ταινίες του το Λονδίνο.