Η Κάλυμνος είναι ένα νησί όπου πολλά στοιχεία συνηγορούν σε μια ριψοκίνδυνη ματιά των κατοίκων της προς την ίδια την ζωή. Τα βουνά σχεδόν παντού έχουν πτυχώσεις λόγω γεωλογικών σχηματισμών που προκαλούν αναρριχητές από όλο τον κόσμο για να δαμάσουν αυτές τις ατίθασες κορυφές. Ήδη τα φώτα της διεθνούς αναρριχητικής κοινότητας θα ανάψουν για το διεθνές φεστιβάλ που θα γίνει στις 11-15 Οκτωβρίου στο νησί των σφουγγαράδων.

Ξεκινώντας την περιπλάνησή μας φθάνουμε στο βορειότερο άκρο, στον οικισμό του Εμπορειού, όπου παλαιότερα ήταν και το φυσικό λιμάνι του νησιού, αλλά και το κέντρο της διακίνησης εμπορευμάτων, όπως μαρτυρά και το τοπωνύμιό του. Στον όρμο αυτό δεσπόζει η βραχονησίδα Καλαβρός και απέναντί της η Τέλενδος, ενώ πίσω από τον οικισμό ξεπροβάλλουν επιβλητικά κάποιες βραχώδεις κορυφές. ΣτοΕμπορειό μπορείτε να μείνετε σε μια ξεχωριστή μονάδα την «HarrysParadise» όπου μπορείτε να συνδυάσετε τη διαμονή στα επιμελημένα διαμερίσματα με το υπέροχο φαγητό στο εστιατόριο, το οποίο βυθίζεται μέσα στον ατελείωτο κήπο που επιμελείται η Ευδοκία Πασσά ιδιοκτήτρια της μονάδας. H φιλοξενία της απαράμιλλη, η γαστρονομία μοναδική, με την Δήμητρα στην κουζίνα να βάζει τη φαντασία της καθημερινά και να προσφέρει διαφορετικές γεύσεις. Λογικές οι τιμές τόσο στη διαμονή (50-60 ευρώ σε δωμάτια που η ιδιοκτήτης έχει δώσει στο καθένα μια διαφορετική αισθητική ταυτότητα) όσο και στο φαγητό (15-20 ευρώ το άτομο για ένα ξεχωριστό γεύμα). Περνώντας από αυτό το μέρος και ιδιαίτερα από αυτό τον ξενώνα θα βιώσετε τη δυνατή φιλοξενία που είναι και το χαρακτηριστικό των περισσότερων κατοίκων της Καλύμνου.

Γνωρίστε τους σφουγγαράδες της Καλύμνου

Το επάγγελμα του σφουγγαρά, έστω και εάν είναι σε φθίνουσα πορεία, έχει διαποτίσει για δεκαετίες την κοινωνία του νησιού με ήθη, έθιμα και συνήθειες προσαρμοσμένες σε αυτή την μοναδική σε παγκόσμιο επίπεδο και ριψοκίνδυνη τέχνη. Φροντίστε να μιλήσετε με ντόπιους που είχαν σφουγγαράδες στην οικογένεια τους για να σας  μεταφέρουν μερικές από τις εμπειρίες τους, με το γλέντι που γινόταν όταν έφευγαν για το ταξίδι, αλλά και την πικρή αντίθεση στην ώρα της επιστροφής με τις γυναίκες τους να κατεβαίνουν με μαυροφορεμένες στολές στο λιμάνι μην γνωρίζοντας εάν ο άνδρας τους έχει επιζήσει. Η ξέφρενη ζωή του σφουγγαρά τις πρώτες ημέρες επιστροφής του στο νησί μαρτυρά και το αντάμωμα του τόπου με το ριψοκίνδυνο.

