H Eλένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Η μέλισσα» του Hideki Noda, στο «Αγγέλων Βήμα».

Η μέλισσα μπορεί να προστατεύεται με το κεντρί της, αλλά το τίμημα που πληρώνει είναι πολύ ακριβό. Χρησιμοποιώντας το ενοχλητικό αλλά και πιο προσοδοφόρο οικονομικά έντομο για τον άνθρωπο ως αλληγορικό τίτλο στο μεταμοντέρνο του έργο, ο Ιάπωνας συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός Hideki Noda σε συνεργασία με τον Ιρλανδό δραματουργό Colin Teevan και βασισμένος στο διήγημα του Yasutaka Tsutsui «Mushiriai», συνέθεσε το αντιεξουσιαστικό μακάβριο παραμύθι του περιτυλιγμένο με το άγριο άρωμα των manga comics και τη διαταραγμένη αύρα του Ταραντίνο (Kill Bill, Pulp Fiction, Reservoir Dogs).

Στη «Μέλισσα», που το χαρακτηριστικό βουητό της διαπερνά όλη την παράσταση, η τιμή της εκδίκησης είναι το κυρίαρχο θέμα, ενώ μέσα από την επιδίωξή της αποκαλύπτεται η κτηνωδία που φωλιάζει ύπουλα μέσα στην ψυχή ακόμα και του πιο πολιτισμένου ανθρώπου.

Βρισκόμαστε στο Τόκιο της δεκαετίας του ‘70, όταν ένας φιλήσυχος επιχειρηματίας επιστρέφει μια μέρα σπίτι του και μαθαίνει πως ο Οgoro (Κωσταντίνος Καβακιώτης), ένας κακοποιός που μόλις δραπέτευσε από τη φυλακή, έχει πιάσει ομήρους τη γυναίκα και το παιδί του διεκδικώντας ως αντάλλαγμα να δει την οικογένειά του. Στο χώρο του «εγκλήματος» έχουν ήδη φθάσει αστυνομικές δυνάμεις (Αργύρης Γκαγκάνης), ουσιαστικά αδιάφορες για την τύχη των θυμάτων αλλά καθόλου αδιάφορες για την προβολή τους από τους αντιπροσώπους των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (Αλέξανδρος Αμερικάνος) που, με τη σειρά τους, αποκαλύπτουν ανενδοίαστα την ανθρωποφαγική τους διάθεση προσπαθώντας, με οποιοδήποτε κόστος, να κατακτήσουν την ποθητή ακροαματικότητα.

Ο Ido (Αλμπέρτο Φάις), άοπλος μπροστά στη διεφθαρμένη κοινωνική υποδομή, αποφασίζει να πάρει το νόμο στα χέρια του. Παγιδεύει τη στριπτιζέζ σύζυγο (Αντιγόνη Δρακουλάκη) και το γιο του κατάδικου και εφαρμόζει την εντολή «Οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Κατ’ επέκταση αρχίζει μια μονομαχία εξουσίας όπου οι δύο αντίπαλοι επιδίδονται σε βιασμούς και ανταλλάσσουν τα κομμένα δάκτυλα των σπλάχνων τους. Και το χειρότερο: ο «καλός» όχι μόνο μεταμορφώνεται σε «κακό» αλλά, μολυσμένος από το μικρόβιο της βίας,, αισθάνεται μια πρωτόγνωρη ηδονή σ’ αυτό το ακραία διαστροφικό παιχνίδι.

Η Αναστασία Ρεβή δίνει στην εύρυθμη παράστασή της το ύφος ενός ιαπωνικού κόμικς με στιλιζαρισμένες κινήσεις, κοφτή εκφορά του λόγου και γκροτέσκο χειρονομίες, που περιλαμβάνουν από άγριες συμπλοκές μέχρι την καρτουνίστικη επίδειξη πολεμικών τεχνών.

Οι χάρτινοι ήρωες του έργου, εμπλουτισμένοι με ευρηματικές λεπτομέρειες (για παράδειγμα το παιδί είναι από ζωγραφισμένο χαρτόνι, ένα κομμένο δάχτυλο που στο τέλος τρώει λαίμαργα ο αστυνομικός -παρότι μπισκότο- μας ξεγελά με την πειστική του όψη και οι λιωμένες φράουλες αντικαθιστούν το αίμα που ρέει άφθονο στη σκηνή), στραμμένοι ηθελημένα στην υπερβολή και ερμηνευμένοι με σκηνικό νεύρο διασαλεύουν τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία.

Οι ηθοποιοί στηρίζουν γενναία την άποψη της σκηνοθεσίας, αν εξαιρέσω μια θορυβώδη ένταση στην αρχή και κάποιες αμήχανες στιγμές του νέου και άπειρου Αλ. Αμερικάνου. Αλλά αυτή που καθορίζει την ατμόσφαιρα και την εμβολιάζει με ένα ιδιότυπο χιούμορ είναι η Αντιγόνη Δρακουλάκη. Μεταμφιεσμένη σε κιτς Γιαπωνέζα στριπτιζέζ, ξαφνιάζει τόσο με την ουσιαστική της μεταμόρφωση όσο και με την εξαιρετική σωματική της εκφραστικότητα. Τσαλακώνοντας επιτυχώς τη γνωστή τηλεοπτική της εικόνα, παραδίνει ένα ρόλο γεμάτο χυμούς, παιδική αφέλεια και παιγνιώδη ηδυπάθεια.

Ωστόσο το μαύρο χιούμορ του κειμένου δεν αναδεικνύεται επαρκώς στη μετάφραση-διασκευή της Μαργαρίτας Δαλαμάγκα-Καλογήρου. Στην αυθεντική της μορφή η «Μέλισσα» περιέχει ομοιοκατάληκτα στιχάκια με διασκεδαστικά λογοπαίγνια, που, σε αντιπαράθεση με τον κυνισμό των δρώμενων, παγώνουν το γέλιο του θεατή και αποτελούν το στίγμα στην ενδιαφέρουσα γραφή του Hideki Noda.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ - [email protected]