Σημάδεψε κινηματογραφικά τη χρονιά που έχουμε αφήσει πίσω μας καθώς ήταν ο μεγάλος νικητής των βραβείων Oscar.

Η ταινία του «Παράσιτα» (Gisaengchung) έσπασε ένα «άβατο» αφού κατάφερε να γίνει η πρώτη διεθνής ταινία που έσπεσε  το φράγμα της γλώσσας στα Oscar κερδίζοντας τα βραβεία  Σκηνοθεσίας, Καλύτερης και Διεθνούς Ταινίας.

Όχι, ο Bong Joon Ho δεν μας συστήθηκε πέρυσι ούτε από τα «Παράσιτα». Σιγά σιγά μας μυεί στο κινηματογραφικό του περιβάλλον. Από φεστιβάλ σε φεστιβάλ. Και σε ένα τέτοιο καλείται τώρα να βάλει την σφραγίδα του. Ναι, ο Νοτιοκορεάτης θα είναι ο πρόεδρος της επιτροπής στο 78ο Φεστιβάλ της Βενετίας το οποίο πραγματοποιείται 1-11 Σεπτεμβρίου- ελπίζουμε με λιγότερους περιορισμούς και πιο κοντά στην παραδοσιακή του μορφή φέτος.

«Τα πρώτα καλά νέα για το 78ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας είναι ότι ο Bong Joon Ho συμφώνησε με ενθουσιασμό να προεδρεύσει της Κριτικής Επιτροπής. Σήμερα, αυτός ο μεγάλος Κορεάτης σκηνοθέτης αποτελεί μια από τις πιο αυθεντικές και πρωτότυπες φωνές στον παγκόσμιο κινηματογράφο. Τον ευγνωμονούμε που συμφώνησε να θέσει το πάθος του ως σε προσεκτικός, εξεταστικός και χωρίς προκαταλήψεις σινεφίλ στην υπηρεσία του φεστιβάλ μας.

Είναι τιμή μου που μπορώ να μοιραστώ τη χαρά αυτής της στιγμής με τους αμέτρητους θαυμαστές, σε όλο τον κόσμο, των εξαιρετικών ταινιών του. Η απόφαση να ανατεθεί η κριτική επιτροπή σε έναν Κορεάτη, για πρώτη φορά στην ιστορία του φεστιβάλ, επιβεβαιώνει επίσης ότι η ενετική εκδήλωση αγκαλιάζει τον κινηματογράφο ολόκληρου του κόσμου και ότι οι σκηνοθέτες από κάθε χώρα γνωρίζουν ότι μπορούν να θεωρήσουν τη Βενετία το δεύτερο σπίτι τους», σημείωσε ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Μόστρα Alberto Barbera.

«Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας φέρνει μαζί του μια μακρά και ποικίλη ιστορία και είμαι τιμή μου να εμπλακώ στην όμορφη κινηματογραφική παράδοσή της. Ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής - και το πιο σημαντικό ως αιώνιος σινεφίλ- είμαι έτοιμος να θαυμάσω και να επικροτήσω όλες τις υπέροχες ταινίες που επέλεξε το φεστιβάλ. Είμαι γεμάτος με πραγματική ελπίδα και ενθουσιασμό», σχολίασε από την πλευρά του ο Bong Joon Ho.

Ποιος είναι όμως ο Κορεάτης που αναλαμβάνει πρώτη φορά πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ της Βενετίας και άρα θα αποφασίσει για τον επόμενο Χρυσό Λέοντα;

Ας μιλήσουν οι ταινίες του για αυτόν.

Κοιτώντας τη φιλμογραφία του Bong Joon Ho γίνεται κατανοητό πως δεν τον ενδιαφέρει ένα συγκεκριμένο είδος ταινίας. Άλλωστε επιλέγει συχνά, με «ακραίο» παράδειγμα τα «Παράσιτα», να μπλέκει τα διάφορα κινηματογραφικά είδη.

Έχει όμως αδυναμία σε ορισμένες θεματικές. Το περιβαλλοντικό ζήτημα, ο σύγχρονος καταναλωτικός τρόπος ζωής που αδιαφορεί για το περιβάλλον και το ζωικό βασίλειο συνδυασμένος με περισσότερο πολιτικά θέματα, όπως την αδιαφορία της κοινωνίας ή την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, συνδυάζονται με την σάτιρα και την φαντασία συχνά στις ταινίες του. Ο  Bong Joon Ho είναι σαν να παρατηρεί τον κυνικό μας κόσμο και με τις ταινίες του να εκθέτει τις διαφωνίες του για τις κακοφωνίες του καπιταλισμού και τις προεκτάσεις του σε διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητας.

