Υπάρχει η ιδανική δίαιτα;
Η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Χριστίνα Μπαλαμώτη, λύνει μια απορία που έχουν εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο που θέλουν να χάσουν βάρος.
Υπάρχει άραγε κάποια «μαγική» δίαιτα που να αυξάνει σημαντικά τον μεταβολισμό; Δυστυχώς, καμία δίαιτα δεν έχει αυτή τη μαγική ικανότητα. Οι χαμηλοθερμιδικές δίαιτες που οι περισσότεροι νομίζουν πως έχουν αυτό το αποτέλεσμα, στην ουσία καταφέρνουν ακριβώς το αντίθετο. Να μπλοκάρουν το μεταβολισμό και να τον μειώσουν σημαντικά, διότι ο αριθμός των θερμίδων που προσλαμβάνουν είναι πολύ λιγότερος από αυτόν που ο οργανισμός χρειάζεται για να διατηρήσει το βάρος του.
Τροφές που… αδυνατίζουν;
Αναρωτιόμαστε αν υπάρχουν τροφές που μας αδυνατίζουν. Καμία τροφή δεν έχει την ιδιότητα να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες και να μας αδυνατίζει. Αυτό, άλλωστε, θα ήταν κάτι που θα είχε δώσει λύση στην παχυσαρκία. Υπάρχουν, όμως, τροφές που μας βοηθούν να αδυνατίσουμε, διότι μας χορταίνουν περισσότερο από άλλες, δίνοντας μας λιγότερο λίπος και περισσότερες βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά.
Πολλοί συνηθίζουν να ακολουθούν την παλαιότερη μέθοδο διατροφής, με μόνη τροφή ψητό και σαλάτα. Η δίαιτα «ψητό-σαλάτα» είναι μεγάλο λάθος και δεν υφίσταται πια. Αφενός, ο οργανισμός χρειάζεται όλα τα είδη τροφίμων και αφετέρου η μεγάλη πρόσληψη κρέατος θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως χοληστερόλη, ουρικό οξύ κ.τ.λ.
Αποχή από υδατάνθρακες
Είναι αδύνατον ένας οργανισμός να λειτουργήσει σωστά χωρίς υδατάνθρακες. Είναι το «καύσιμο» που χρειάζεται ο οργανισμός μας και η πρόσληψη αυτών κρατάει σε ισορροπία τη γλυκόζη στο αίμα μας. Με αποχή από το φαγητό πάνω από 5 ώρες ή με τροφή χωρίς υδατάνθρακα, πέφτουν τα σάκχαρα και ο οργανισμός μας υπερπαράγει ινσουλίνη, μια ορμόνη η οποία προκαλεί λιπογένεση. Άρα τηρώντας τέτοιου είδους δίαιτα το σίγουρο είναι πως δεν χάνουμε λίπος.
Άλλο σημαντικό λάθος που βλέπουμε πολύ συχνά, είναι να καταργούμε εντελώς το αλάτι σε περιόδους δίαιτας. Όταν κάνουμε δίαιτα, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ελαττώσουμε και όχι να αφαιρέσουμε εντελώς το αλάτι. Το αλάτι περιέχει νάτριο, το οποίο ρυθμίζει τα υγρά του σώματός μας, κρατώντας τα σε ισορροπία. Άρα το μόνο που καταφέρνουμε βγάζοντας το εντελώς από τη διατροφή μας είναι να μειώσουμε το σωματικό μας βάρος κατά 2-3 κιλά τις πρώτες ημέρες, λόγω αυξημένης διούρησης, αλλά αυτό να οφείλεται μόνο σε απώλεια υγρών. Σύντομα, ο οργανισμός μας, επειδή απειλείται από αφυδάτωση, αντιδρά κάνοντας ακριβώς το αντίθετο για να έχει αποθέματα. Κατακράτηση υγρών, που σημαίνει στασιμότητα βάρους, ή και αύξηση, πρήξιμο δυσφορία κ.τ.λ. Επομένως, ναι στο αλάτι, αλλά με μέτρο.
