Η καρδιά μπορεί να είναι ο πιο δυνατός μυς του ανθρώπινου σώματος, αλλα είναι εκείνος που κυρίως λόγω του καθημερινού άγχους και του σύγχρονου τρόπου ζωής, απειλείται περισσότερο, χωρίς να κάνει διακρίσεις σε ηλικίες και φύλο.

Επειδή η καρδιά μας πρέπει να είναι η πρωταρχική μας φροντίδα, έχει έρθει η ώρα να μάθουμε τι σημαίνει «μπαλονάκι», τι είναι η αριστερή και δεξιά κοιλία, τι είναι η βαλβίδα κ.λπ. Με απλά, λόγια το αλφαβητάρι της καρδιάς.

Α

Αγγειοκαρδιογράφημα: Εξέταση με απεικόνιση των αγγείων ή των τμημάτων της καρδιάς. Γίνεται με την έκχυση ενός ειδικού υγρού, που ονομάζεται σκιαγραφικό υλικό. Το σκιαγραφικό υλικό διοχετεύεται στο αίμα με καθετήρες και γίνεται ορατό από τις ακτίνες. Οι ακτινογραφίες αυτές ονομάζονται αγγειογραφίες.

Αγγειοπλαστική με μπαλονάκι: Μέθοδος με την οποία ένας καθετήρας με μπαλονάκι προωθείται στη στενή περιοχή ενός αγγείου. Όταν το μπαλονάκι φουσκώνει, η στένωση του αγγείου διατείνεται και ανοίγει και στη συνέχεια το μπαλονάκι αφαιρείται.

Αορτή: Η μεγάλη αρτηρία που δέχεται αίμα από την αριστερή κοιλία της καρδιάς και το διοχετεύει στο σώμα.

Αορτική Βαλβίδα: Η βαλβίδα της καρδιάς που βρίσκεται μεταξύ της αριστερής κοιλίας και της αορτής. Έχει τρεις γλωχίνες με πέταλα.

Αρρυθμία: Ακανόνιστος ρυθμός της καρδιάς.

Αρτηρία: Οποιοδήποτε από τα αγγεία που μεταφέρουν αίμα από την καρδιά στα διάφορα μέρη του σώματος.

Αρτηριακή πίεση: Διακρίνεται σε συστολική και διαστολική. Η συστολική πίεση είναι η πίεση που έχει το αίμα όταν βγαίνει από την καρδιά, καθώς αυτή συσπάται (είναι η πίεση στο εσωτερικό των αρτηριών, η μεγάλη πίεση που μετράται με το πιεσόμετρο). Η διαστολική πίεση(η μικρή που μετράται με το πιεσόμετρο) είναι η πίεση που έχουν τα αγγεία, όταν η καρδιά χαλαρώνει.

Ατρησία: Η απουσία ενός φυσικού ανοίγματος.

Β

Βαλβίδα: Ένας μηχανισμός σαν πόρτα. Έχει μεμβρανώδη στοιχεία (πέταλα ή γλωχίνες) μεταξύ δύο κοιλοτήτων της καρδιάς ή μεταξύ μιας κοιλότητας της καρδιάς και ενός αγγείου. Όταν είναι κλειστή, το αίμα δεν μπορεί να περάσει.

Βαλβιδική ανεπάρκεια: Όταν η βαλβίδα δεν κλείνει καλά και υπάρχει επιστροφή της ροής του αίματος προς τα πίσω μέσω μιας βαλβίδας της καρδιάς.

Βαλβιδοπλαστική με μπαλονάκι: Μέθοδος με την οποία ένας καθετήρας με μπαλονάκι προωθείται στο άνοιγμα μιας καρδιακής βαλβίδας που παρουσιάζει στένωση. Όταν το μπαλονάκι φουσκώνει, η βαλβίδα διατείνεται και ανοίγει, στη συνέχεια το μπαλονάκι αφαιρείται.

