Who is who: Baz Lurhmann
Φωτογραφία ΙΜDb/photo Andreas Renz/Getty Images: Ο σκηνοθέτης Baz Luhrmann
Έβαλε τραγούδι των Νirvana σε γαλλικό καμπαρέ, διατήρησε τον έμμετρο στίχο σε μια σύγχρονη ταινία και φέτος παρουσιάζει έναν νέο, αλλά πάντα υπέροχο Γκάτσμπυ. Ο Baz Luhrmann έχει τον δικό του τρόπο να ισορροπεί το κλασικό με το καινοτόμο. Το click@Life σας τον συστήνει.
«Η βασική ιδέα είναι να καταφέρεις να βρεις την προσωπική ηθική πυξίδα σου, ξεφεύγοντας από την κοινώς αποδεκτή, την κατεστημένη ηθική», αυτό είναι το νόημα του Γκάτσμπυ κατά τον Baz Lurhmann, μια στάση που φαίνεται να εφαρμόζει κι ο ίδιος καλλιτεχνικά τουλάχιστον, με τη δική εσωτερική σκηνοθετική πυξίδα να του υπαγορεύει τις πιο φαινομενικά αταίριαστες μεταξύ τους τεχνικές.
Οι ταινίες του χαρακτηρίζονται γρήγορο μοντάζ, χορό και τραγούδια σε πλούσια οπτικά, στα όρια της υπερβολής, στυλιζαρισμένα πλάνα. Ο Lurhmann κάθε φορά «σπάει» το κοινώς αποδεκτό και του βγαίνει σε καλό.
Ο Mark Anthony Luhrmann γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1962 στο Σύδνεϋ της Αυστραλίας.
Το όνομα «Baz», αποτελεί ψευδώνυμο που το έδωσε ο πατέρας του, ιδιοκτήτης κινηματόγραφου, κάτι που σαφώς επηρέασε την επαγγελματική εξέλιξη του μικρού Luhrmann. Ήδη από τα μαθητικά του χρόνια είχε αποφασίσει να ασχοληθεί με την υποκριτική. Για το λόγο αυτό έδωσε εξετάσεις για την δραματική σχολή NIDA, για την εισαγωγή του στην οποία χρειάστηκε να περάσει και δεύτερη φορά από οντισιόν αφού την πρώτη κόπηκε. Μετά από μικρούς τηλεοπτικούς ρόλους και μεγάλη απογοήτευση από το πρόγραμμα της σχολής, ο τότε φοιτητής υποκριτικής και μετέπειτα σκηνοθέτης, αποφάσισε να εγκαταλείψει την ηθοποιία.
Η σκηνοθετική του πορεία ξεκίνησε το 1992 με το «Τα Βήματα που Γοητεύουν».
Η μοναδικότητα της σκηνοθετικής του αφήγησης είναι εμφανής ήδη από την πρώτη του αυτή ταινία, που ξεχώρισε εισπρακτικά στην Αυστραλία. Με το φιλμ αυτό ο σκηνοθέτης εγκαινίασε όχι μόνο την καριέρα του, αλλά και την τριλογία του «Red Curtain Trilogy» που θα ολοκληρωθεί μια δεκαετία αργότερα με τo Moulin Rouge. Η τριλογία που εκτός από τις προαναφερθείσες ταινίες, περιλαμβάνει και το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη ενός θεατρικού μοτίβου που επανέρχεται συνεχώς στο εκάστοτε φιλμ, ενώ ο τίτλος της αποτελεί αναφορά στην κλασική κόκκινη θεατρική κουρτίνα του θεάτρου.
Φωτογραφία ΙΜDb/Αndreas Renz/Getty Images: Ο σκηνοθέτης μαζί με τους πρωταγωνιστές της ταινίας «Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ», Leonardo Di Caprio, Carey Mulligan και Τοbey Maguire
Το 1993, υπήρξε έντονη χρονιά για τον Lurhmann. Σκηνοθέτησε το «Όνειρο Θερινής Νυκτός» για την όπερα της Αυστραλίας κερδίζοντας την εκτίμηση των κριτικών και βραβείο στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, και δραστηριοποιήθηκε πολιτικά συμβάλλοντας στην καμπάνια του πρώην Αυστραλού πρωθυπουργού Paul Keating.
