H λίμνη της Κερκίνης, είναι ένας από τούς σπουδαιότερους υγροτόπους της Ελλάδος, όπου ζει, αναπτύσσεται και αναπαράγεται μια βιοκοινότητα, που η προστασία και διατήρησή της για λόγους ηθικούς, αισθητικούς, επιστημονικούς και οικονομικούς, είναι ζωτικής σημασίας.

Βρίσκεται 45 χλμ. δυτικά της πόλης των Σερρών και δίπλα στο χωριό Λιθότοπος, ανάμεσα στα βουνά Μπέλες και Κρούσια, που καθρεφτίζονται στα νερά της. Είναι φημισμένη για την πλούσια χλωρίδα και πανίδα της και αποτελεί ένα από τα ομορφότερα μέρη της Ελλάδας και από τα καλύτερα σημεία της Ευρώπης για την παρατήρηση πουλιών. Ο γνωστός υγροβιότοπος, περιλαμβάνει 25 χλμ. του ποταμού Στρυμόνα, 10 χλμ. του ποταμού Κερκινίτη, μια μεγάλη ποικιλία καναλιών και μικρότερων ρεμάτων που βρίσκονται στα γύρω βουνά και μια μεγάλη έκταση καλλιεργήσιμης γης.

Πώς δημιουργήθηκε;

Πήρε το όνομά της από τη λίμνη Κερκινίτιδα που ανέφερε ο ιστορικός Αρριανός - κοντά στις εκβολές του ποταμού Στρυμόνα και στην πόλη της Αμφίπολης- στην οποία ναυλοχούσε ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. H σημερινή τεχνητή λίμνη της Κερκίνης, δημιουργήθηκε, στην θέση του έλους του «Μπουτκόβου», που ταυτίζεται από τους περισσότερους ερευνητές της ιστορικής γεωγραφίας, με την αρχαία λίμνη Πρασιάδα.

Τα έργα δημιουργίας της λίμνης ξεκίνησαν από την εταιρεία Monks-Ulen το 1928 και ολοκληρώθηκαν από το ελληνικό κράτος. Περιελάμβαναν τη δημιουργία αναχωμάτων, την κατασκευή φράγματος, την αποξήρανση της λίμνης του Αχινού, τη δημιουργία διωρύγων άρδευσης, την κατασκευή δικτύου τάφρων και τη διευθέτηση χειμάρρων, έτσι ώστε να αυξηθεί και ταυτόχρονα να προστατευτεί η γεωργική παραγωγή, που ως η κυρία οικονομική δραστηριότητα του Νομού Σερρών εξαρτάται άμεσα από την υδροδοτική ικανότητα της λίμνης Κερκίνης.

Με τα χρόνια, η χωρητικότητα της λίμνης περιορίστηκε από τα φερτά υλικά του ποταμού Στρυμόνα κι έτσι το 1982 κατασκευάστηκε ένα νέο φράγμα, με νέα αναχώματα, που αύξησε την επιφάνεια της λίμνης και επηρέασε τη δυναμική του υγροτόπου.

Ένα μοναδικός υγροβιότοπος

Η λίμνη Κερκίνης είναι ένας από τους μοναδικούς εναπομείναντες πλούσιους υδροβιότοπους της Ελλάδας κι ένας απ’ τους πιο σημαντικότερους της Ευρώπης, μονοπωλώντας τον οικοτουρισμό στην Ελλάδα και συγκεντρώνοντας το διεθνές οικολογικό ενδιαφέρον. Ο συνδυασμός τριών σημαντικών στοιχείων -ποικιλότητα βλάστησης, νερό, και γόνιμο έδαφος - δημιούργησε στην περιοχή έναν σημαντικό αριθμό βιοτόπων που διαφέρουν στη δομή τους και στη λειτουργικότητα τους δημιουργώντας ένα ανεκτίμητο σύνολο.

H δημιουργία του τεχνικού ταμιευτήρα υδάτων, ευνόησε την ανάπτυξη μιας βιοκοινότητας φυτικών και ζωικών ειδών σε ένα σπάνιας ομορφιάς υγρότοπο που προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar, την Ελληνική Νομοθεσία και την Οδηγία της Ε.Ο.Κ. 79/409 και έχει ανακηρυχτεί Εθνικό Πάρκο.

Στο παρυδάτιο δάσος βρίσκουν καταφύγιο 276 καταγεγραμμένα είδη πουλιών που αποτελούν το 68% των ειδών που υπάρχουν στην χώρα μας, 70 από τα οποία είναι σπάνια ή κινδυνεύουν –π.χ. ο αργυροπελεκάνος, ο ροδοπελεκάνος, η λαγγόνα, ο νυκτοκόρακας, η χουλιαρομύτα, η χαλκόκοτα, ο μαυροπελαργός και όλοι οι τσικνιάδες- και θεωρούνται προστατευόμενα για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Την άνοιξη, καθώς η λίμνη πλημμυρίζει, το δάσος από ιτιές, αλμυρίκια, πλατάνια, σκλήθρα και λευκές, αποτελεί έναν σημαντικότατο χώρο αναπαραγωγής και φωλιασμού των υδρόβιων πουλιών. Επίσης, η λίμνη Κερκίνη έχει και τη μεγαλύτερη υδάτινη έκταση που καλύπτεται από νούφαρα στην Ελλάδα (περίπου 7 τ.χ.), η οποία προσφέρει ένα εξαιρετικό καταφύγιο για ψάρια όπως ο κυπρίνος (γριβάδι), το χέλι, η πεταλούδα, ο γουλιανός κλπ. ενώ στα όριά της ζει ένας σημαντικός αριθμός διαφορετικών αμφιβίων, ερπετών και ασπόνδυλων ειδών.

