Τι είναι το άσθμα και ποια συμπτώματα πρέπει να μας ανησυχήσουν; Δείτε, πώς αντιμετωπίζεται μία χρόνια νόσος που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον πλανήτη.

Το άσθμα είναι νόσος των πνευμόνων που ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Είναι μία από τις συχνότερες χρόνιες νόσους και αποτελεί κύρια αιτία απουσίας από το σχολείο και την εργασία για χιλιάδες ασθενείς.

Η χρόνια φλεγμονή προκαλεί μία σχετιζόμενη αύξηση της βρογχικής υπεραντιδραστικότητας, που οδηγεί σε υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού, δύσπνοιας, σφιξίματος στο στήθος και βήχα, ιδιαίτερα τη νύχτα ή νωρίς το πρωί.

Οι βρόγχοι των ατόμων με άσθμα είναι πάρα πολύ ευαίσθητοι σε διάφορους εξωτερικούς κυρίως παράγοντες (τα ονομαζόμενα και αλλεργιογόνα) καθώς και σε άλλους ερεθιστικούς παράγοντες.

Ποια είναι τα σημάδια του άσθματος;

-Υποτροπιάζοντα επεισόδια συριγμού

-Βήχας τη νύχτα

-Βήχας ή συριγμός μετά από άσκηση

-Βήχας, συριγμός, σφίξιμο στο στήθος μετά από έκθεση σε αλλεργιογόνα ή ρυπαντές

-Τα κρυολογήματα «κατεβαίνουν στο στήθος» ή διαρκούν περισσότερο από 10 ημέρες.

Πώς γίνεται η διάγνωση του άσθματος;

-Ιστορικό – Χαρακτηριστικά Συμπτώματα

-Κλινική εξέταση

-Μετρήσεις αναπνευστικής λειτουργίας

-Μετρήσεις αλλεργικού υπόβαθρου για την εντόπιση παραγόντων κινδύνου.

Τα συμπτώματα του άσθματος αρχίζουν όταν τα αλλεργιογόνα ή οι ερεθιστικές ουσίες προκαλούν στένωση και φλεγμονή στο τοίχωμα των βρόγχων τα οποία με τη σειρά τους προκαλούν ακόμα περισσότερη παραγωγή βλέννας. Η υπερβολική παραγωγή βλέννας προκαλεί απόφραξη των αεραγωγών εμποδίζοντας ακόμα περισσότερο τη ροή του αέρα προκαλώντας αυτό που ονομάζουμε κρίση άσθματος.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την αποφυγή παραγόντων που προκαλούν κρίση άσθματος, τον έλεγχο των συμπτωμάτων καθώς και τη λήψη φαρμάκων.

Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κρίση άσθματος είναι:

-Μόλυνση του περιβάλλοντος.

-Σκόνη.

-Μούχλα.

-Γύρη.

-Καπνός τσιγάρου.

Τρίχωμα ζώων.

-Άσκηση.

-Αλλαγές θερμοκρασίας.

Μερικές τροφές.

Συντηρητικά τροφίμων.

Φάρμακα (π.χ. Ασπιρίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, αντιβιοτικά κ.ά.)

Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση.

Παραρρινοκολπίτιδες.

Άγχος, συγκινησιακή φόρτιση.

Αρώματα, έντονες μυρωδιές, αποσμητικά.

Ιοί, μικρόβια.

Τι είναι το Peak flow;

Πρόκειται για ένα όργανο πολύ εύκολο στη χρήση του το οποίο μετράει την ταχύτητα της εκπνοής ή, διαφορετικά, το πόσο γρήγορα μπορεί κάποιος να αποβάλει τον αέρα από τους πνεύμονές του. Έτσι μπορεί ο ασθενής να παρακολουθεί την πορεία της νόσου του.

Φάρμακα για το άσθμα

Αυτά χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Αυτά που προλαμβάνουν τις κρίσεις και αυτά που τις θεραπεύουν. Αυτά που προλαμβάνουν τις κρίσεις βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής των βρόγχων. Τέτοια φάρμακα είναι τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή καθώς και νεότερα φάρμακα που ονομάζονται αναστολείς λευκοτριενίων, τα οποία επίσης χρησιμοποιούνται για την πρόληψη των κρίσεων. Τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας πρέπει να λαμβάνονται σε χρόνια βάση (ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή μη συμπτωμάτων). Απαιτούνται ώρες ή και μέρες για να δείξουν την αποτελεσματικότητά τους και πρέπει να λαμβάνονται συστηματικά.

Τα φάρμακα που προλαμβάνουν τις κρίσεις δρουν προκαλώντας διαστολή των βρόγχων η οποία επιτρέπει στους αεραγωγούς να ανοίγουν. Τέτοια φάρμακα είναι τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε σε χρόνια βάση είτε όταν υπάρχει ανάγκη γρήγορης ανακούφισης από τα συμπτώματα.

Πώς θα καταλάβω ότι το άσθμα μου χειροτερεύει;

Σημεία τα οποία δείχνουν επιδείνωση αποτελούν:

-Η ύπαρξη συμπτωμάτων στη διάρκεια της νύχτας.

-Η πτώση της τιμής στο peak-flow.

-Η ανάγκη χρήσης των φαρμάκων συχνότερα από τις συστάσεις του γιατρού.

Ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια αν:

-Τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της κρίσης δεν ανακουφίζουν τα συμπτώματα.

-Οι τιμές στο peak-flow μειώνονται μετά τη θεραπεία ή πέφτουν περισσότερο από 50% της καλύτερης τιμής σου.

-Υπάρχει έντονη δύσπνοια στο περπάτημα ή/και την ομιλία.

-Το άσθμα μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά, αν και δεν θεραπεύεται.

-Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα αντιμετώπισης του άσθματος περιλαμβάνει: εκπαίδευση ασθενών, μετρήσεις της αναπνευστικής λειτουργίας, έλεγχο των εκλυτικών αιτιών και φαρμακευτική θεραπεία.

Βασίλειος Τσούτσος, Διευθυντής κλινικής Φροντίδας Πολυκλινικής Ολυμπιακού χωριού και επιστημονικός συνεργάτης του www.iator.gr .