Ο Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Νικόλαος Δήμζας, από το docdiet.gr μας εξηγεί τα πάντα για τη δίαιτα της λεπτίνης, τα οφέλη και τους κινδύνους, σε μια εποχή που πολλοί προσπαθούν να χάσουν κιλά ενόψει καλοκαιριού.

Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη που παράγουν τα κύτταρα του λιπώδους ιστού. Μετά την παραγωγή της, ταξιδεύει με την κυκλοφορία του αίματος μέχρι τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα στο κέντρο της όρεξης. Εκεί δίνει το σήμα ότι ο οργανισμός διαθέτει επαρκή αποθέματα ενέργειας. Κατά συνέπεια, δρα δίνοντας σήματα κορεσμού, που σημαίνει με απλά λόγια ότι δίνει το σήμα στον εγκέφαλό μας ότι είμαστε χορτάτοι. Αυτό μας βοηθά να περιορίσουμε την πρόσληψη τροφής, αλλά επίσης να αυξήσουμε την ενεργειακή δαπάνη μέσω αύξησης της άσκησης. Ακόμη, η λεπτίνη, δίνει σήμα στον οργανισμό να αρχίσει να κινητοποιεί τα αποθέματα λίπους που έχει αποθηκεύσει. Για τον λόγο αυτό λέμε ότι η λεπτίνη μια ορμόνη-δείκτης των αποθεμάτων λιπώδους ιστού, με ανορεξιογόνο δράση.

Αντίθετα, υπάρχει ο όρος αντίσταση στη λεπτίνη. Είναι μια κατάσταση στην οποία ο οργανισμός «αντιστέκεται» στη δράση της λεπτίνης. Με απλά λόγια, ο λιπώδης ιστός παράγει αρκετή λεπτίνη αλλά οι άλλοι ιστοί δεν υπακούν σε αυτή. Έτσι λοιπόν, η λεπτίνη δεν ασκεί την δράση της και τελικό αποτέλεσμα είναι η αύξηση του σωματικού βάρους. Τα ακριβή αίτια της αντίστασης στη λεπτίνη παραμένουν ακόμη άγνωστα, αλλά πιθανολογούμε ότι η παχυσαρκία και το stress μπορεί να παίζουν κάποιο ρόλο στην εμφάνισή της. Για παράδειγμα, η κορτιζόλη (ορμόνη του stress), κάνει τον εγκέφαλό μας λιγότερο ευαίσθητο στην δράση της λεπτίνης.

Τι είναι η δίαιτα της λεπτίνης-Η ιστορία της
Η δίαιτα της λεπτίνης είναι μία δίαιτα που εμπνεύστηκε ο Byron J. Richards, ιδιοκτήτης επιχειρήσεων με αντικείμενο τα συμπληρώματα διατροφής και διατροφολόγος. Μάλιστα, η επιχείρησή του (Wellness Resources), κατασκευάζει συμπληρώματα διατροφή που υποστηρίζουν την ορθή εφαρμογή της δίαιτας της λεπτίνης.

Ποια είναι τα πιθανά οφέλη της δίαιτας λεπτίνης
Αρχικά, θα πρέπει να τονίσω ότι οι βασικές αρχές της δίαιτας της λεπτίνης, μοιάζουν με κάθε άλλη δίαιτα που στοχεύει στην απώλεια βάρους. Για παράδειγμα, η συγκεκριμένη δίαιτα, δίνει έμφαση στον έλεγχο του μεγέθους των μερίδων. Επιπλέον όμως προστάζει και κάποιες άλλες διατροφικές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ζητά από τον διαιτώμενο να μην τρώει αργά το βράδυ πριν τον ύπνο, να αποφεύγει την αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων και την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν πρόσθετα, όπως π.χ. τα αναψυκτικά τύπου cola.

Επίσης, τη δίαιτα της λεπτίνης συνοδεύουν κάποιες οδηγίες αναφορικά με την άσκηση του διαιτώμενου. Συγκεκριμένα, καλεί τον διαιτώμενο να μην κάνει εξαντλητική άσκηση, αλλά να τη συνδυάζει με μείωση των μερίδων τροφίμων σε κάθε γεύμα προκειμένου να μειώσει το βάρος του.

Είναι η δίαιτα της λεπτίνης επικίνδυνη για την υγεία;
Όπως και για κάθε αλλαγή στον τρόπο διατροφής σας, έτσι και για την δίαιτα της λεπτίνης θα ήταν σκόπιμο να συμβουλευτείτε έναν διαιτολόγο που είναι και ο μόνος ειδικός σε θέματα διατροφής.

Η δίαιτα της λεπτίνης είναι ένα διατροφικό πρότυπο που στηρίζεται στον περιορισμό των καταναλισκόμενων θερμίδων. Μπορεί όμως να υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες αυτός να αντενδείκνυται. Για παράδειγμα, ο δριμύς περιορισμός θερμίδων σε χρόνια υποτροπιάζουσα ουρολιθίαση και νεφρολιθίαση, αυξάνει την πιθανότητα υποτροπής.

Επίσης η στέρηση θερμίδων κατά την παιδική και εφηβική ηλικία ή την εγκυμοσύνη, μπορεί να έχει αρνητική επίπτωση στην ανάπτυξη παιδιών και εφήβων αλλά και του κυήματος.

Ακόμη, δεδομένου ότι η δίαιτα της λεπτίνης προστάζει τον περιορισμό των υδατανθράκων, είναι πιθανόν να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας. Αυτό, συμβαίνει διότι τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες τα οποία πρέπει να περιορίσετε είναι συνήθως πλούσια και σε φυτικές ίνες.