Βόλτα στις παραλίες του νησιού

Κοντά στο Εμπορειό αξίζει να απολαύσετε, από την παραλία Αλέξης, τη μοναδική δύση του ηλίου και από εκεί πεζοπορώντας για 40 περίπου λεπτά φθάνετε στην παραλία Αποικιόκα μοναδική με γαλαζοπράσινα νερά. Με αφετηρία και πάλι το Εμπορειό και ακολουθώντας μιαν διαδρομή 30 περίπου λεπτών με το αυτοκίνητο καταλήγετε σε έναν γραφικό πολύ κλειστό κόλπο την Παλαιόνησο. Ο δρόμος πριν λίγα χρόνια έφερε τον πολιτισμό, αλλά αξίζει να πιείτε το ούζο σας στην καντίνα του Σακελλάρη, με τα τραπεζάκια δίπλα στο κύμα και από εκεί με φόντο τα τούρκικα ιστιοπλοϊκά που προσαράζουν στον κόλπο να ατενίσετε τα μικρασιατικά παράλια. Από εκεί και ακολουθώντας μια διαδρομή 35 με 40 λεπτά φθάνει κανείς στο Βαθύ(Ρίνα), έναν αντίστοιχο πολύ στενό κόλπο που διεισδύει στην στεριά καταλήγοντας σε ένα γραφικό λιμανάκι. Ο κόλπος αυτός θυμίζει σκανδιναβικό φιόρδ ενώ και πάλι κυριαρχούν τα τουρκικά ιστιοπλοϊκά. Στο Βαθύ αξίζει να επισκεφθεί κανείς την Παναγιά την Χωστή με μοναδικά ψηφιδωτά και αγιογραφίες και τις παλαιοχριστιανικές βασιλικές της Αγίας Ειρήνης και της Αγίας Κυριακής. Σε ένα βραχώδες σημείο μέσα στον κόλπο σώζονται υπολείμματα του κρυφού σχολειού συμβόλου της πολιτιστικής αντίστασης επί τουρκικής κατοχής.

Κάνοντας το γύρο του νησιού

Με αφετηρία το Βαθύ ακολουθεί κανείς τον δρόμο για την πρωτεύουσα του νησιού τα Πόθια. Στην διαδρομή συναντάτε την γραφική παραλία Ακτή που προσεγγίζεται από ένα βατό χωματόδρομο. Τα Πόθια, μία πόλη 10000 περίπου κατοίκων διατηρεί ένα μικρό μέρος από την αρχιτεκτονική των παλιών αρχοντικών του νησιού, δείγματα των οποίων συναντά κανείς μέσα στα πεζοδρομημένα καντούνια. Αξίζει να επισκεφθείτε κοντά στο Λιμεναρχείο, το κατάστημα του Παπαχατζή με παράδοση τριών γενιών όπου θα βρείτε την μεγαλύτερη ποικιλία. Από εκεί ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο συναντά κανείς τις μικρές παραλίες Γέφυρα και Θερμά. Ανηφορίζοντας τον λόφο συναντάτε το μοναστήρι του Αγίου Σάββα το οποίο δεσπόζει σε όλα τα Πόθια και ένα ιδιωτικό μουσείο στο οποίο έχει αναπαραχθεί ένα παλιό καλυμνιώτικο αρχοντικό. Μέσα στα Πόθια και κοντά στο λιμάνι δεσπόζει το ιταλικής αρχιτεκτονικής κτίριο που στεγάζει το Δημαρχείο και το Επαρχείο. Δεν πρέπει να παραλείψετε να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού με μοναδικά στον κόσμο εκθέματα, όπως τον Κούρο της Καλύμνου και το ορειχάλκινο επιβλητικό άγαλμα της Καλύμνιας κόρης, καθώς και την κεφαλή και μέρος του σώματος από άγαλμα του θεού Ασκληπιού. Και εδώ συναντήσαμε το δυστυχώς επαναλαμβανόμενο θέαμα να μην υπάρχει σχεδόν καμία σήμανση που να οδηγεί τον επισκέπτη στο μουσείο. Διασχίζοντας τα Πόθια και στον δρόμο προς Χωριό συναντάμε το παραδοσιακό γαλακτοπωλείο με προϊόντα πραγματικά εκλεκτά και από ντόπια υλικά.

Από τα Πόθια μπορείτε να κάνετε μια ημερήσια εκδρομή στην Ψέριμο, το οποίο όμως εκτός από την παραλία Βαθύ με γαλαζοπράσινα νερά αλλά καρτ ποστάλ (χρειάζεστε 40 λεπτά περπάτημα από το λιμάνι για να φθάσετε εκεί) δεν έχουμε να αναφέρουμε κάτι άλλο αξιόλογο.

Επιστρέφοντας στα Πόθια ξεκινάμε το άλλο μισό της διαδρομής για να ολοκληρώσουμε τον γύρο του νησιού. Ξεκινάμε από τις παραλίες Λινάρι και Πλατύς Γιαλός όπου στην τελευταία υπάρχει και beach bar το οποίο διοργανώνει μουσικές βραδιές που ξεκινάνε  με φόντο την Δύση του Ηλίου. Στη συνέχεια διασχίζετε τον οικισμό Χωριό, όπου συναντάτε ένα ζωντανό μνημειακό δείγμα όπου ο αρχαίος πολιτισμός αντιπαραβάλλεται με την χριστιανική θρησκεία. Έτσι συναντάτε στον χώρο αυτό υπολείμματα του ναού του Δαλίου Απόλλωνα και δίπλα ένα βυζαντινό αυτό του Χριστού της Ιερουσαλήμ.

