Η Καναδή τραγουδοποιός έκλεισε πριν μερικές μέρες τα 70 της χρόνια. Σε όλη τη διάρκεια της μουσικής της πορείας, από το κιθαριστικό folk ξεκίνημα, μέχρι τους πειραματισμούς της με την jazz, δε σταμάτησε να εμπνέει με τα τραγούδια της, όλα βγαλμένα από την ταραχώδη ζωή της.

- Η Roberta Joan Anderson όπως είναι το  πραγματικό όνομα της Joni Mitchell, γεννήθηκε στον Καναδά τον Νοέμβριο του 1943. Ο πατέρας της ήταν πιλότος στην Πολεμική Αεροπορία, αγαπούσε τη swing και ήταν ερασιτέχνης μουσικός. Τα πρώτα της μουσικά ερεθίσματα ήταν ο Chopin,  o Beethoven και ο Debussy.

- Σε ηλικία 8 ετών προσβλήθηκε από πολιομυελίτιδα, όταν μια επιδημία  έπληξε τον Καναδά. Αναγκάστηκε να μείνει στο κρεβάτι για εβδομάδες και οι γιατροί ήταν προβληματισμένοι για το αν θα περπατούσε ξανά. Στο νοσοκομείο ανέπτυξε το ενδιαφέρον της για το τραγούδι.

- Με μαθήματα κιθάρας και αγάπη στο rock n’ roll που συνεχώς μεγάλωνε, η Mitchell άρχισε να εμφανίζεται ζωντανά στις αρχές της δεκαετίας του ’60 σε μικρά cafes.  Το ύφος των τραγουδιών της ήταν επηρεασμένο από τη folk  και την jazz. Αν και έπαιζε μουσική ζωντανά, ήθελε να ασχοληθεί με τη ζωγραφική.

- Αν και εξαιρετική μαθήτρια στη Σχολή Καλών Τεχνών που φοιτούσε, αποφάσισε ότι η αγάπη της για το σχέδιο δεν είχε μέλλον και έτσι, τα παράτησε όλα και αναζήτησε μόνη της την τύχη της στο Τορόντο.

- Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα για τη νεαρή Joni που, παράλληλα με τη  μουσική, αναγκάστηκε να δουλεύει και σαν πωλήτρια για να βγάλει τα προς το ζην. Ενώ προσπαθούσε να βρει ένα folk club για να καταφέρει να ξεκινήσει να παίζει, ανακάλυψε ότι ήταν έγκυος από το πρώην αγόρι της, σε μια εποχή που η έκτρωση θεωρούνταν κοινωνικό πρόβλημα.

- Γέννησε ένα κοριτσάκι το 1965, αλλά μην μπορώντας να το αναθρέψει, την έδωσε για υιοθεσία, ένα γεγονός που κράτησε κρυφό για πολλά χρόνια. Η Mitchell και η κόρη της συναντήθηκαν πρώτη φορά το ’97.

- Λίγες εβδομάδες μετά τη γέννηση της κόρης της, η Joni Anderson, όπως  ήταν γνωστή τότε άρχισε να εμφανίζεται ζωντανά. Σε ένα folk club γνώρισε τον αμερικανό τραγουδιστή Chuck Mitchell με τον οποίο παντρεύτηκαν.

- Δύο χρόνια αργότερα χώρισαν και η Joni μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να κυνηγήσει τα όνειρά της. Το μοναδικό της στυλ στην κιθάρα και τα ιδιαίτερα τραγούδια της, άρχισαν να κάνουν το όνομα της να ακούγεται. 

- Επόμενος σταθμός της αναζήτησής της ήταν η Καλιφόρνια. Ενώ βρισκόταν στη Φλόριντα, όπου έπαιζε μουσική σε ένα club, o David Crosby ενθουσιάστηκε από την παρουσία της. Την έπεισε να τον ακολουθήσει στο Λος Άντζελες και να ηχογραφήσει έναν ακουστικό folk δίσκο, στον οποίο την παραγωγή έκανε ο ίδιος.

- Το 1968 κυκλοφόρησε το πρώτο της άλμπουμ «Song to a Seagull» και ένα χρόνο μετά ήρθε το LP «Clouds», που περιείχε και τη δική της εκδοχή στα τραγούδια της που είχαν γίνει ήδη διάσημα από άλλους καλλιτέχνες.  Και στους δύο δίσκους τα εξώφυλλα είναι ζωγραφισμένα από την ίδια, κάτι που έκανε σε όλη της την καριέρα. 

- Το 1970 κέρδισε το πρώτο της Grammy για το «Clouds», ως η καλύτερη Folk Performance. Στο τρίτο της άλμπουμ «Ladies of the Canyon», ο ήχος της άρχισε να απομακρύνεται από την ακουστική folk και να φλερτάρει με τη rock και την pop και για πρώτη φορά, πολλά από τα τραγούδια ήταν γραμμένα στο πιάνο, ένα στοιχείο που θα γινόταν σήμα κατατεθέν της στην πορεία.