Τρία χρόνια αργότερα επιστρέφει στα της μεγάλης οθόνης με τη μεταφορά του σαιξπηρικού «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» με πρωταγωνιστή τον νεαρό, προ «Τιτανικού», Leonardo DiCaprio, βάζοντας τις βάσεις για μια μακροχρόνια συνεργασία μεταξύ τους. Η εμπιστοσύνη του Lurhmann στον DiCaprio φάνηκε έντονα όταν ο πρώτος, απέρριψε την εξαιρετικά ταιριαστή στο ρόλο της Ιουλιέτας, Natalie Portman επειδή δεν ταίριαζε εμφανισιακά με το «Ρωμαίο» DiCaprio. Μένοντας πιστός στον ιαμβικό πεντάμετρο στίχο, το σαιξπηρικό σονέτο, ακολουθώντας όμως ένα τελείως σύγχρονο κι αντισυμβατικό σκηνοθετικό μονοπάτι, ο Baz Lurhmann αν και δεν «κέρδισε» τους πάντες, συγκέντρωσε περισσότερα από 45 εκατομμύρια δολάρια εισπράξεις.
Το 2001, ήταν μια άκρως σημαντική χρονιά, με τον Lurhmann να επιστρέφει δυναμικά στο σινεμά, και μάλιστα στο φεστιβάλ Καννών με την ταινία «Moulin Rouge» όπου συνεργάστηκε με τη Nicole Kidman και τον Ewan McGregor. Με λαμπερό καστ, σκηνικά και τη χαρακτηριστική αεικίνητη κάμερα του σκηνοθέτη, η ταινία εντυπωσίασε, αν και δίχασε τους κριτικούς.
Μάλιστα αποτέλεσε το πρώτο μιούζικαλ, μετά από 10 χρόνια, που προτάθηκε για Oscar καλύτερης ταινίας, με την προηγούμενη να είναι «Η Πεντάμορφη και το Τέρας» της Ντίσνεϋ. Η απουσία ωστόσο του ονόματος του Lurhmann από τη λίστα των υποψηφίων για καλύτερη σκηνοθεσία μέχρι και σήμερα συγκαταλέγεται στα πιο κραυγαλέα λάθη της Ακαδημίας. Η καλή δουλειά του στο «Moulin Rouge» σε συνδυασμό με την μετατροπή του μιούζικαλ σε είδος ποπ κουλτούρας, έδωσε το πράσινο φως στον Lurhmann να ανεβάσει στο Broadway την όπερα «La Boheme» του Puccini, σε δική του μοντέρνα διασκευή κερδίζοντας βραβεία και εντυπώσεις.
Φωτογραφία ΙΜDb:Ο σκηνοθέτης κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας«Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ» μαζί με τους Leonardo Di Caprio και Carey Mulligan
Η συνεργασία του με την Kidman, συνεχίστηκε άκρως εντυπωσιακά. Το 2004, γύρισαν μαζί ένα από τα ακριβότερα τηλεοπτικά διαφημιστικά σποτ που έχουν γίνει ποτέ για λογαριασμό του αρώματος Chanel νούμερο 5. Η διαφήμιση διαρκούσε 4 λεπτά, είχε τον αέρα παραμυθιού στη Νέα Υόρκη, επιρροές από την ταινία «Διακοπές στη Ρώμη» με την Audrey Hepburn και ομολογουμένως εντυπωσιακά κοστούμια σχεδιασμένα από τον Karl Lagerfeld.
Το 2008, μένοντας πιστός στην συμπατριώτισσά του, Kidman, κι επιστρατεύοντας έναν ακόμα Αυστραλό, τον Hugh Jackman, γυρίζει το «Australia».
