Υπέρταση: μια σιωπηλή νόσος

ypertasi-mia-siopili-nosos

ΤΕΤΑΡΤΗ, 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2011

Όλο και περισσότεροι υπερτασικοί ανακαλύπτουν τυχαία την πάθησή τους καθώς δεν υπάρχουν εμφανή σημάδια. Δείτε, πως αντιμετωπίζεται η ύπουλη αυτή νόσος.

Λέγοντας υπέρταση εννοούμε την αυξημένη πίεση του αίματος στις αρτηρίες μας όπως αυτή μετράται με το σφυγμομανόμετρο ή πιεσόμετρο.

Οι τιμές της γενικά δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 140 mmHg η συστολική και τα 80 mmHg η διαστολική ή μικρή όπως λέγεται.

Οι τιμές αυτές τείνουν σήμερα ακόμη να μειωθούν και ως φυσιολογικές προτείνονται το 130 με 80 mmHg. Η υπέρταση είναι μια ακαθόριστη για πολλούς κατάσταση γιατί σπάνια αισθανόμαστε ενοχλήσεις.

Οι περισσότεροι την ανακαλύπτουν σε τυχαία μέτρηση όταν εξετασθούν για κάποια άλλη αιτία. Επίσης οι περισσότεροι δεν την θεραπεύουν σωστά ή και καθόλου. Μόνο που έχουν εγκατασταθεί βλάβες σε ζωτικά όργανα όπως η καρδιά ο εγκέφαλος ή τα νεφρά, η υπέρταση θα είναι συμπτωματική. Aρα λοιπόν πριν εγκατασταθεί συστηματικά πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με τη κατάλληλη αγωγή.

Από τι προκαλείται η υπέρταση;

Είναι γνωστό ότι για 9 στους 10 υπερτασικούς δεν υπάρχει υποκείμενη νόσος ή αιτία και χρησιμοποιούμε τον όρο ιδιοπαθής υπέρταση. Παράγοντες που μπορεί να την δημιουργούν είναι: Κληρονομική προδιάθεση, τρόπος ζωής, διατροφικές συνήθειες, αυξημένο σωματικό βάρος, πνευματική κόπωση, (stress), κάπνισμα, σακχαρώδης διαβήτης, και έλλειψη σωματικής άσκησης. Σπάνια θα συναντήσουμε την αποκαλούμενη δευτεροπαθή υπέρταση που μπορεί να οφείλεται σε στένωση νεφρικής αρτηρίας σε υπερθυρεοειδισμό ή σε ανώμαλη παραγωγή ορμονών όπως τα επινεφρίδια.

Αυτή είναι εύκολο να αναγνωριστεί με κατάλληλες εργαστηριακές εξετάσεις. Σήμερα υπολογίζεται ότι το 20% περίπου του ελληνικού πληθυσμού έχει υπέρταση. Από μελέτες έχει διαπιστωθεί ότι λιγότεροι από τους μισούς παίρνουν φάρμακα, ενώ θα έπρεπε, και μόνο το ένα τέταρτο των υπερτασικών έχει ρυθμίσει σωστά την πίεσή του.

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψιν ότι η υπέρταση είναι ένας ισχυρός παράγοντας για στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική ανεπάρκεια και περιφερική αγγειοπάθεια γίνεται προφανές πόσο σημαντική είναι η ρύθμισή της. Πρέπει να μην ξεχνάμε ότι ο ρυθμισμένος υπερτασικός είναι πρακτικά ένα φυσιολογικό άτομο.

Φυσικοί τρόποι ρύθμισης της υπέρτασης

Σημαντικό όμως ρόλο παίζει η προσπάθεια να ρυθμίσουμε κατ αρχήν την υπέρταση χωρίς φάρμακα όπως: Ελάττωση του βάρους με κατάλληλη δίαιτα. Περιορισμός στη κατανάλωση αλκοόλ. Μείωση του αλατιού. Διακοπή του καπνίσματος. Αύξηση της σωματικής άσκησης ακόμη και με απλό βάδισμα 2-4 χλμ την ημέρα είναι αρκετά να μας προστατεύουν από νόσους των αρτηριών.

Είναι φανερό από τα προηγούμενα ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις αν εφαρμοσθούν έγκαιρα θα αποφύγουμε τη λήψη φαρμάκων και θα προστατεύσομε την υγεία μας και από άλλες παθήσεις. Εάν ακολουθώντας τα ανωτέρω για 6 μήνες ένας υπερτασικός δεν καταφέρει να ρυθμίσει την πίεσή του τότε πρέπει να πάρει φάρμακα.

Φαρμακευτική αγωγή

Σήμερα υπάρχουν πολλά και αποτελεσματικά φάρμακα που όχι μόνο δεν προκαλούν παρενέργειες, αλλά προστατεύουν τον οργανισμό μας από καρδιοπάθεια ή νεφροπάθεια και το πιο σημαντικό δεν επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας.

Φάρμακα που καταστέλλουν το ονομαζόμενο σύστημα ρενίνης αγγειοτασίνης και λέγονται ανταγωνιστές του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτασίνης,(α-ΜΕΑ) είναι πολύ αποτελεσματικά και τα πιο πολύ χρησιμοποιούμενα. Φάρμακα που προκαλούν χάλαση των αρτηριών τα λεγόμενα αγγειοδιασταλτικά είναι επίσης αποτελεσματικά.

Φάρμακα που καταστέλλουν το συμπαθητικό σύστημα, που θεωρείται υπεύθυνο για την υπέρταση συχνά, και λέγονται β-αναστολείς είναι επίσης αρκετά καλά.

Φάρμακα που βοηθούν τον νεφρό να αποβάλλει νερό και αλάτι τα γνωστά διουρητικά εξακολουθούν να είναι από τις πρώτες επιλογές μας.

Τέλος αρκετά δραστικά είναι και νεότερα φάρμακα με δράση στους υποδοχείς του συμπαθητικού που βρίσκονται στο νωτιαίο μυελό. Χρησιμοποιώντας κατάλληλα τα νέα φάρμακα μόνα τους ή σε συνδυασμό μεταξύ τους όπου χρειάζεται, κανένας υπερτασικός δεν είναι αρρύθμιστος και δεν επιβαρύνεται με επιπλοκές σε σημαντικά όργανα όπως η καρδιά ο εγκέφαλος ή ο νεφρός.

Η θεραπεία της υπέρτασης παρ΄ότι δεν είναι πάντα άμεσα αντιληπτή, δίνει μια υγιή και γεμάτη ενέργεια ζωή, μειώνοντας στο ελάχιστο τους κινδύνους από τις επιπλοκές της. Πρέπει λοιπόν πάντα ακόμη και σε υποψία υπέρτασης να συμβουλευόμαστε το γιατρό μας.

Του Αθανάσιου Τριανταφύλλου, Ειδικού Καρδιολόγου, Αναπληρωτή Διευθυντή 3ου Νοσοκομείου ΙΚΑ και επιστημονικού συνεργάτη του www.iator.gr .