Η Νάταλι Πόρτμαν, μετά τη βράβευσή της με τη Χρυσή Σφαίρα θεωρείται φαβορί για το Όσκαρ γυναικείας ερμηνείας, ενώ ο Ντάρεν Αρονόφσκι διεκδικεί το αντίστοιχο βραβείο σκηνοθεσίας.

«Μαύρος κύκνος»

Το ψυχολογικό θρίλερ του Ντάρεν Αρονόφσκι «Μαύρος κύκνος», με φόντο τον ανταγωνιστικό κόσμο του μπαλέτου, ανέδειξε το ταλέντο της Νάταλι Πόρτμαν, η οποία είναι υποψήφια για Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου, έχοντας ήδη κατακτήσει τη Χρυσή Σφαίρα. Ο Ντάρεν Αρονόφσκι, διεκδικεί φέτος το Όσκαρ σκηνοθεσίας, έχοντας λάβει διθυραμβικές κριτικές για την ταινία του που τη συγκρίνουν με το αριστούργημα των Πρεσμέγκερ και Πάουελ «Τα κόκκινα παπούτσια».

Κεντρική ηρωίδα στην ταινία είναι η Νίνα, μια μπαλαρίνα στη Νέα Υόρκη, «ταγμένη» στην αυστηρή πειθαρχία και τις απαιτήσεις του επαγγελματικού μπαλέτου. Όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής Τόμας Λίροϊ αποφασίζει να αντικαταστήσει την πρίμα μπαλαρίνα για την παράσταση «Η λίμνη των κύκνων», η Νίνα είναι η πρώτη επιλαχούσα. Αυτό που παρουσιάζεται όμως σαν μεγάλη ευκαιρία για την καριέρα της κρύβει απροσδόκητες ανατροπές. Στο προσκήνιο προβάλλει άλλη μια ανταγωνίστρια για το ρόλο, η νεαρή Λίλη. Καθώς αναπτύσσεται μια ιδιόμορφη φιλία ανάμεσα στους δύο «υποψήφιους κύκνους», ο εύθραυστος ψυχισμός της Νίνα αρχίζει να βγαίνει στην επιφάνεια.

Ο Αρονόφσκι, έχοντας αντλήσει έμπνευση και από προσωπικές εμπειρίες (η αδελφή του είχε ασχοληθεί επαγγελματικά με το χορό), αναζητεί τις αιτίες που ωθούν έναν άνθρωπο να θυσιάσει τα πάντα για την καριέρα του. Στο ψυχολογικό πορτρέτο της Νίνα προστίθεται άλλωστε και ο οικογενειακός παράγοντας, καθώς η φιλόδοξη και ανασφαλής χορεύτρια ζει με την ψυχαναγκαστική πρώην μπαλαρίνα μητέρα της που της ασκεί αφόρητη πίεση.

Η προηγούμενη ταινία του βραβευμένου σκηνοθέτη «Ο παλαιστής» (2008), με τους Μίκι Ρουρκ και Μαρίσα Τομέι είχε διεκδικήσει και πάλι υποψηφιότητες στα Όσκαρ και είχε τιμηθεί με το Χρυσό Λέοντα. Ο Αρονόφσκι θεωρεί ότι ο «Μαύρος κύκνος», συνδέεται με τον «Παλαιστή»: «Μερικοί θεωρούν την πάλη ως τον πάτο των μορφών τέχνης, ενώ κάποιοι αποκαλούν το μπαλέτο ως το απόγειο των μορφών τέχνης, αλλά υπάρχει κάτι που είναι ουσιαστικά κοινό. Ο Μίκι Ρουρκ ως παλαιστής περνούσε κάτι παρόμοιο με αυτό που περνάει η Νάταλι Πόρτμαν ως μπαλαρίνα. Είναι και οι δύο καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν τα σώματά τους για να εκφραστούν και απειλούνται κι οι δύο από φυσικούς τραυματισμούς, επειδή τα σώματά τους είναι το μοναδικό εργαλείο έκφρασης που έχουν», εξηγεί ο σκηνοθέτης.

Η ερμηνεία της Νάταλι Πόρτμαν βρίσκεται στο επίκεντρο των δηλώσεών του: «Το μπαλέτο είναι κάτι για το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να προπονούνται όταν είναι τεσσάρων ή πέντε ετών και, καθώς το ζουν, τα σώματά τους αλλάζουν, τους μεταμορφώνει. Το να έχεις μια ηθοποιό, που δεν έχει περάσει όλα αυτά, να υποδυθεί πειστικά μια επαγγελματία μπαλαρίνα είναι τεράστια πρόκληση. Με κάποιο τρόπο όμως, με εξαιρετική θέληση και πειθαρχία, η Νάταλι έγινε χορεύτρια. Χρειάστηκαν δέκα μήνες έντονης δουλειάς, αλλά το σώμα της μεταμορφώθηκε και ακόμα κι οι πιο σοβαροί χορευτές είχαν εντυπωσιαστεί. Είμαι πεπεισμένος πως η φυσική της δουλειά την συνέδεσε επίσης με την συναισθηματική δουλειά».

Η Νάταλι Πόρτμαν αποδείχτηκε εξαιρετική επιλογή για τον Αρονόφσκι, καθώς ήταν εξοικειωμένη με τον κόσμο του κλασικού μπαλέτου, όταν ήταν μικρή, ενώ οι σπουδές ψυχολογίας στο Χάρβαντ της είχαν προσφέρει και το κατάλληλο θεωρητικό υπόβαθρο για να προσεγγίσει καλύτερα το ρόλο της. Σχολιάζοντας το χαρακτήρα της Νίνα, η Νάταλι Πόρτμαν παρατηρεί: «Η Νίνα είναι αφοσιωμένη, εργατική αλλά και εμμονική. Δεν έχει ακόμα τη δική της φωνή ως χορεύτρια, ως κοπέλα, αλλά σταδιακά αλλάζει καθώς ψάχνει να βρει τον αισθησιασμό της και την αίσθηση ελευθερίας. Αυτό που θέλει η Νίνα είναι η τελειότητα, κάτι το οποίο μπορεί να υπάρξει μόνο για μια στιγμή, μια σύντομη φευγαλέα στιγμή – αλλά, όπως όλοι οι καλλιτέχνες, ίσως θα πρέπει να καταστρέψει τον εαυτό της για να το βρει. Όταν προσπαθεί να γίνει ο Μαύρος Κύκνος, κάτι σκοτεινό αρχίζει να αναβλύζει μέσα της».

Πρωταγωνιστούν οι: Νάταλι Πόρτμαν, Μίλα Κούνις, Βενσάν Κασέλ και Γουινόνα Ράιντερ. Η ταινία προβάλλεται στους κινηματογράφους από την Odeon.