Φήμες θέλουν την Kidman να δέχεται το ρόλο χωρίς να έχει καν σενάριο στα χέρια της και να παρακινεί τον Jackman να κάνει το ίδιο μιας και πρόκειται για ταινία του Baz Lurhmann. Το ένστικτο της ηθοποιού αποδείχθηκε εν μέρει σωστό μιας και το φιλμ, δεν ενθουσίασε αλλά ούτε απογοήτευσε και σημείωσε καλές εισπράξεις ειδικά στην Αυστραλία.
Φέτος, μετά από αρκετά χρόνια απουσίας, επιστρέφει με τον «Υπέροχο Gatsby», τη κινηματογραφική μεταφορά του γνωστού κλασικού έργου του Scott Fitzgerald.
Πρωταγωνιστεί ο Leonardo DiCaprio, με τον οποίο ο Lurhmann ήθελε να δουλέψει από το 2004, σε μια ταινία με θέμα τον Μέγα Αλέξανδρο, που όμως ναυάγησε λόγω της κυκλοφορίας του «Αλέξανδρος», την ίδια χρονιά, με τον Colin Farrel στον πρωταγωνιστικό ρόλο και τον Oliver Stone στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Ποτέ όμως δεν είναι αργά για μια πολυπόθητη συνεργασία, έτσι οι δυο άντρες άνοιξαν την Τετάρτη 15 Μαΐου την αυλαία του φεστιβάλ Καννών με τον «Υπέροχο Γκάτσμπυ». Οι κριτικές που διχάζονται, δεν προβληματίζουν τον Αυστραλό. Στις κατηγορίες για την υπερβολή που χαρακτηρίζει τη ταινία, απαντά αφοπλιστικά, «Υπάρχει λόγος που η περίοδος αυτή δεν ονομάζεται τα μινιμαλιστικά 20's αλλά τα θορυβώδη 20's».
Όσον αφορά στο πόσο έπρεπε να μείνει πιστός στο κείμενο ο ίδιος απάντησε ότι κινήθηκε με βάση τρεις ερωτήσεις που έκανε στο σεναριογράφο του, «Ποιες σκηνές είναι θεμελιώδεις για την πλοκή; Ποιες πρέπει να εντάξουμε στην ταινία και ποιες μπορούμε να αποκλείσουμε μολονότι τις αγαπάμε;».
Φωτογραφία ΙΜDb: Ο Βaz Luhrmann μαζί με τη Nicole Kidman στα γυρίσματα της ταινίας «Moulin Rouge!»
Δεδομένων των μεγάλων διαλειμμάτων του Lurhmann, είναι δύσκολο να μιλήσουμε για τα επόμενα καλλιτεχνικά του βήματα. Ο ίδιος πάντως σε πρόσφατη συνέντευξή του αποκάλυψε ότι θα ήθελε πολύ να δουλέψει για ακόμα μια φορά με τον Leonardo DiCaprio, στη μεταφορά ενός ακόμα σαιξπηρικού κειμένου. «Για μένα ο Γκάτσμπυ είναι ο αμερικάνικος "Άμλετ", επομένως τι άλλο θα μπορούσε να τον ακολουθήσει από τον ίδιον τον Άμλετ», δήλωσε διευκρινίζοντας ότι τίποτα δεν είναι επίσημο, ούτε καν στο στάδιο των συζητήσεων κι ότι σε αυτό το σημείο η ταινία είναι απλά και μόνο «ένα σκηνοθετικό όνειρο». Αν ο ηθοποιός και το στούντιο πειστούν πιθανότατα να έχουμε ακόμα μια κλασική τριλογία από το σκηνοθέτη, αυτή τη φορά θεατρικών και λογοτεχνικών έργων, με πρωταγωνιστή τον DiCaprio.
Πληροφορίες: «Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ» προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από τις 16 Μαΐου.
Ενδεικτική φιλμογραφία: «Τα Βήματα που Γοητεύουν» (1992), «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (1996), «Moulin Rouge!» (2001), «Australia» (2008), «Ο Υπέροχος Gatsby» (2013).
ΝΑΝΤΙΑ ΚΑΚΛΗ