Στο παρελθόν πολλά βιβλία προκάλεσαν το εκάστοτε πολιτικό σύστημα, τη θρησκεία ή την κοινή γνώμη. Ας δούμε μερικά από αυτά που απαγορεύτηκαν για κάποιο λόγο…

Πολλές φορές λογοτεχνικά κείμενα βρέθηκαν στο επίκεντρο της κριτικής σε διάφορες χώρες, για πολλούς και διάφορους λόγους. Ας δούμε 5 βιβλία που προκάλεσαν με το περιεχόμενό τους την εκάστοτε κοινωνία.

Τα σταφύλια της οργής, John Steinbeck (1939)

Το βιβλίο: Το βιβλίο του Steinbeck κυκλοφόρησε το 1939 και απέσπασε το βραβείο Pulitzer. Πραγματεύεται τη ζωή των φτωχών αγροτών της Αμερικής την εποχή της κρίσης του ‘30. Την τύχη μιας από αυτές τις οικογένειες παρακολουθεί το μυθιστόρημα αυτό και αποδίδει την ιστορία των εσωτερικών αυτών μεταναστών που φθάνοντας στον προορισμό τους, δεν άργησαν να αντιληφθούν ότι τα πράγματα δεν ήταν όπως είχαν ελπίσει: τους περίμεναν η καχυποψία, η εχθρότητα, η αναδουλειά, η πείνα και η ανάλγητη συμπεριφορά των εργοδοτών και των εκπροσώπων του κράτους.
Γιατί απαγορεύτηκε; Το βιβλίο συζητήθηκε πολύ, προκαλώντας έντονες κριτικές. Παρά την βράβευσή του, απαγορεύτηκε στην Αμερική και κατηγορήθηκε από την κοινή γνώμη. Ο κόσμος σοκαρίστηκε από την περιγραφή των φτωχών, η οποία όπως ο ίδιος ο Steinbeck παραδέχτηκε αργότερα, ήταν υπερβολική.

Θαυμαστός καινούργιος κόσμος, Aldous Haxley (1932)

Το βιβλίο: Γράφτηκε το 1931 και κυκλοφόρησε ένα χρόνο αργότερα. Πρόκειται για μια παρωδία του Huxley. Το βιβλίο μας μεταφέρει στο Παγκόσμιο Κράτος, εν έτει 632 μετά Φορντ (2540 μ.Χ.), όπου οι άνθρωποι αναπαράγονται τεχνητά και μαζικά σε κρατικά κέντρα επωάσεως και αναπτύσσονται μέσα σε φιάλες. Τον τυποποιημένο αυτόν κόσμο αναστατώνει ο Τζον, νεαρός που γεννήθηκε σε "καταυλισμό αγρίων" και μεγάλωσε διαβάζοντας Σαίξπηρ. Ο Haxley κριτικάρει την ανεξέλεγκτη εκβιομηχάνιση, την έλλειψη  ταυτότητας και την αποξένωση.
Γιατί απαγορεύτηκε; Το βιβλίο αρχικά απαγορεύτηκε στην Ιρλανδία λόγω της αντίθεσής του στη θρησκεία και την οικογένεια. Στη συνέχεια, απαγορεύτηκε στην Αυστραλία, την Ινδία λόγω πορνογραφικού περιεχομένου, ενώ τις ΗΠΑ προκαλεί ακόμα πολλές εντάσεις.

Ο τροπικός του Καρκίνου, Henry Miller (1934)

Το βιβλίο: Εκτυλίσσεται στη Γαλλία του ‘30, το βιβλίο περιγράφει τη ζωή του συγγραφέα του, Miller, που τότε προσπαθούσε να βιοποριστεί γράφοντας. Είναι γραμμένο στο πρώτο πρόσωπο, περιγράφει τις σεξουαλικές του περιπέτειες και μαρτυρά τον τρόπο ζωής των αμερικανών μετανα,στών που ζούσαν στο εξωτερικό.
Γιατί απαγορεύτηκε;  Σχεδόν αμέσως μετά την κυκλοφορία του, το Ανώτατο Δικαστήριο της Pennsylvania το κατέκρινε λέγοντας «Αυτό δεν είναι βιβλίο. Είναι μια καταβόθρα, ένας ανοιχτός υπόνομος, η απόλυτη σήψη, η απόλυτη διαστροφή». Εύλογα λοιπόν, καταλαβαίνει κανείς ότι ο κόσμος τότε δεν ήταν έτοιμος να υποδεχτεί το βιβλίο που αργότερα χαρακτηρίστηκε από τον George Orwell «Το πιο σημαντικό βιβλίο του ‘30».

Lolita, Vladimir Nabokov (1955)

Το βιβλίο: Ο Humbert, ένας Παριζιάνος λόγιος, έχει εμμονή με τις νεαρές κοπέλες. Έτσι, ερωτεύεται μια 12άχρονη και την παρακολουθεί κρυφά, χρησιμοποιώντας τον γάμο του με τη  μητέρα της σαν δικαιολογία. Ο Humbert και το κορίτσι κρύβονται και ξεκινούν το ταξίδι τους από πόλη σε όλη, προσπαθώντας να αποκρύψουν την κρυφή τους σχέση.
Γιατί απαγορεύτηκε; Αφού χαρακτηρίστηκε ως «το πιο απεχθές βιβλίο» από τον κριτικό της Sunday Express, το 1955 κατασχέθηκαν όλα τα αντίτυπα του βιβλίου με την αιτιολογία της πορνογραφίας. Οι Γάλλοι απαγόρευσαν το βιβλίο την επόμενη χρονιά, αλλά περιέργως το βιβλίο κυκλοφόρησε κανονικά στις ΗΠΑ.

Η μεταμόρφωση, Franz Kafka (1915)

Το βιβλίο: Μια μέρα, ο Gregor Samsa, ένας εμπορικός αντιπρόσωπος που βοηθούσε τους γονείς και την αδερφή του, ξυπνά και ανακαλύπτει ότι έχει μεταμορφωθεί σε μια γιγαντιαία κατσαρίδα. Μετά από αυτό, οι πιο αγαπημένοι του ένας ένας απομακρύνονται και τον αφήνουν μόνο στη δυστυχία του. Αυτό είναι το έργο που καθιέρωσε τον Franz Kafka στο αναγνωστικό κοινό της εποχής του.
Γιατί απαγορεύτηκε; Όλα τα έργα του Kafka απαγορεύτηκαν στις ναζιστικές και σοβιετικές χώρες, αλλά και στην Τσεχοσλοβακία επειδή ο συγγραφέας αρνήθηκε να γράψει στα τσέχικα.