Τι ακριβώς είναι η Μακροβιοτική Διατροφή και Φιλοσοφία και πώς μπορεί να μας ωφελήσει; Η κα Μαριάννα Χρυσικάκου, επικεφαλής της πλατφόρμας ευζωίας Wellday- Live Longevity, μας λύνει όλες τις απορίες.

Σύμφωνα με τη Μακροβιοτική φιλοσοφία, η ασθένεια δεν είναι παρά το εκδηλωμένο αποτέλεσμα της ανισορροπίας μας, σε σχέση με τη φύση και το σύμπαν. 

Ετυμολογικά, η λέξη μακροβιοτική σημαίνει μακρύς – βίος και χρησιμοποιήθηκε από τον Ιπποκράτη, πατέρα της ιατρικής, για να περιγράψει το μοντέλο ανθρώπου που είναι πραγματικά υγιής και ζει για πολλά χρόνια και κυρίως υιοθετεί μια ευρύτερη μακρο-κοσμική οπτική ελευθερίας για τη ζωή. Όμως και άλλοι σοφοί της αρχαίας Ελλάδας όπως ο Αριστοτέλης και ο Γαληνός χρησιμοποίησαν τον όρο «Μακροβιοτική» για να περιγράψουν ένα φυσικό τρόπο ζωής που προήγαγε την υγεία, τη χαρά και την ευεξία.

Η Μακροβιοτική διατροφή βασίζεται στην φιλοσοφία της εξισορρόπησης των αρχετυπικών πόλων ενέργειας του σύμπαντος που ονομάζονται γιν (yin) και γιανγκ (yang) σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική, ή πυρ & ύδωρ σύμφωνα με τον Ιπποκράτη ή νείκος & φιλότητα σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή. Ο βασικός σκοπός της Μακροβιοτικής φιλοσοφίας είναι να καθοδηγήσει το άτομο στη δυναμική επίτευξη της υγείας σε όλα τα επίπεδα, φυσικό, νοητικό, συναισθηματικό, πνευματικό και όχι απλά στην απουσία εκδηλωμένης ασθένειας, όπως δυστυχώς αντιλαμβάνεται ο σύγχρονος πολιτισμός την έννοια της υγείας.

Σε γενικές γραμμές, μια καθημερινή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και φυσικά προβιοτικά συνδράμει στην εύρυθμη λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος, την ισχυρή ανοσοποίηση, τη διανοητική διαύγεια καθώς και την αίσθηση υψηλού επίπεδου διαθέσιμης ενέργειας μέσα στην ημέρα. Αντιθέτως, ο διατροφικός συνδυασμός ζωικών ή/και επεξεργασμένων τροφών, που είναι πλούσιες σε κορεσμένα λίπη και μονοσάκχαρα όταν καταναλώνονται σε καθημερινή βάση, δημιουργούν ένα σχετικά όξινο ενδοκυτταρικό περιβάλλον που σταδιακά αποδυναμώνει και καταστρέφει το πεπτικό μας σύστημα και επηρεάζει δυσμενώς όλα μας τα όργανα. Παθήσεις όπως έλκος, σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, κολίτιδα, καρκίνος του στομάχου και του εντέρου αποδεδειγμένα πια οφείλονται στην κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών. Αντιθέτως, τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες όπως λαχανικά, φρούτα, αναποφλοίωτα δημητριακά, όσπρια, σπόροι και ξηροί καρποί ρυθμίζουν αποτελεσματικά την χοληστερόλη και τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Επιπλέον συμβάλλουν στην απώλεια βάρους, αφενός γιατί επιδρούν εξαγνιστικά καθαρίζοντας τα τοιχώματα του πεπτικού σωλήνα από τη συσσώρευση λίπους, αφετέρου γιατί η αίσθηση του κορεσμού που λαμβάνουμε με την κατανάλωση τους διαρκεί για περισσότερη ώρα, αποτρέποντας το snacking και τα ενδιάμεσα γεύματα.

