Με το «Ψάχνοντας την Ντόρι» η Pixar επιστρέφει στις περιπέτειες των αγαπημένων της ψαριών και αφορμής δοθείσης, εμείς βάζουμε σε αξιολογική σειρά τις αναμνήσεις είκοσι και πλέον ονειρικών χρόνων.

Πέρυσι συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από τότε που η Pixar έκανε δειλά-δειλά το ξεκίνημά της με το «Toy Story». Η πορεία της στη συνέχεια είναι γνωστή, αφού μεγάλωσε γενιές και γενιές μέσα από τις μεστές σε νοήματα ταινίες της, ενώ επανέφερε στους μεγάλους λίγη από την αθωότητα που είχαν τότε που ήταν παιδιά.

Την πρώτη εβδομάδα του φθινοπώρου κυκλοφορεί στην Ελλάδα το «Ψάχνοντας την Ντόρι», η 17η ταινία του περίφημου στούντιο και σίκουελ του «Ψάχνοντας τον Νέμο», το οποίο γοήτευσε μικρούς και μεγάλους πριν από δεκατρία χρόνια. Είναι πάντα ωραίο και ενδιαφέρον να ανατρέχεις σε αυτές τις ταινίες, ας κάνουμε λοιπόν με την ευκαιρία μια αναδρομή στις 16 που έχουν βγει ως σήμερα. Η σειρά είναι αξιολογική και το κριτήριο καθαρά υποκειμενικό.

16. «Αυτοκίνητα 2» (2011)

Από όπου κι αν το δεις, μιλάμε για την πιο αδύναμη στιγμή της Pixar. Έτσι κι αλλιώς η πρώτη ταινία των «Αυτοκινήτων» δεν ξεχώρισε ως μια από τις κορυφές του στούντιο, οπότε το σίκουελ ήταν εντελώς αχρείαστο. Παρόλα αυτά ήρθε και μαζί του έφερε την πιο κοινότοπη και επιφανειακή προσέγγιση της Pixar. Δεν είναι μια κακή ταινία και σε κρατάει με την σάτιραι των κατασκοπικών φιλμ, προσφέροντας πανέμορφες εικόνες με τα ταξίδια του ανά τον κόσμο, αλλά οι προσδοκίες είναι πολύ υψηλότερες.

15. «Brave» (2012)

Εκθειάστηκε από αρκετούς ως επιστροφή της Pixar στο δρόμο των καλλιτεχνικών επιτυχιών, η αλήθεια είναι πάντως ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, τουλάχιστον σε σχέση με ό,τι  είχαμε συνηθίσει. Ουσιαστικά το «Brave» μοιάζει πολύ περισσότερο με ταινία που ξέμεινε στα συρτάρια της Disney από τα 90s. Συμπαθητική, αλλά της λείπει η μαγική σφραγίδα της Pixar.

14. «Αυτοκίνητα» (2006)

Μέσα στον καλλιτεχνικό οίστρο που είχε η Pixar στα μέσα της περασμένης δεκαετίας, ήρθε στο φως και μια ταινία με αυτοκίνητα που μιλάνε. Στην πράξη δε λειτούργησε τόσο καλά. Δεν είναι κακό, όλοι έχουν δικαίωμα στην αστοχία. Το μοναδικό λάθος είναι που υπήρξε συνέχεια και μάλιστα θα ολοκληρωθεί σε τριλογία. Κρατάμε την αίσθηση ελευθερίας και το μήνυμα για τις ευκολίες της σύγχρονης ζωής που έχουν κάνει τον άνθρωπο να λησμονήσει τις μικρές στιγμές χαράς που κρύβει η καθημερινότητα.

13. «Ο Καλόσαυρος» (2015)

Είναι απλή και προβλέψιμη ταινία, ναι, και δε δοκιμάζει κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί, μέσα σε αυτή την απλότητά της όμως καταφέρνει να δημιουργήσει μια στρωτή συγκινητική ιστορία στην οποία δεν υπάρχει κάποιος μεγάλος κακός, αλλά αντίπαλος είναι ο ίδιος ο φόβος και η ουσία είναι πώς θα τον ξεπεράσεις γιατί μόνο έτσι θα συνειδητοποιήσεις ποιος πραγματικά είσαι. Έχει συγκεκριμένο ταβάνι και δε θα μπει ποτέ σε καμία κουβέντα για την καλύτερη ταινία του στούντιο, αλλά καμιά φορά όταν τα κλισέ είναι καλοφτιαγμένα, είναι και ο πιο εύκολος τρόπος για να «πέσεις» και να αγκαλιάσεις κάτι.