Προσπερνώντας γεύματα
Πολλοί πιστεύουν πως αδυνατίζουν γρηγορότερα, τρώγοντας μόνο μια φορά την ημέρα. Ο οργανισμός προσαρμόζεται γρήγορα στις θερμίδες που λαμβάνει και μετά την πρώτη απώλεια κιλών «κολλάμε» σε βάρος. Γι’ αυτό και πρέπει να ξεκινάμε μια δίαιτα με τις περισσότερες θερμίδες που μας επιτρέπει η σωματομετρική μας ανάλυση. Τέτοιου είδους δίαιτες είναι πάντα αποτυχημένες, αφενός γιατί δεν μπορούμε να χάσουμε όλο το περιττό μας βάρος και αφετέρου γιατί δεν μπορούμε να ζούμε με τόσο λίγη τροφή για μια ζωή. Όταν λοιπόν αρχίσουμε να τρώμε ξανά, έστω και ένα μόνο ακόμη γεύμα, τότε το σίγουρο είναι πως όχι μόνο δεν θα διατηρήσουμε το βάρος μας, αλλά θα πάρουμε κιόλας αφού θα έχουμε αυξήσει στο διπλάσιο τις θερμίδες μας.
Τα προϊόντα light έχουν χαμηλότερες θερμίδες, αλλά όχι μηδενικές και πρέπει να λαμβάνονται με μέτρο. Και βέβαια μπορούμε να τα καταναλώνουμε σε περιόδους δίαιτας, υπολογίζοντας τα όμως και αυτά στο σύνολο των ημερήσιων θερμίδων μας. Θα πρέπει να κοιτάζουμε τις αναγραφόμενες θερμίδες στη συσκευασία και να ζητάμε τη γνώμη του διαιτολόγου μας για την κατανάλωση τους. Το ότι είναι light, δεν μας δίνει άλλοθι για την υπερκατανάλωση αυτών .
Τι να θυμάστε
Δίαιτα δεν σημαίνει να στερούμαστε αγαπημένες τροφές. Σωστή δίαιτα είναι η εξατομικευμένη δίαιτα που βγαίνει βάσει των καθημερινών μας συνηθειών, του καθημερινού μας ωραρίου, προσαρμοσμένη στο δικό μας τρόπο ζωής, λαμβάνοντας υπόψη αν υπάρχει σωματική άσκηση, τη σωματομετρική ανάλυση του ατόμου (ύψος, βάρος, φύλο, ηλικία, ποσοστό λίπους κ.τ.λ), τι μπορούμε να τρώμε στην εργασία μας, αν έχουμε χρόνο να ετοιμάσουμε πρωινό ή να πάρουμε μαζί κάτι πρόχειρο και το σημαντικότερο, βάσει ιατρικού ιστορικού και προβλημάτων υγείας, που μπορούν να αλλάξουν με τη διατροφή (χοληστερόλη, ουρικό οξύ, τριγλυκερίδια, διαβήτης, κ.τ.λ).
Εφόσον, λοιπόν, η υγεία μας το επιτρέπει μπορούμε να τρώμε οτιδήποτε αγαπάμε, φτάνει αυτό να λαμβάνεται στις επιτρεπόμενες ημερήσιες ποσότητες. Μια μεγάλη ποσότητα γλυκού, για παράδειγμα, μπορεί να ξεπεράσει τις ημερήσιες επιτρεπόμενες θερμίδες, ποσό μάλλον την ημερησία επιτρεπτή πρόσληψη λίπους.
Όσο, λοιπόν, και να μας «εξυπηρετεί» μια δίαιτα, θα πρέπει να πάρουμε τη γνώμη ενός ειδικού, γιατί οποιαδήποτε άλλη, απλά δεν φτιάχτηκε για μας. Η ιδανικότερη δίαιτα, βάσει των όσων αναφέραμε, θεωρείται αυτή που είναι εξατομικευμένη, που συμπεριλαμβάνει 4-5 γεύματα ημερησίως με σωστό καταμερισμό υδατανθράκων, λίπους και πρωτεΐνης, που μας ταιριάζει απόλυτα, μας βοήθα στην απώλεια του περιττού λίπους και που τελειώνοντας την, μας έχει διδάξει το σωστό τρόπο διατροφής, τις κατάλληλες ποσότητες, διατηρώντας έτσι σταθερό το βάρος μας και βοηθώντας μας να μην πάρουμε πάλι τα χαμένα μας κιλά. Το καλύτερο είναι να πάρουμε τη γνώμη ενός ειδικού πριν ξεκινήσουμε την προσπάθεια μας, για να μας συμβουλέψει και να μας καθοδηγήσει στο σωστό τρόπο διατροφής, ώστε να χάσουμε σωστά το περιττό λίπος του σώματός μας, να βελτιώσουμε την εικόνα και την υγεία μας και τέλος να διδαχτούμε όσα μπορούμε για την ποιότητα και την ποσότητα των τροφών που πρέπει να καταναλώνουμε.
Καλή Επιτυχία!
Μπαλαμώτη Δ. Χριστίνα
Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Αριστούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Διαιτολογική Μονάδα Dietnet http://www.dietnet.gr