Μάθαμε πώς προέρχονται τα συστατικά του παγωτού, ποια είναι η σχέση του με την παιδική εργασία στην Γκάνα και πολλά ακόμα ενδιαφέροντα πράγματα για το ταξίδι του μέχρι να φτάσει στα χέρια μας, στην έκθεση φωτογραφίας «Το γλυκόπικρο ταξίδι του παγωτού».

Πριν μερικές μέρες, η Fair Trade Hellas και oι Εκδόσεις Μεταίχμιο πραγματοποίησαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας με τίτλο «Το γλυκόπικρο ταξίδι του παγωτού» στον Πολυχώρο Μεταίχμιο, όπου παράλληλα με τα εγκαίνια της έκθεσης, πραγματοποιήθηκε πάνελ συζήτησης με θέμα «Διατροφή, Νέοι και Βιώσιμη Ανάπτυξη». Το κοινό είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει ειδικούς από τον ακαδημαϊκό χώρο, τις τοπικές αρχές αλλά και ΜΚΟ, για θέματα σχετικά με τη διατροφική μας αυτάρκεια και ασφάλεια, τα «πράσινα» και τα «δίκαια» προϊόντα, αλλά και με το από πού προέρχονται τα προϊόντα που τελικά καταναλώνουμε.

Τα βασικά συστατικά του παγωτού και τι «κρύβει» το καθένα

Μπορεί το παγωτό να είναι μια από τις πιο λαχταριστές μας απολαύσεις, το ταξίδι του, όμως, μέχρι να φτάσει στα χέρια μας, δεν είναι τόσο γλυκό, όσο και η γεύση του, κι αυτό γιατί κάθε ένα από τα συστατικά του έχει τη δική του «γλυκόπικρη» ιστορία…

Γάλα
Περίπου 150 εκατομμύρια νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο ασχολούνται με την παραγωγή γάλακτος. Στις περισσότερες από τις χώρες του Νότου το γάλα παράγεται από μικρούς παραγωγούς και η παραγωγή του συμβάλλει στη διαβίωση των νοικοκυριών, την επισιτιστική ασφάλεια και την καλή διατροφή. Μια πολύ μικρή ποσότητα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων από τις χώρες του Νότου εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω των αυστηρών πολιτικών εισαγωγής. Στην ΕΕ οι παραγωγοί γάλακτος δεν υποχρεούνται να γνωστοποιούν στην ετικέτα τους αν τα ζώα από τα οποία παίρνουν το γάλα έχουν τραφεί με γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.

Σιτάρι
To σιτάρι καλλιεργείται σε περισσότερα στρέμματα από οποιαδήποτε άλλη καλλιέργεια τροφίμων και είναι μία από τις πιο σημαντικές πηγές θερμίδων και πρωτεϊνών για τον άνθρωπο σε πολλά μέρη του κόσμου. Η ζήτηση για ποιοτικά προϊόντα σιταριού στις χώρες του παγκόσμιου Νότου αυξάνεται με την αύξηση του πληθυσμού και της αστικοποίησης, αλλά η μεγάλης κλίμακας παραγωγή έχει σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην μελλοντική μας ικανότητα να παράγουμε.

Ζάχαρη
Το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης προέρχεται από ζαχαροκάλαμα που καλλιεργούνται σε 100 χώρες και απασχολούν εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές του Νότου. Το υπόλοιπο 20% προέρχεται από ρίζες ζάχαρης που καλλιεργούνται στις εύκρατες χώρες του Βορρά. Το να κόβεις το ζαχαροκάλαμο είναι πολύ σκληρή δουλειά, μετά από μερικά χρόνια οι εργάτες αρρωσταίνουν και δεν μπορούν να εργαστούν άλλο. Η ζάχαρη είναι ένα από τα πιο πολύτιμα αγροτικά προϊόντα του κόσμου.

