Αν υπάρχει κάτι για το οποίο οι αδερφοί Dardenne ξεχώρισαν από τους υπόλοιπους συγκαιρινούς τους δημιουργούς (όχι απαραίτητα Γάλλους), είναι η ιδιαίτερη οπτική με την οποία πότιζαν τον φιλμικό ρεαλισμό τους.

Δημιούργησαν έναν κινηματογράφο προσωπικό, με τις βάσεις του στις προηγούμενες δεκαετίες, με έντονους κοινωνικούς προβληματισμούς, με απόλυτη εμπιστοσύνη σε πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς (των οποίων σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξαν και πυγμαλίωνες) και, με κύριο αποτέλεσμα, τον έντονο αντίκτυπο στο θεατή.

Τα παραπάνω στοιχεία, ως επί το πλείστον, φαίνονται σχεδόν απόντα από την τελευταία τους ταινία, Δύο Ημέρες, Μια Νύχτα (Deux Jours, Une Nuit). Προσπαθώντας να απεικονίσουν την αδικία του σύγχρονου εργασιακού συστήματος, όπου κανείς δε ντρέπεται να στερήσει τη δουλειά του συνανθρώπου του αν πρόκειται να έχει κάποια πριμοδότηση από αυτήν την πράξη, καταλήγουν να μη φαίνονται τόσο στιβαροί όσο στο παρελθόν.

Το πρόβλημα το οποίο καταγγέλλουν είναι σαφώς υπαρκτό, μα παρουσιάζεται σε ένα πλαίσιο όχι ιδιαίτερα πειστικό. Οι χαρακτήρες που η καταθλιπτική Sandra προσπαθεί να προσεγγίσει μοιάζουν με στερεότυπα εργαζόμενων του «διπλανού γραφείου», που το σενάριο και οι λόγοι για τους οποίους θα την υποστηρίξουν ή θα την καταβαραθρώσουν φαίνονται ανεπαρκώς γραμμένοι. Το ίδιο ισχύει για το σύνολο της πλοκής.

Όλες οι ταινίες των Dardenne είναι εύκολο να περιγραφούν σε κάποιον με τρόπο απλό και κατανοητό. Μα εδώ η απλότητα είναι υπερβολική, σε σημείο που είναι να απορεί κανείς αν πίσω από τη συγκεκριμένη γραμμικότητα υπάρχει ένα πιο ποικίλο νόημα. Με κάθε ειλικρίνεια, δε νομίζω να υπάρχει ένα μεγαλύτερο βάθος πίσω από τη φαινομενική επιφανειακότητα.

Ενώ δε θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου ως σνομπ απέναντι στη Marion Cotillard αλλά ως υπερασπιστή της, η ερμηνεία της, σαφώς θεατρικότερη του συνόλου και καθόλου υποβοηθούμενη από το σενάριο, φαίνεται παράταιρη με το (ούτως ή άλλως σχεδόν ουδέτερο επί του προκειμένου) στυλ των σκηνοθετών. Δεν πείθει όσο θα ‘πρεπε, προκειμένου να πει κανείς πως κουβαλά την ταινία στην πλάτη της και της ανεβάζει το επίπεδο.

Ίσως, από την άλλη, ο Timur Magomedgadzhiev και η Christelle Cornil στις μικρές εμφανίσεις τους να σώζουν κάπως την παρτίδα, μα και πάλι, το σύνολο των χαρακτήρων παραμένει πολωμένο, χωρίς γκρίζους τόνους στη συμπεριφορά τους. Δικαιολογίες υπάρχουν, μα όχι με κατάλληλο βάρος ή κατάλληλες αντιδράσεις από πλευράς πρωταγωνίστριας. Καταθλιπτική ή όχι, εξακολουθεί να είναι ένας απλός μοχλός της πλοκής και όχι ο βασικός κοχλίας.

Οι Dardenne παραμένουν προβληματισμένοι και από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της χώρας τους στη φιλμική γραφή. Όχι τόσο έντονα όσο στο παρελθόν, όμως, και οι καλές προθέσεις καθώς και το φιλάνθρωπο μήνυμα δεν κρίνονται πάντα ως επαρκείς για να δικαιολογήσουν μια ταινία. Όχι στην περίπτωση των Dardenne.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας, όπως κυκλοφόρησε στο youtube.

Σκηνοθεσία: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne, πρωταγωνιστούν: Marion Cotillard, Fabrizio Rongione, Pili Groyne, Simon Caudry. H ταινία προβάλλεται από την Spentzos, Seven.

Φοίβος Κρομμύδας