Στα άκρα του παρυδάτιου δάσους ζει ο μεγαλύτερος αριθμός βουβαλιών στην Ελλάδα, ενώ στην ευρύτερη περιοχή, που γειτονεύει με τη λίμνη, ζουν πολλά θηλαστικά, όπως το τσακάλι, ο λύκος, η αγριόγατα, ο λαγός, η αλεπού, η νυφίτσα, το ζαρκάδι, ο ασβός κ.τ.λ.

Σήμερα, η αφθονία της τροφής στα νερά της λίμνης, η γεωγραφική της θέση, η ποικιλότητα των βιοτόπων και της βλάστησης της συμβάλλουν, ώστε ο υγροβιότοπος αυτός να είναι ένα σπουδαιότατο περιβάλλον για την ανάπτυξη της ορνιθοπανίδας, που βρίσκει εδώ ιδανικές συνθήκες διαβίωσης και αναπαραγωγής, ενώ η λίμνη, αυτή καθ’ αυτή, καλύπτει τεράστιας σημασίας οικολογικές και οικονομικές απαιτήσεις.

Δραστηριότητες και γύρω περιοχή

Εκτός από το να απολαύσει κανείς τη μοναδική φύση στην περιοχή που εκτείνεται γύρω από τη λίμνη Κερκίνης, μπορεί επίσης να ενασχοληθεί με διάφορες δραστηρότητες, όπως η παρατήρηση πουλιών, η βαρκάδα στο παραποτάμιο δάσος, από τα λιμάνια Κερκίνης και Μανδρακίου, η πεζοπορία και η ορειβασία, το ψάρεμα, η ιππασία, το κανό, αλλά και η επίσκεψη στους γύρω ιστορικούς, αρχαιολογικούς και φυσικούς χώρους.

Έχοντας ως βάση το χωριό Κερκίνη μπορείτε επίσης να επισκεφτείτε τα όμορφα γύρω χωριά Μανδράκι, Ακριτοχώρι και Νεοχώρι, Άνω και Κάτω Πορόια , Βυρώνεια , Λιμνοχώρι , Χρυσοχώραφα και Λιθότοπο, αλλά και τις κωμοπόλεις Σιδηρόκαστρο και Ροδόπολη είναι. Επίσης, επισκεφτείτε το ακριτικό χωριουδάκι Άγκιστρο με τα ιαματικά λουτρά, κοντά στα σύνορα και στο τελωνείο του Προμαχώνα.

Ανατολικά της λίμνης, 25 χλμ. από τις Σέρρες βρίσκεται το δάσος του Λαϊλιά, ένας τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με χιονοδρομικό κέντρο, αλλά και πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον έχει και ο αρχαιολογικός χώρος της Αμφίπολης, στη δυτική όχθη του Στρυμόνα και το περίφημο σπήλαιο της Αλιστράτης -50χλμ από τις Σέρρες, στη θέση Πετρωτό-που αποτελεί ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα σπήλαια της Ευρωπης ( www.alistraticave.gr ).

Τέλος, χαλαρώστε με ένα ζεστό χαμάμ και υδροθεραπεία στα λουτρά του Αγκίστρου, του Σιδηροκάστρου ή στα Θερμά Νιγρίτας.

Πώς θα πάτε:

Από τη νότια Ελλάδα, ακολουθώντας την εθνική οδό Αθηνών Θεσσαλονίκης, βγείτε στην έξοδο για Σέρρες - Καβάλα. Ακολουθήστε τη σήμανση για Σέρρες μέχρι την έξοδο Λίμνη Κερκίνη, Λιθότοπο όπου και στρίβετε αριστερά. Από Θεσσαλονίκη η λίμνη Κερκίνη απέχει 100 χλμ. και φτάνετε εύκολα από την Εγνατία.

Πού θα μείνετε:

-Στο δάσος του Λαϊλιά, στον παραδοσιακό ξενώνα «Κανέλα» ...στην κορφή, www.xenonaskanela.gr/main.html .

-Στον «Ερωδιό», αμφιθεατρικά στα δυτικά της λίμνης Κερκίνης, πάνω στους λόφους του χωριού Λιθότοπος, www.hotel-erodios.com .

-Στο Nastou View Hotel στους πρόποδες του Όρους Μπέλες, χτισμένο δίπλα στο δάσος σε υψόμετρο 502 μέτρων, στα Ανω Πορρόια Σερρών, www.nastouview.gr .

-Στο ξενοδοχείο «Μορφή», στο χωριό Κερκίνη, www.morfihotel.gr .

-Στο «Refanidis hotel», στα Κάτω Πορόϊα, www.refanidishotel.gr .

Τι θα φάτε:

Όλα τα παραδοσιακά χωριά γύρω από τη λίμνη έχουν ταβέρνες με νόστιμες τοπικές σπεσιαλιτέ όπως το βουβαλίσιο κρέας (δοκιμάστε κοκκινιστό βουβάλι στη γάστρα, μπριζόλα και λουκάνικο από βουβάλι), το αγριογούρουνο, το ζαρκάδι και το μυρωδάτο βουβαλίσιο βούτυρο, αλλά και τα ψάρια της λίμνης όπως το ψητό γριβάδι και η πέστροφα. Μην παραλείψετε να… γλυκαθείτε με μπουγάτσα, εκμέκ και καζάν ντίπι.

Ευχαριστούμε την Περιφερειακή Ενότητα Σερρών και τον Υπεύθυνο Τουρισμού κ. Χρ. Σύρπα, για την αποστολή χρήσιμου πληροφοριακού υλικού: www.naserron.gr/kerkini .

ΠΟΠΗ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

[email protected]