Βηματοδότης: Ο «φυσικός» βηματοδότης της καρδιάς ονομάζεται φλεβοκόμβος. Είναι μια μικρή μάζα ειδικών κυττάρων στο επάνω μέρος του δεξιού κόλπου της καρδιάς. Παράγει ηλεκτρικούς παλμούς που μεταδίδονται στον αριστερό κόλπο και άγονται προς το κάτω μέρος για να φθάσουν στις κοιλίες. Αυτά τα ερεθίσματα προκαλούν στην καρδιά συσπάσεις (οι κοιλίες συστέλλονται και εμείς αντιλαμβανόμαστε τους «κτύπους» της).

Ό όρος «τεχνητός βηματοδότης» αναφέρεται σε μία ηλεκτρική συσκευή (έξυπνη μπαταρία) που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντικαταστήσει ένα ελαττωματικό φυσικό βηματοδότη ή το παθολογικό ερεθισματαγωγό σύστημα. Ο τεχνητός βηματοδότης ελέγχει τον κτύπο της καρδιάς και τον ρυθμό εκπέμποντας μια σειρά από ηλεκτρικά ερεθίσματα.

Δ

Διγοξίνη: Φάρμακο που συνήθως χορηγείται για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας. Κάνει τις συσπάσεις της καρδιάς πιο δυνατές, μειώνει τον ρυθμό των καρδιακών παλμών και βοηθά στο να αποβληθεί από το σώμα πρόσθετο υγρό από τους σωματικούς ιστούς. Χορηγείται και σε κάποιες περιπτώσεις αρρυθμιών.

Διουρητικά: Φάρμακα που αυξάνουν τον ρυθμό παραγωγής ούρων. Υποβοηθούν την αποβολή από τον οργανισμό νερού και αλάτων.

Doppler: βλέπε Υπέρηχος.

Ε

Εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς: Χειρουργική επέμβαση. Αφού έχει ανοιχτεί ο θώρακας, η ροή του αίματος παρακάμπτεται μέσω μιας μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας (αντλία που υποκαθιστά τη λειτουργία καρδιάς-πνευμόνων κατά τη διάρκεια της εγχείρησης).

Ενδοκαρδίτιδα: Λοίμωξη των εσωτερικών τοιχωμάτων της καρδιάς ή των καρδιακών βαλβίδων.

Έμφραγμα καρδιάς: Όταν φράζει κάποιο αγγείο της καρδιάς.

Η

Ηχοκαρδιογράφημα: Διαγνωστική μέθοδος με την οποία ηχητικοί παλμοί μεταδίδονται στο σώμα. Οι ήχοι επιστρέφουν από τις επιφάνειες της καρδιάς και των βαλβίδων, αποτυπώνονται και καταγράφονται στα ηλεκτρονικά μηχανήματα.

Ηλεκτροκαρδιογράφημα: Γραφική αποτύπωση των ηλεκτρικών κυμάτων που παράγει η καρδιά.

Κ

Καθετηριασμός: Η εξέταση της καρδιάς με τη χρήση ενός λεπτού σωλήνα (καθετήρα) που οδηγείται στην καρδιά. Ο καθετήρας μπαίνει συνήθως από το πόδι σε μία φλέβα ή αρτηρία και προωθείται κεντρικά.

Ο καθετηριασμός γίνεται συνήθως για να πάρουμε ένα δείγμα οξυγόνου, για να μετρηθεί η πίεση ή για να αποτυπωθεί σε φιλμ η λειτουργία της καρδιάς.

Καρδιαγγειακό: Αφορά στην καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία.

Καρδιακή ανεπάρκεια: Η ανικανότητα της καρδιάς να προωθήσει το αίμα που επιστρέφει σε αυτήν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να λιμνάζει αίμα στις φλέβες που οδηγούν στην καρδιά. Μερικές φορές συγκεντρώνεται υγρό σε διάφορα μέρη του σώματος.

Καρδιολογία: Η μελέτη της καρδιάς και των λειτουργιών της, είτε είναι υγιής είτε νοσεί.

Κοιλία: Μία από τις δύο κοιλότητες στο κάτω τμήμα της καρδιάς (δεξιά ή αριστερά).

