O Κλινικός Διαιτολόγος–Διατροφολόγος, BSc, Νίκος Θεοδωράκης, του logodiatrofis.gr, μας εξηγεί τι συμβαίνει με τα αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά και τι πρέπει να προσέχουμε στην κατανάλωσή τους.

Από τις κενές θερμίδες (δηλαδή τις θερμίδες που παρέχουν θερμιδική ενέργεια, αλλά δεν έχουν καμία διατροφική αξία) στην υπερβολική ζάχαρη, τα αναψυκτικά αποτελούν τη μαύρη τρύπα του διατροφικού σύμπαντος.

Ακόμα χειρότερα είναι τα ενεργειακά ποτά που περιέχουν ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες καφεΐνης και διεγερτικών, ενώ τα περισσότερα δεν αποτελούν τίποτα περισσότερο από ένα ζαχαρούχο μείγμα.                           

Μια τετραετής μελέτη στην οποία συμμετείχαν 6000 μεσήλικες άντρες και γυναίκες και έγινε από τη σχολή Ιατρικής του πανεπιστημίου της Βοστόνης υποδηλώνει ότι ακόμα και η κατανάλωση ενός αναψυκτικού την ημέρα μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία μας.

Οι άνθρωποι που έπιναν ένα η περισσότερα αναψυκτικά την ημέρα είχαν σχεδόν 50% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν παράγοντες κινδύνου σχετιζόμενους με το μεταβολικό σύνδρομο, το οποίο διπλασιάζει τις πιθανότητες για καρδιακή νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, καθιστά σχεδόν βέβαιη την εμφάνιση διαβήτη και χαρακτηρίζεται από παχυσαρκία, υπερβολικό λίπος γύρω από τη μέση, χαμηλά επίπεδα της καλής χοληστερίνης και υπέρταση.

Οι επιστήμονες ακόμα δεν έχουν κατανοήσει πλήρως το λόγο της συσχέτισης των αναψυκτικών με το μεταβολικό σύνδρομο. Πιστεύεται όμως, πως ακριβώς επειδή τα αναψυκτικά έχουν γλυκιά γεύση, προκαλείται εθισμός και εξάρτηση στον οργανισμό με αποτέλεσμα η επιθυμία για κάτι γλυκό ολοένα και να μεγαλώνει.

Επίσης, το σώμα δεν αναγνωρίζει τις υγρές θερμίδες όπως τις στερεές και συν τοις άλλοις, οι θερμίδες από τα αναψυκτικά δεν εξαλείφουν το αίσθημα της πείνας με τον ίδιο τρόπο που θα έκαναν οι θερμίδες από το φαγητό. Στην πραγματικότητα μας ωθούν στο να φάμε ακόμα περισσότερο.

Άλλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο παιδιατρικό νοσοκομείο του Χάρβαρντ έδειξε σε μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ότι εάν τα παιδιά έκαναν άλλες επιλογές αντί για τα αναψυκτικά, θα μείωναν την πρόσληψη ζάχαρης ως 75%, κάτι που θα οδηγούσε και στην απώλεια βάρους.

Μια αναθεώρηση 30 μελετών που δημοσιεύτηκε στην Αμερικάνικη Εφημερίδα Κλινικής Διατροφής απεδείκνυε ότι η κατανάλωση αναψυκτικών προκαλεί αύξηση βάρους. Σίγουρα η ζάχαρη, όμως, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα στα αναψυκτικά.

Άλλα χημικά, όπως το φωσφορικό οξύ, το νάτριο, η βενζοϊκή ποτάσα που χρησιμοποιούνται για να δώσουν χρώμα, συντήρηση και γεύση έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία.

Από τη στιγμή που πολλά παιδιά και ενήλικες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αναψυκτικών την ημέρα κάνουν και υπερκατανάλωση καφεΐνης.

Η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει αϋπνία, ευερεθιστικότητα, ταχυπαλμίες, έντονη διούρηση αλλά και προβλήματα ανάπτυξης και συμπεριφοράς στα παιδιά.

Τέλος, η καφεΐνη μαζί με την ζάχαρη όταν υπερκαταναλώνονται μειώνουν τα επίπεδα μαγνησίου.

 Το βενζοϊκό οξύ διαβρώνει το σμάλτο των δοντιών προκαλώντας τερηδόνα. Επίσης είναι ένας παράγοντας κινδύνου για τις νυχτερινές καούρες που είναι και σύμπτωμα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Tα ενεργειακά ποτά τώρα προτιμούνται γενικά περισσότερο από τους έφηβους και τους νεαρούς ενήλικές και περιέχουν μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων (κυρίως ζάχαρη) με κάποια πρόσθετα όπως την καφεΐνη και κάποια άλλα νόμιμα διεγερτικά όπως το γκουαρανά και το τζίνσενγκ.

Μπορεί να προκαλέσουν:

1. Αύξηση των καρδιακών παλμών και της αρτηριακής πίεσης.

2. Ναυτία και εμετούς.

3. Διαταραχή της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στο σώμα.

4. Αϋπνίες

5. Αφυδάτωση

Όταν συνδυάζονται με άσκηση ή κατανάλωση αλκοόλ αυτές οι αρνητικές ιδιότητες κάποιες φορές μεγεθύνονται σε επικίνδυνο για την υγεία βαθμό.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πολλές υγιεινές εναλλακτικές επιλογές. Κορυφαία επιλογή όλων φυσικά είναι το νερό από το οποίο αποτελούμαστε και είναι αυτό που θα μας βοηθήσει να χάσουμε και βάρος. Καλές επιλογές επίσης είναι το γάλα (ζωικής  ή φυτικής προέλευσης), οι φυσικοί χυμοί, το τσάι, αλλά και τα βότανα.

Νίκος Θεοδωράκης
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, BSc
Διευθυντής Διαιτολογικής Μονάδας ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Χανιά
Μέλος της Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
[email protected] - [email protected]