Ακόμη, εάν περιορίσετε τους υδατάνθρακες και τις φυτικές ίνες της διατροφής σας, περιορίζετε την «τροφή» που δίνετε στα βακτήρια του εντέρου σας. Τη γνωστή πλέον εντερική μικροχλωρίδα. Και εφόσον η σύσταση της διατροφής επηρεάζει την σύνθεση της μικροχλωρίδας είναι πιθανόν να εμφανιστεί δυσβίωση, δηλαδή, διαταραχή στον αριθμό και την αναλογία των βακτηρίων του εντέρου.

Πώς θα κάνετε τη δίαιτα της λεπτίνης
Η δίαιτα της λεπτίνης έχει κάποιους βασικούς κανόνες:

• Αρχικά, στο πρωινό γεύμα θα πρέπει να καταναλώνετε οπωσδήποτε 20-30 γραμμάρια πρωτεΐνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να ασχοληθείτε και να γνωρίζετε ποια τρόφιμα ή συνδυασμός τροφίμων μπορεί να σας δώσει αυτό το ποσό πρωτεΐνης.
• Έπειτα, σε κάθε γεύμα θα πρέπει να περιορίσετε το μέγεθος της μερίδας στο απολύτως αναγκαίο. Δηλαδή, σταματάτε το γεύμα μόλις χορτάσετε ή λίγο πριν.
• Θα πρέπει ακόμη να αποφύγετε την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υδατανθράκων χωρίς όμως να τους αποφεύγετε τελείως όπως σε μία κετογονική δίαιτα. Άλλη μία περίπτωση στην οποία πρέπει να γνωρίζεις την περιεκτικότητα των τροφίμων σε μακροθρεπτικά συστατικά.
• Επίσης, πρέπει να καταναλώνετε τρία κύρια γεύματα στη διάρκεια της ημέρας και να αποφεύγετε κάθε είδους σνακ. Αυτό θα σας δώσει ένα διάστημα νηστείας περίπου 5-6 ωρών μεταξύ των γευμάτων.
• Τέλος, το βράδυ θα πρέπει να κάνετε το τελευταίο σας γεύμα τουλάχιστον 3 ώρες πριν τον ύπνο.
• Σε γενικές γραμμές κάθε σας γεύμα θα πρέπει να παρέχει 400-600 kcal. Επίσης, η αναλογία του σε μακροθρεπτικά συστατικά πρέπει να είναι: 40% πρωτεΐνες, 30% λίπος και 30% υδατάνθρακες.

Ποια τρόφιμα επιτρέπονται και ποια όχι στη δίαιτα της λεπτίνης
Εάν ακολουθήσετε την διατροφή αυτή, μπορείτε να καταναλώσετε ελεύθερα φρούτα, λαχανικά και ακατέργαστες πηγές ζωικής πρωτεΐνης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το κρέας, το ψάρι και το αυγό και το τυρί (με προτίμηση στο Cottage το οποίο είναι χαμηλών λιπαρών). Επίσης, μπορείτε να καταναλώνετε φυτικές πηγές πρωτεϊνών όπως η κινόα, τα όσπρια και η βρώμη.

Αντίθετα, θα πρέπει να αποφεύγετε τρόφιμα που περιέχουν πρόσθετα και συντηρητικά, συμπυκνωμένες πηγές υδατανθράκων όπως οι χυμοί καθώς επίσης και τα προϊόντα σόγιας.

Ως «αντίδοτο» στο αίσθημα της πείνας μεταξύ των γευμάτων, η δίαιτα προτείνει να εντάξετε την άσκηση σε αυτά τα χρονικά διαστήματα. Έτσι και δεν θα «μπείτε» στην άσκηση με γεμάτο στομάχι, αλλά και θα αποσπάσετε την προσοχή σας από την πείνα και το φαγητό.

«Να κάνω τη δίαιτα της λεπτίνης;»
Η τελική απόφαση είναι σίγουρα δική σας. Σκέφτείτε όμως λίγο πονηρά.

Μία από τις βασικές αρχές της δίαιτας αυτής είναι κάθε γεύμα να παρέχει 400-600 θερμίδες και τα γεύματα να είναι μονάχα 3 μέσα στην ημέρα. Άρα σύνολο θα πρέπει να καταναλώνεις 1200-1800 θερμίδες στην διάρκεια της ημέρας. Μία μέση γυναίκα 40 ετών που κάνει καθιστική ζωή, χρειάζεται 1800 θερμίδες την ημέρα για να διατηρήσει το σωματικό της βάρος. Αν εντάξει την άσκηση στην καθημερινότητά της τότε σίγουρα θα δαπανήσει περισσότερες από αυτές τις θερμίδες ημερησίως. Αν παράλληλα μειώσει και το μέγεθος των μερίδων, τότε επίσης θα μειώσει τις θερμίδες που προσλαμβάνει στη διάρκεια της ημέρας. Αναπόφευκτα λοιπόν θα χάσει βάρος. Είναι, λοιπόν, η λεπτίνη που κάνει τη δουλειά ή ότι «καίει» περισσότερες θερμίδες από όσες «παίρνει»;

Και ένα ερώτημα ακόμα, για δυνατούς λύτες: Μήπως παίζει ρόλο το ότι η εταιρεία του εμπνευστή της δίαιτας της λεπτίνης, παρασκευάζει συμπληρώματα για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας;

Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος
Νικόλας Δήμζας
www.docdiet.gr