- Παρότι ο δίσκος της έγινε χρυσός, η ίδια αποφάσισε να σταματήσει τις περιοδείες για να αφοσιωθεί για ένα χρόνο στο πάθος της για τη ζωγραφική. Δε σταμάτησε όμως, να γράφει τραγούδια, τα οποία ηχογράφησε στον επόμενο δίσκο της «Blue», που κυκλοφόρησε το 1971. Ο δίσκος, με μελαγχολικά και εσωστρεφή κομμάτια, που αντικατόπτριζαν την ευαίσθητη ψυχολογική της κατάσταση, έγινε τεράστια επιτυχία, όπως και το «For The Roses» που ακολούθησε.

- Στον έκτο της δίσκο «Court and Spark», πειραματίστηκε περισσότερο με την jazz και ήταν η μεγαλύτερή της εμπορική επιτυχία. Με αυτό κέρδισε ένα ακόμη Grammy.

- H Mitchell θέλησε να αποτραβηχτεί από τη folk κατεύθυνση και να αναζητήσει νέους μουσικούς ορίζοντες. Έτσι οι πειραματισμοί με την jazz που είχαν ξεκινήσει από τον πρώτο της δίσκο, καθώς και περισσότερες pop πινελιές, βρήκαν εφαρμογή στο επόμενο άλμπουμ της «The Hissing of Summer Lawns», που έλαβε όμως διφορούμενες κριτικές, παρά τις καλές του πωλήσεις.

- Η συνεργασία της με τον τζαζίστα Charles Mingus έφερε τον δίσκο «Mingus» το 1979. Αν και πέθανε πριν ολοκληρωθεί το project, το άλμπουμ σήμανε μια αλλαγή στον ήχο της, που παραξένεψε το κοινό και τους κριτικούς.

- Η δεκαετία του ’80 τη βρήκε σε νέα εταιρεία, να κυκλοφορεί το 1982, μαζί με τον David Geffen, το «Wild Things Run Fast» και μια παγκόσμια περιοδεία. Μετά από παρότρυνση του Geffen συνεργάστηκε με τον synth-pop παραγωγό Thomas Dolby, στο επόμενο της βήμα, το «Dog Eat Dog», ένα άλμπουμ που γνώρισε ελάχιστη επιτυχία. Ένα από τα κομμάτια μάλιστα, το «Tax Free» δημιούργησε αντιδράσεις, καθώς έθιγε θρησκευτικά θέματα και τους τηλε-ευαγγελιστές, που είχαν γίνει διάσημοι στις Η.Π.Α.

- Οι ηλεκτρονικοί πειραματισμοί με synthesizers και drum machines συνεχίστηκαν και στο «Chalk Mark in A Rain Storm», ενώ επίσης συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως ο Willie Nelson, o Billy Idol, ο Tom Petty και ο Peter Gabriel.

- Η Mitchell συμμετείχε επίσης, στη συναυλία του «The Wall» στο Βερολίνο το 1990.

- To «Turbulent Indigo» του 1994 ήταν για πολλούς το άλμπουμ το οποίο σήμανε την «επιστροφή στις ρίζες της». Ηχογραφημένο στη διάρκεια του διαζυγίου της από τον μπασίστα Larry Klein μετά από 12 χρόνια, ο δίσκος θεωρείται ένας από τους πιο easy listening της Mitchell, με βασικό πρωταγωνιστή την κιθάρα. Το άλμπουμ κέρδισε δύο Grammy. 

- Μετά την κυκλοφορία ενός greatest hits, κυκλοφόρησε το «Taming the Tiger» το 1998 και συμμετείχε στην περιοδεία του Bob Dylan. Η φωνή της είχε αλλοιωθεί σοβαρά, λόγω του χρόνιου καπνίσματος, αν και η ίδια σε μια συνέντευξή της είπε ότι οι «τρομερές της συνήθειες» δεν φταίνε για αυτή την αλλαγή, αλλά το ότι πλέον είχε πατήσει τα πενήντα. Αντίθετα, της άρεσε καλύτερα πλέον η βαθιά  φωνή της, παρότι δεν μπορούσε πια να τραγουδήσει σε ψηλές νότες.

- Τα επόμενα χρόνια οι μόνες δουλειές που κυκλοφόρησε ήταν επανεκδόσεις ή συλλογές με παλιά της κομμάτια. Το 2006, σε μια συνέντευξή της, αποκάλυψε ότι ηχογραφεί καινούργιο υλικό μετά από καιρό. Το αποτέλεσμα αυτών των ηχογραφήσεων ήταν το άλμπουμ «Shine», εμπνευσμένο από τον πόλεμο στο Ιράκ, θίγοντας πολιτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα.

- Τα τελευταία χρόνια η Mitchell έχει προσβληθεί από το σύνδρομο Morgellons, μια ασθένεια στην οποίο ο ασθενής πιστεύει ότι παράσιτα περπατάνε πάνω του και βρίσκονται μέσα του. Πλέον ασχολείται με το πάθος της για τη visual art και σπανίως εκθέτει τα έργα της, ενώ μέχρι σήμερα μοιράζει τη ζωή της ανάμεσα στο σπίτι της στο Λος Άντζελες και το ράντζο της στο Sechelt στον Καναδά.

Ροζίνα Αράπη