12. «Μπαμπούλες πανεπιστημίου» (2013)

Οι αγαπημένοι μας μπαμπούλες επέστρεψαν με τη μορφή πρίκουελ. Πιο συγκεκριμένα, γυρίζουμε πίσω στην απαρχή της φιλίας του Μάικ και του Σάλιβαν, όταν οι δύο τους γνωρίστηκαν στο πανεπιστήμιο. Η νοσταλγία κερδίζει τις εντυπώσεις μιας καθόλα διασκεδαστικής ταινίας που όσον αφορά τις δοκιμασίες της μοιάζει σε σημείο… παρεξήγησης με το «Χάρι Πότερ και το κύπελλο της φωτιάς», ενώ προς το τέλος ωριμάζει απότομα κάνοντάς σε να μην έχεις την παραμικρή αμφιβολία ότι παρακολουθείς Pixar. Η μόνη μας ένσταση είναι ότι επειδή έχουμε κακομάθει θέλουμε περισσότερες original ιδέες και όχι επιστροφή σε χιτ του παρελθόντος.

11. «Ζουζούνια» (1998)

Κάπου εδώ τα πράγματα γίνονται δύσκολα καθώς ξεκινάμε με τις αψεγάδιαστες στιγμές της Pixar. Τα «Ζουζούνια» είναι μια πολύ καλή ταινία με εξίσου καλό animation και ο μοναδικός λόγος που βρίσκεται τόσο χαμηλά είναι ότι φαίνεται αρκετά απλοϊκή σε σχέση με τα αριστουργήματα που ακολούθησαν. Διατηρεί ωστόσο μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά όσων το είδαμε ως παιδιά.

10. «Μπαμπούλας Α.Ε.» (2001)

Εδώ έγινε εμφανές ότι η Pixar είναι κάτι περισσότερο από το στούντιο που έφερε το «Toy Story» και πως τα καλύτερα ήταν μπροστά μας. Γιατί πώς να μην αγαπήσεις κάτι που παίρνει τις φοβίες των παιδικών μας χρόνων, τις διυλίζει και βγάζει κάτι αστείο, έξυπνο και γλυκό που εξυμνεί τη διαφορετικότητα και τη φιλία; Η χρυσόσκονη των μαγικών 00s για την Pixar άρχισε να κάνει την εμφάνισή της.

9. «Οι απίθανοι» (2004)

Πριν ακόμη οι ταινίες με σούπερ ήρωες κυριεύσουν το μποξ όφις, η Pixar είχε δώσει τη δική της οπτική πάνω στο είδος και μπορούμε να πούμε ότι το σενάριο του Μπραντ Μπερντ παραμένει πιο έξυπνο και διασκεδαστικό από πολλές δαφνοστεφανωμένες ταινίες που έχει να επιδείξει το είδος σήμερα. Από τις λίγες φορές που το «για όλη την οικογένεια» είναι τόσο ουσιαστικό.

8. «Η ιστορία των παιχνιδιών» (1995)

Και εγένετο Pixar. Το πρώτο «Toy Story» είναι μια τομή στην ιστορία του σινεμά, κάνοντας τη μετάβαση από τις δύο διαστάσεις στις τρεις. Βέβαια αυτή δεν είναι η μοναδική πρωτοπορία της ταινίας. Διαφέρει στα πάντα με το σινεμά για παιδιά που υπήρχε έως τότε, χαράσσοντας διαφορετική πορεία από την κυρίαρχη έως τότε Disney. Ο Γούντι και ο Μπαζ έγιναν σύμβολα μιας γενιάς της οποίας η παιδική ηλικία χαράχτηκε μια για πάντα από αυτά τα παιχνίδια μιλάνε.

7. «Ψάχνοντας το Νέμο» (2003)

Από τα πιο όμορφα και δροσερά animation της Pixar, το «Ψάχνοντας το Νέμο» είναι από αυτές τις ταινίες που μπορείς να βλέπεις ξανά και ξανά με την ίδια προσήλωση. Οι περιπέτειες ενός ψαριού κλόουν στον ωκεανό καθώς αναζητά το γιο του σχηματίζουν ένα ενθουσιώδες αποτέλεσμα με ένα πολύ δυνατό μήνυμα για την αξία της οικογένειας. Αξιοσημείωτη η ελληνική μεταγλώττιση με Θοδωρή Αθερίδη και Δήμητρα Παπαδοπούλου, η καλύτερη που έχουμε ακούσει στο είδος. Ποιος θα ξεχάσει τη διεύθυνση «Π. Σέρμαν, Γούλαμπι 42, Σίδνεϊ»;

6. «Toy Story 2» (1999)

Σπάνια περίπτωση σίκουελ που είναι καλύτερο από τον προκάτοχό του. Το «Toy Story 2» είναι η τρίτη ταινία της Pixar και η στιγμή που έδειξε πόσο ώριμη μπορεί να γίνει συγκριτικά με ό,τι είχαμε συνηθίσει στις ταινίες κινουμένων σχεδίων. Η προσθήκη της Τζέσι προσφέρει τόσες πολλές δυνατότητες, πέρα από την origin ιστορία της κατά την οποία θέλει ιδιαίτερη προσπάθεια για να μη σε πάρουν τα ζουμιά. Εντυπωσιακό επίτευγμα που έθεσε τις βάσεις για μια ακόμη συνέχεια 11 χρόνια μετά. Αλλά αυτά θα τα πούμε λίγο πιο κάτω.