Από ενεργειακή πλευρά, οι τροφές που δεν έχουν υποστεί βιομηχανική ή άλλη επεξεργασία θεωρούνται και πραγματικά είναι «ζωντανές». Διατηρούν την πρωτογενή ζωτική ενέργεια της Φύσης την οποία και μεταφέρουν κατά τη βρώση τους από τον άνθρωπο και αν φυτευτούν στη Γη, εκ νέου καρποφορούν. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που μεγάλοι διδάσκαλοι και θεραπευτές του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού όπως ο Πυθαγόρας, ο Γαληνός και ο Ιπποκράτης συνιστούσαν την πλήρη αποχή από τις ζωικές τροφές κάθε είδους και προέκριναν ως βασική τροφή τα ζωντανά, ανεπεξέργαστα, αναποφλοίωτα δημητριακά. Τα δημητριακά περιέχουν σύνθετους υδατάνθρακες και πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας (12%-14% τα δημητριακά, 16% το ρύζι και 18% το κεχρί), ελάχιστα αλλά ωφέλιμα λιπίδια και άφθονες φυτικές ίνες, ενώ είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Η φιλοσοφία της Μακροβιοτικής μας μαθαίνει πώς να εξισορροπούμε την ενεργειακή δομή της τροφής, δηλαδή την θηλυκή δεκτική ενέργεια YIN και την αρσενική ενδυναμωτική ενέργεια YANG, αποφεύγοντας τους «ακραίες» τροφές, που τείνουν να δημιουργούν ενεργειακές ανισορροπίες και ασθένειες. Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να δείτε μια βασική κατηγοριοποίηση των τροφών σε τροφές Yin και τροφές Yang, ωστόσο διάφοροι παράγοντες αναφορικά με τη δομή των τροφών και τον τρόπο ωρίμανσης καθορίζουν ως επί το πλείστων την ενεργειακή τους ποιότητα και συγκεκριμένα:

Ενέργεια YIN

Ταχεία ανάπτυξη

Τροφές πλούσιες σε υγρά

Φρούτα & λαχανικά

Διαστολική επίδραση στο σώμα & τον ψυχισμό

Φυγόκεντρος δύναμη

Ανάπτυξη ψηλά πάνω από το έδαφος

Πικρές, ξινές, γλυκές & αρωματικές τροφές

Ενέργεια YANG

Βραδεία ανάπτυξη

Στεγνές, συμπαγείς τροφές

Καρποί και ρίζες

Συσταλτική επίδραση στο σώμα & τον ψυχισμό

Κεντρομόλος δύναμη

Ανάπτυξη κάτω και μέσα στο έδαφος

Αλμυρές τροφές με ισχυρή επίγευση

Για παράδειγμα, τροφές που είναι πιο συμπαγείς και μεγαλώνουν κάτω από τη γη (κεντρομόλος ροπή) όπως το γογγύλι, η ρέβα, το καρότο και η σελινόριζα είναι πιο Υang. Tροφές που μεγαλώνουν στην επιφάνεια της γης, όπως το κρεμμύδι και η κολοκύθα είναι πιο ισορροπημένες στην ενέργεια Yin και Yang και τροφές που μεγαλώνουν πάνω από την επιφάνεια της γης (φυγόκεντρος ροπή) όπως πράσο, φασολάκια, φρέσκο κρεμμύδι, μπρόκολο είναι πιο Υin. Φρούτα που μεγαλώνουν πολύ μακριά από την επιφάνεια της γης όπως λεμόνια, μήλα, κεράσια είναι ακόμα πιο yin. Φυσικά όλες οι τροφές, όπως και ολόκληρη η φύση, διατηρούν τόσο χαρακτηριστικά yin όσο και χαρακτηριστικά yang και θα πρέπει κανείς πάντα να λαμβάνει υπόψη παράγοντες, όπως την εποχικότητα, την εντοπιότητα και το κλίμα, ωστόσο σε γενικές γραμμές η παρατήρηση του εποχικού τρόπου ανάπτυξης ιδιαίτερα στο φυτικό βασίλειο, μας δίνει μια πιο ακριβή εικόνα ως προς την ακριβή κατηγοριοποίηση τους. Παραδείγματος χάριν, κατά τη διάρκεια του χειμώνα που το κλίμα είναι ψυχρότερο (πιο yin) η ενέργεια των τροφών στρέφεται προς τη γη (yang) και κατά κανόνα είναι πιο στεγνή, συμπυκνωμένη και παράγει τροφές που διατηρούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα χωρίς να χαλάνε όπως καρότα, μπρόκολα, λάχανα, σέλινα κ.α. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου που ο καιρός είναι θερμότερος (πιο yang), οι τροφές έχουν περισσότερα υγρά και διατηρούνται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, έχουν δε λόγω της υφής και των υγρών τους μια πολύ πιο δροσιστική επίδραση (yin) για να μας βοηθήσουν να ανταπεξέλθουμε αποτελεσματικά στις υψηλές θερμοκρασίες της εποχής. Παρομοίως, ενδημικές τροφές που αναπτύσσονται σε τροπικά κλίματα (Ινδία, Λατινική Αμερική) είναι κατά κανόνα πιο yin, ενώ αυτές που μεγαλώνουν βορειότερα σε ψυχρότερο κλίμα (Βόρεια Ευρώπη, Καναδάς) είναι σαφώς πιο yang.

Ενημερωθείτε για μακροβιοτικές συνταγές και σεμινάρια στο https://wellday.gr/