Βανίλια
Η βανίλια είναι μια γεύση που προέρχεται από ορχιδέες, αρχικά από το Μεξικό και είναι το δεύτερο πιο ακριβό μπαχαρικό μετά το σαφράν, επειδή το να καλλιεργήσεις τους σπόρους βανίλιας απαιτεί σκληρή εργασία. Η μισή από την παγκόσμια παραγωγή βανίλιας έρχεται από την Μαδαγασκάρη. Περισσότερα από 20.000 παιδιά δουλεύουν στην παραγωγή βανίλιας και τα περισσότερα από αυτά δεν πάνε σχολείο. Οι συνθήκες εργασίας είναι σκληρές και κερδίζουν ελάχιστα χρήματα.

Σοκολάτα
Ενώ η σοκολάτα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ελάχιστη προσοχή δίνεται στο από που προέρχεται το βασικό συστατικό της -το κακάο- και υπό ποιες συνθήκες παράγεται. Το κακάο αρχικά καλλιεργούνταν στη Λατινική Αμερική, αλλά τώρα κυρίως παράγεται σε χώρες της τροπικής ζώνης. Η παραγωγή του συχνά οδηγεί σε εξαθλίωση και εκμετάλλευση των εργατών του Αναπτυσσόμενου Νότου.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης, το παγωτό ξέφυγε από τα παραπάνω χαρακτηριστικά και πήρε άλλη μορφή με γεύσεις από συστατικά δικαίου εμπορίου φτιαγμένα από την Le Greche με τη γνωστή ποιότητα.

Οι καθημερινές μας επιλογές έχουν σημασία

Η εκδήλωση έγινε στο πλαίσιο του Map Your Meal, ενός πρότζεκτ με στόχο να ενημερώσει και ευαισθητοποιήσει τους νέους, κυρίως, καταναλωτές και να δείξει πως ο κόσμος μας είναι αλληλοεξαρτώμενος και το παγκόσμιο σύστημα τροφής περίπλοκο. Η δράση αυτή στοχεύει κατ’ επέκταση να κινητοποιήσει τους καταναλωτές να ψωνίζουν πιο προσεκτικά, πιο βιώσιμα και να έχουν στον νου τους αυτές τις αλληλεξαρτήσεις.

Ένα παράδειγμα είναι ότι χρειάζονται 140 λίτρα νερό για να απολαύσουμε έναν καφέ και μάλιστα χρησιμοποιούμε το νερό της Αιθιοπίας, όπου καλλιεργείται ο καφές για να τον απολαύσουμε! Το 70% του νερού του πλανήτη χρησιμοποιείται στη γεωργία και το 60% της παιδικής εργασίας συναντάται επίσης στη γεωργία.

Βασική δράση του πρότζεκτ είναι η ανάπτυξη μιας εφαρμογής για κινητά που θα σκανάρει προϊόντα σουπερμάρκετ και θα δίνει πληροφορίες για πράσινα και δικαία χαρακτηριστικά.

«Πράσινα προϊόντα»: τι είναι;

Πρόκειται για προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον, κάτι που σχετίζεται με το πώς και πού παράγονται τα συστατικά της τροφής μας, πόση γη, νερό και άλλοι πόροι έχουν χρησιμοποιηθεί για την καλλιέργεια και την επεξεργασία τους, ποσά χιλιόμετρα έχουν ταξιδέψει, πώς συσκευάζεται η τροφή και φυσικά και πώς επηρεάζει το σώμα μας.

Τι σημαίνει «δίκαια προϊόντα»;

Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο «δίκαια προϊόντα» εννοούμε το φαγητό να παράγεται με δίκαιο τρόπο, δηλαδή οι παραγωγοί της τροφής να έχουν πληρωθεί δίκαια για τη δουλειά τους και να έχουν γίνει σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα (παιδική εργασία, αξιοπρεπείς συνθήκες κ.λπ) αλλά και τα δικαιώματα των ζώων (βλ. ελευθέρας βοσκής κλπ) σε όλα τα στάδια παραγωγής του προϊόντος.

Αν απασχολούσαν όλους μας όλες οι παραπάνω έννοιες και δεδομένα, σίγουρα το ταξίδι του παγωτού -και όχι μόνο- θα έχανε την «πικρή» του χροιά...

Πληροφορίες: Fair Trade Hellas, www.fairtrade.gr, Πολυχώρος Μεταίχμιο, Ιπποκράτους 118, 21 1300 3580, διάρκεια έκθεσης μέχρι 31/10.