5. «Ο Ρατατούης» (2007)

Η απαρχή του «χρυσού» σερί της Pixar, το οποίο αδυνατεί να ξεπεράσει έως σήμερα. Ο «Ρατατούης» φέρνει στον πρωταγωνιστικό ρόλο ένα ποντίκι που ζει στο Παρίσι και του αρέσει να μαγειρεύει, και με αυτά τα συστατικά ο Μπραντ Μπερντ «μαγειρεύει» μια υπέροχη ταινία από κάθε άποψη, η οποία συνιστά την πιο ώριμη της Pixar ως τότε. Μέχρι να έρθει η επόμενη. Ανατριχίλες κάθε φορά στο μονόλογο του Πίτερ Ο’ Τουλ.

4. «Toy Story 3» (2010)

Το τρίτο μέρος του «Toy Story» ήρθε 11 χρόνια μετά τη δεύτερη ταινία και ως εκ τούτου απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα παιδιά των 90s που μεγάλωσαν με τις περιπέτειες των ομιλούμενων παιχνιδιών. Και καταφέρνει να είναι το πιο πλήρες και ώριμο κεφάλαιο μιας ήδη εξαιρετικής σειράς ταινιών. Η προσθήκη της Μπάρμπι προσθέτει χιούμορ και όλοι οι χαρακτήρες που αγαπήσαμε είναι και πάλι εδώ, το συναίσθημα ωστόσο ξεχειλίζει και καθιερώνει την ταινία στο πάνθεον της Pixar και του ίδιου του κινηματογράφου. Όλη η παιδική σου ηλικία περνά μπροστά από τα βουρκωμένα μάτια σου στη σκηνή του καυστήρα. Η επιτυχία θα φέρει και τέταρτο μέρος, εδώ όμως είπαμε αντίο στο παιδί που ήμαστε κάποτε. Και ποτέ τα αντίο δεν είναι εύκολα.

3. «Γουόλ-Υ» (2008)

Το πιο ρηξικέλευθο δημιούργημα της Pixar με ένα καλλιτεχνικό όραμα που προκαλεί δέος. Σε αυτό το σημείο το λατρεμένο στούντιο μικρών και μεγάλων παίρνει κάθε δυνατή ελευθερία και το αποτέλεσμα είναι η πιο σκεπτόμενη ταινία που έχει βγάλει, με μια μεγάλη κατακόκκινη καρδιά να χτυπάει στο κέντρο. Το «Γουόλ-Υ» αποδεικνύει πως το εμπορικό σινεμά μπορεί να παράγει τέχνη και συγκαταλέγεται από όλους στις καλύτερες ταινίες της προηγούμενης δεκαετίας, ανεξαρτήτως είδους.

2. «Τα μυαλά που κουβαλάς» (2015)

Μέσα σε μια δεκαετία που η Pixar δείχνει να έχει χάσει κάτι από τη μαγεία της, μένοντας απασχολημένη σε διάφορα σίκουελ παλαιότερων επιτυχιών, ήρθε αυτή η ταινία για να αλλάξει τα πάντα. Τα συναισθήματα ενός 13χρονου κοριτσιού ζωντανεύουν και μέσα από την αλληλεπίδρασή τους σχηματίζεται μια απίθανη πολύχρωμη περιπέτεια που αγγίζει κάθε πιθανό νεύρο της ύπαρξής σου. Η πιο ενήλικη ταινία της Pixar, αφού λειτουργεί καλύτερα ως αναπόληση των διεργασιών που συνέβαιναν σε εκείνη την ηλικία παρά κατανοείται από παιδιά που τις περνούν εδώ και τώρα. Στο αντίο του Μπινκ Μπονγκ δάκρυσαν και τα ποπ κορν και ουσιαστικά σου δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία να αποχαιρετήσεις συνειδητά για δεύτερη φορά τη δική σου παιδική ηλικία. Αυτή η ταινία είναι ένα αριστούργημα.

1. «Ψηλά στον ουρανό» (2009)

Αυτή η ταινία περιέχει την κορυφαία σεκάνς στην ιστορία της Pixar, το flashback δηλαδή στη ζωή του Καρλ Φρέντρικσεν και της αγαπημένης του. Δεν τοποθετήσαμε όμως για αυτό το λόγο το «Ψηλά στον ουρανό» στην κορυφή της λίστας. Εδώ η φαντασία της Pixar δε γνωρίζει όρια και προσφέρει μια ανεκτίμητη περιπέτεια για όλες τις ηλικίες, μεταφέροντας το πιο σπουδαίο μήνυμα: η ζωή δεν τελειώνει μέχρι να τελειώσει. Ένας γκρινιάρης ηλικιωμένος, ένα αγόρι με αστείρευτη φαντασία και ένας σκύλος με συναισθήματα αρκούν για να δημιουργήσουν μια πανέμορφη, διαχρονική, αυθεντική ταινία.

Η ταινία «Ψάχνοντας την Ντόρι» θα κυκλοφορήσει την 1η Σεπτεμβρίου από την Feelgood Entertainment.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]