Στη συνέχεια διασχίζετε τους οικισμούς όπου επικρατεί ο  μαζικός τουρισμός, δηλαδή την Μυρτιά και το Μασούρι. Εδώ σας παρέχεται μια ευκαιρία ποιοτικής απόδρασης, να περάσετε δηλαδή σε 15 λεπτά από τις Μυρτιές με καραβάκι στο γραφικό νησί της Τελένδου. Εκεί στα Θολάρια, τον μοναδικό οικισμό του νησιού, μπορείτε να μιλήσετε με τους ντόπιους για  την εγκατάλειψη της πολιτείας, αλλά και για το πάθος τους που είναι το ψάρεμα και για λιγοστούς τα σφουγγάρια. Στα χώματα αυτά υπάρχει πλούσια ιστορία με πρώτο δείγμα το ελληνιστικό νεκροταφείο με θολωτούς τάφους που απλώνονται έξω από τον οικισμό Θολάρια.

Προς την ίδια κατεύθυνση συναντάτε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που κρέμεται πάνω από τον βράχο με τον κυματισμό της θάλασσας συνοδεύει αυτό το καταφύγιο της Ορθοδοξίας. Στην συνέχεια και μετά από δεκάλεπτη πεζοπορία συναντάτε την  παραλία Χοχλακάδες ενώ πριν φθάσετε εκεί  υπάρχουν τα υπολείμματα της παλαιοχριστιανικής βασιλικής της Αγίας Τριάδος.

Από την ανατολική πλευρά του νησιού και πάλι η πλούσια ιστορία δίνει το «παρών» της με την αντίστοιχη βασιλική του Αγίου Βασιλείου και τα βυζαντινά λουτρά. Από εκεί και περπατώντας περί την 1 ώρα και 20 λεπτά φθάνετε στο επιβλητικό μοναστήρι του Αγίου Κωνσταντίνου. Η διαδρομή σχετικά εύκολη, με εξαίρεση το τελευταίο κομμάτι που είναι συνεχής ανάβαση, αλλά το θέαμα σας αποζημιώνει, Στην  διαδρομή συναντάτε δύο γραφικές παραλίες, το Πόθι και το Paradise που είναι το καταφύγιο των γυμνιστών. Στην Τέλενδο μπορείτε να παραμείνετε μέχρι τις 12 το βράδυ, όπου το καραβάκι σας περνάει στις Μυρτιές ή και σε ενοικιαζόμενα δωμάτια εάν το νησί σας μαγέψει και θέλήσετε να παρατείνετε τη διαμονή σας.

Επιστρέφοντας στις Μυρτιές και  μετά από διαδρομή 30 περίπου λεπτών φθάνουμε και πάλι στον οικισμό Εμπορειό από όπου και ξεκινήσαμε. Οι ζεστοί ιδιοκτήτες Ευδοκία Πασσά και Δημήτρης Ροδίτης μας σκλαβώνουν με την φιλοξενία τους. Εαν ψάχνετε ένα αντισυμβατικό κατάλυμα στο νησί, μάλλον θα το βρείτε στο Harrys Paradise.

Πεζοπορίες

Εμπορειό-Αποικιόκα (45 λεπτά )
Θολάρια-Άγιος Κωνσταντίνος (στο νησί Τέλενδος με διάρκεια 1 ώρα και 20 λεπτά)
Κάστρο Χωριού –Προφήτης Ηλίας (Ανάβαση 2 ωρών περίπου όπου φθάνετε στην υψηλότερη κορυφή του νησιού με το ομώνυμο εκκλησάκι και την θέα μαγευτική)

Γαστρονομία

Το καρκάνι, το μούρι και το σπινάλο είναι οι τρεις πιο χαρακτηριστικές εκδοχές της τοπικής γαστρονομίας.
Harrys Paradise: Μεσογειακή κουζίνα με την φαντασία  και την επιμέλεια της Δήμητρας.
Ταβέρνα ο Μπάρμπα Νικόλας: Μαγευτική θέα στον κόλπο του Εμπορειού και ψαρικά από την τράτα του ιδιοκτήτη.
Mέδουσα: Ποιοτικό φαγητό σε λογικές τιμές στον οικισμό Βαθύ.
Μαμουζέλος: Προσεγμένο ουζερί στην παραλία Καντούνι.
Μεζεδοπωλεία «Του Ψαρά» και «Του Παππού»: Βρίσκονται στα Πόθια και έχουν παράδοση στην ποιότητα και τις γεύσεις.
Το Στέκι των σφουγγαράδων: Από τα παλαιότερα και αυθεντικότερα του νησιού με την επωνυμία του να κυριολεκτεί.
Το καψούλι: Ταβέρνα στην Τέλενδο. Φρέσκο ψάρι, πλούσιοι μεζέδες και άψογη  εξυπηρέτηση σε πολύ καλές τιμές.

Αναστάσιος Τσομπανίδης