Κόλπος (δεξιός ή αριστερός): Μία από τις δύο κοιλότητες στο άνω τμήμα της καρδιάς. Δεξιός κόλπος: ο κόλπος όπου το αίμα συγκεντρώνεται από το σώμα, πριν διοχετευθεί στη δεξιά κοιλία. Αριστερός κόλπος: ο κόλπος, ο οποίος δέχεται αίμα που επιστρέφει από τα πνευμόνια, πριν διοχετευθεί στην αριστερή κοιλία, στο κάτω τμήμα της καρδιάς.

Κυάνωση: Το μπλε χρώμα του δέρματος που παρατηρείται από έλλειψη οξυγόνου στο αίμα.

Μ

Μεσοκολπικό ή μεσοκοιλιακό τοίχωμα: Τοίχωμα που χωρίζει δύο κοιλότητες στο αριστερό και στο δεξιό τμήμα της καρδιάς. Το μεσοκοπλικό τοίχωμα χωρίζει τους δύο κόλπους στο άνω τμήμα της καρδιάς, το μεσοκοιλιακό τις δύο κοιλίες (στο κάτω τμήμα της καρδιάς).

Μιτροειδής βαλβίδα: Καρδιακή βαλβίδα μεταξύ του αριστερού κόλπου και της αριστερής κοιλίας.

Π

Πνευμονική Αρτηρία: Μεγάλη αρτηρία που δέχεται αίμα από τη δεξιά κοιλία και το μεταφέρει στους πνεύμονες.

Πνευμονική Βαλβίδα: Καρδιακή βαλβίδα μεταξύ της δεξιάς κοιλίας και της πνευμονικής αρτηρίας. Έχει τρεις γλωχίνες ή πέταλα.

Σ

Στεφανιαίες αρτηρίες: Δύο αρτηρίες που ξεκινούν από την αορτή. Οι αρτηρίες δημιουργούν μία αψίδα (στέφανο) στο επάνω μέρος της καρδιάς, διακλαδώνονται και τροφοδοτούν την παλλόμενη καρδιά με αίμα.

Συγγενής καρδιοπάθεια: Ανωμαλία της καρδιάς ή των αγγείων που δεν έχουν σχηματισθεί και δε λειτουργούν σωστά εκ γενετής.

Στένωση: Όταν η διάμετρος (άνοιγμα) ενός αγγείου ή μιας βαλβίδας είναι μικρότερη από το κανονικό για το βάρος και την ηλικία του παιδιού.

Τ

Τριγλώχινα βαλβίδα: Η βαλβίδα της καρδιάς μεταξύ του δεξιού κόλπου και της δεξιάς κοιλίας. Έχει τρεις γλωχίνες ή πέταλα.

Υ

Υπέρηχος: Υψηλής συχνότητας ηχητικές δονήσεις, που ένα ανθρώπινο αυτί δεν μπορεί να ακούσει και χρησιμοποιούνται στην ιατρική. Στην παιδοκαρδιολογία η εξέταση του υπερήχου περιλαμβάνει το ηχοκαρδιογράφημα (δίνει μια εικόνα της καρδιάς) και το Doppler τεστ (ανάλυση της ροής του αίματος).

Υπέρταση-Υψηλή πίεση της καρδιάς: Χρόνια αύξηση στην πίεση του αίματος πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης πρέπει να επιβεβαιώνεται με πολλές μετρήσεις για να χαρακτηρισθεί το παιδί υπερτασικό.

Υποθερμία: Διαδικασία με την οποία μειώνεται η θερμοκρασία του σώματος του ασθενή κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Έτσι, μπορεί να σταματήσει παροδικά η κυκλοφορία του αίματος και ο χειρουργός να διορθώσει την καρδιά με ασφάλεια.

Φ

Φλέβα: Οποιοδήποτε αγγείο που μεταφέρει αίμα από τα διάφορα μέρη του σώματος ή τους πνεύμονες στην καρδιά.

Από τους επιστημονικούς συνεργάτες του www.iator.gr .