Στη βάση της ταινίας «The Host», για παράδειγμα, βρίσκεται μία συνηθισμένη οικογένεια που μάχεται ενάντια σε ένα καθόλου συνηθισμένο  τέρας. Το τέρας αυτό έχει δημιουργηθεί από τα χημικά απόβλητα που έριξε στον ποταμό Χαν ένας αδιάφορος και απερίσκεπτος επιστήμονας. Η αλληγορική ταινία περιπέτειας διαθέτει πολλή φαντασία, σάτιρα και κοινωνικό σχόλιο καθώς η ταινία βασίζεται σε ένα πραγματικό γεγονός (την ρίξη των χημικών στον ποταμό) - το οποίο δομεί και αποδομεί την ιστορία.

 Με τα ίδια συστατικά αλλά διαφορετική διάθεση ο Κορεάτης φτιάχνει την ταινία «Okja» η οποία τοποθετείται σε ένα φανταστικό μέλλον όπου η επιστήμη έχει υποταχθεί στις πολυεθνικές κλωνοποιώντας ζώα που προβλέπεται να εξασφαλίζουν την φθηνή τροφή του πληθυσμού που αυξάνεται συνεχώς. Η ταινία αφορά την περιπέτεια ενός κοριτσιού να σώσει ένα από αυτά τα κλωνοποιημένα ζώα, το τεράστιο γουρουνάκι της.  Παραμύθι, περιπέτεια, φαντασία, συγκίνηση, πολιτικό και οικολογικό σχόλιο. Όλα αυτά είναι η ταινία. Και είναι υπέροχη. [Μην την δείτε αν έχετε κατοικίδιο, θα υποφέρετε από συγκίνηση]

Κρατώντας το στοιχείο της περιπέτειας σε ένα μελλοντικό περιβάλλον που φλερτάρει με την δυστοπία μας γυρίζει την ταινία «Snowpiercer»- το μεγάλο αγγλόφωνο σουξέ του θα έλεγε κανείς. Εδώ οι άνθρωποι προσπάθησαν να ανατρέψουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, παγώνοντας τελικά τη Γη. Οι μόνοι επιζώντες βρίσκονται σε ένα τρένο διαρκώς σε κίνηση. Οι επιβάτες των τελευταίων βαγονιών, ωστόσο, επαναστατούν διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες ζωής για να εισπράξουν την διαπίστωση πως οι μηχανισμοί που κινούν τον κόσμο τρέφονται από την αδικία. Αυτή είναι η ισορροπία του, και λέγεται με πολιτικό και ποιητικό λόγο.

Όπως οι περισσότερες ταινίες του Bong Joon Ho, η ταινία «Μητέρα» παίζει με τα κινηματογραφικά είδη και το κοινό στην προσπάθειά της να πει την ιστορία μιας μονογονεϊκής οικογένειας που μπλέκεται σε μια υπόθεση δολοφονίας. Πότε αστυνομική περιπέτεια, πότε νουάρ, πότε ψυχογράφημα, οι εναλλαγές στην ταινία γίνονται ανεπαίσθητα, σαν να ακολουθείς τις νότες μιας μουσικής αλλά μουντής μελωδίας. [Άσε που θα σκάσεις αν δεν βρεις τον δολοφόνο]

Για το τέλος έμειναν τα αριστουργήματά του. «Παράσιτα» και «Μνήμες φόνων», η τελευταία και η δεύτερη ταινία του σκηνοθέτη. Στη μία παρατηρεί και εκθέτει την «ισορροπία» για την οποία μας μίλησε στην ταινία «Snowpiercer» τοποθετώντας την σε μια λιγότερο ακραία αλλά και πάλι υπερβολική συνθήκη. Τα σπίτια, οι άνθρωποι, η αξιοπρέπεια, το χάσμα των τάξεων, το πολιτικό σχόλιο, η σάτιρα, η διεκδίκηση μιας διαφορετικής τάξης πραγμάτων,η φαντασία, η διατάραξη της «ισορροπίας», το υβριδικό κινηματογραφικό είδος. Όλα πρόκειται για στοιχεία που έχει χρησιμοποιήσει σε άλλες του ταινίες, και είτε εντάσσει εκ νέου είτε δημιουργεί παραλλαγές τους στα «Παράσιτα».

Στην άλλη ταινία χρησιμοποιεί ένα εντελώς ρεαλιστικό περιβάλλον και ένα σενάριο που βασίζεται σε πραγματική ιστορία. Η ιστορία εστιάζει στις τραγελαφικές αστυνομικές έρευνες σε μια υπόθεση δολοφονίας γυναικών. Η ταινία «Μνήμες φόνων» γίνεται ολοένα και πιο ενοχλητική με την ηρεμία του περιβάλλοντος, την διαπίστωση των μεθόδων της αστυνομίας και της ιστορικοπολιτικής τοποθέτησης που όσο περνάει η ώρα κάνουν όλο και πιο ξεκάθαρο το τέλος και τον «ένοχο».

ΙΩΑΝΝΑ ΒΑΡΔΑΛΑΧΑΚΗ- [email protected]