Με ορκισμένους φίλους, αλλά και εχθρούς, η μελιτζάνα αποτελεί ένα από τα πιο περίεργα -γευστικά αλλά και οπτικά- λαχανικά με πολλοστά οφέλη, τα οποία πρέπει να σας κάνουν να αναθεωρήσετε, αν ανήκετε στους εχθρούς της.

Θα τη βρείτε μέσα στον μουσακά, τα «παπουτσάκια» και το μπριάμ –μεταξύ άλλων- και αν δεν είστε από τους λάτρεις της, το πιθανότερο είναι να την αφαιρέσετε και να συνεχίσετε το γεύμα σας, καθώς είναι πολλοί αυτοί που δεν αγαπούν την ιδιαίτερη γεύση της. Αφαιρώντας την, όμως, χάνετε και κάποια θρεπτικά συστατικά, αφού το σκουρόχρωμο αυτό λαχανικό είναι πλούσιο σε μέταλλα όπως ασβέστιο, κάλιο και σίδηρο, το οποίο μάλιστα είναι αυτό που κάνει το χρώμα της να αλλάζει όταν εκτίθεται στον αέρα. Είναι, επίσης, πλούσια σε νάτριο, πρωτεΐνη, βιταμίνη Α και διαιτητικές φυτικές ίνες, που την καθιστούν μια πολύ υγιεινή τροφή, γι’ αυτό άλλωστε και αποτελούσε πάντα αγαπημένη τροφή βασιλιάδων και βασιλισσών. Παρ’ όλο που υπάρχουν διάφορες ποικιλίες, οι περισσότερες χαρακτηρίζονται από τη μοναδική αυτή γεύση και υφή της μελιτζάνας που όλοι γνωρίζουμε.

Η σπουδαιότητα της νασουνίνης που βρίσκουμε στη μελιτζάνα

Εκτός από όλα τα απαραίτητα μέταλλα και βιταμίνες, η μελιτζάνα περιέχει επίσης θρεπτικά συστατικά που ανήκουν στην οικογένεια φαινολών, όπως καφεϊκό και χλωρογενικό οξύ. Ακόμη, περιέχει φλαβονοειδή, όπως τη νασουνίνη, η οποία λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής της δράσης βοηθάει στην καταστροφή των ελευθέρων ριζών, αποτρέποντας τις αρνητικές επιδράσεις τους στα κύτταρα, καθώς προστατεύει τα λιπίδια στις μεμβράνες των κυττάρων. Οι μεμβράνες αυτές, που δημιουργούνται από τα λιπίδια, είναι οι μεταφορείς ζωτικών πληροφοριών για κάθε εγκεφαλικό κύτταρο και η προστασία που τους προσφέρει η νασουνίνη είναι ιδιαιτέρως πολύτιμη. Γενικότερα, τα φυτά τη σχηματίζουν για να προστατεύονται από την οξείδωση που προκαλείται από βακτήρια και μύκητες. Το χλωρογενικό οξύ θεωρείται επίσης από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά της μελιτζάνας που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, ενώ ταυτόχρονα έχει αντιμικροβιακή και αντιιική δράση και ρίχνει την «κακή» χοληστερίνη (LDL).

Ο ρόλος της νασουνίνης στη δέσμευση σιδήρου

Όλοι ξέρουμε ότι η πρόσληψη σιδήρου μέσω της διατροφής μας είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία πολλών οργάνων. Αυτό που ίσως, όμως, να μην γνωρίζουν πολλοί είναι ότι η υπερβολή στην πρόσληψή του μπορεί να προκαλέσει ξαφνική άνοδο στην παραγωγή ελευθέρων ριζών. Κι ενώ στην περίπτωση των γυναικών που βρίσκονται σε έμμηνη ρύση, η φυσιολογική απώλεια αίματος τις βοηθάει να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που ενδεχομένως να τους δημιουργούσε ο υπερβάλλον σίδηρος, στους άντρες και στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Εδώ, λοιπόν, έρχεται η νασουνίνη να «σώσει» την κατάσταση «δεσμεύοντας» το σίδηρο που χρειάζεται και προστατεύοντας τη χοληστερίνη του αίματος από την υπεροξείδωση. Ακόμη, βοηθάει και στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, αποτρέποντας τις ελεύθερες ρίζες από το να προκαλέσουν ζημιά στις αρθρώσεις.

Άλλα οφέλη της μελιτζάνας

Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την Υπηρεσία Γεωργικών Ερευνών των Η.Π.Α. (ARS), βρέθηκε ότι οι διάφορες ποικιλίες μελιτζάνας περιέχουν 13 φαινολικές ενώσεις πολύ ωφέλιμες για την υγεία μας και με αντιοξειδωτική δράση. Η υψηλή της περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες βοηθά στην ανακούφιση της δυσκοιλιότητας και ταυτόχρονα εμποδίζει τη δημιουργία αιμορροΐδων και κολίτιδας. Έχει λίγες θερμίδες, καθόλου λίπος και κατά τη διάρκεια της πέψης απορροφάει το λίπος άλλων τροφών, βοηθώντας έτσι στην απώλεια βάρους. Σύμφωνα, μάλιστα, με την αγιουβερδική ιατρική, ανάλογα με τον τρόπο μαγειρέματός της και το συνδυασμό της με άλλες τροφές, η μελιτζάνα μπορεί να ανακουφίσει το φούσκωμα, να καθαρίσει τα φλέμματα, να βελτιώσει την πέψη και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της αϋπνίας.

Καταναλώστε την με υγιεινούς τρόπους

Μιας και η Ινδία αποτελεί μια από τις χώρες με τη μεγαλύτερη παραγωγή μελιτζάνας, είναι και πρωτοπόρος στον τρόπο μαγειρέματός της. Απ’ άκρη σ’ άκρη της χώρας μαγειρεύεται και καταναλώνεται με εκατοντάδες διαφορετικούς τρόπους, μοναδικούς για μερικές περιοχές. Κάποιοι την προτιμούν καπνιστή, άλλοι ψητή, στον ατμό, με κάρυ, πίκλες ή αποξηραμένη και τηγανισμένη σαν σνακ. Μην ξεχνάτε, βέβαια, ότι όσο λιγότερο τη μαγειρεύετε, τόσο περισσότερο διατηρεί τα θρεπτικά της συστατικά, γι’ αυτό αποφύγετε τα πολλά τηγανίσματα.

Αν θέλετε να μειώσετε λίγο την πικρή της γεύση, τρίψτε λίγο αλάτι πάνω της αφού την κόψετε και αφήστε τη για 30 λεπτά πριν τη μαγειρέψετε. Μπορείτε, επίσης, να ακολουθήσετε μια άλλη παράδοση από τη Νότια Ινδία, κόβοντας και μουλιάζοντας για 20 λεπτά κομμάτια της σε νερό ταμαρίντ (είναι υγρό από τον καρπό του δέντρου ταμαρίντ και μπορείτε να το βρείτε σε μαγαζιά με ασιατικά προϊόντα) πριν τη μαγειρέψετε. Αυτό θα τη βοηθήσει να διατηρήσει το χρώμα της και να αποβάλλει λίγη από την πικρή της γεύση.

Αν και συγγενεύει στενά με την πατάτα και αναπτύσσεται παρόμοια με την ντομάτα, περιέχει την υψηλότερη συγκέντρωση νασουνίνης, ασβεστίου και καλίου, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο του «βασιλιά των λαχανικών».